Mi primera publicacion Catálogo de Pensar coas mans | Page 523

521
GLOSARIO DE TERMOS
CESTERÍA
• Abano do lume. Para avivar o lume da lareira.
• Banasta. Cesta de vimbio de uso doméstico para
gardar a roupa de pasar o ferro.
• Batrén ou coitela. Ferramenta para desbastar ou
tallar madeira para fabricar as cestas e os cestos.
• Canasto. Cesto de varas ou vimbio para a almace-
naxe e o transporte de peixe nos barcos.
• Canizo. Apeiro para desfacer os sucos que deixa-
ron o arado e a grade.
• Canizo dos carros. Cercado para o carro do gando
e impedir a caída da carga durante o transporte.
• Carabelo. Cesto de varas ou vimbio para trans-
porte de produtos do campo.
• Cesta de mariscar. Cesta de vergas de madeira
con entrelazo de dameiro para mariscar, recoller as
ameixas e berberechos nel e levar as capturas
• Cesta ferroviaria. Cesta para levar a comida, para
ir ao mercado etc.
• Cestín do furón. Cesto cónico con tapa realizado
en vergas de madeira con entrelazo en dameiro
para levar o furón na caza dos coellos.
• Cesto carrá o carral. Cesto de vergas de madeira,
alongado en forma troncocónica, con entrelazo
en dameiro que se levaba no carro cargado de
patacas, uvas etc.
• Coleiro. Cesto de vergas de madeira utilizado
especificamente para a vendima. Moi común na
comarca do Ribeiro. O mulido que o acompaña
serve para apoiar o coleiro na cabeza e poder
transportalo.
• Esporta ou cesta do palangre. Cesta de vergas de
madeira con entrelazo en dameiro, para montar o
palangre, arte de pesca para a captura da pescada.
• Esteira do gando. Apeiro para o coidado do gando
vacún, especialmente para protexer as vacas
acabadas de parir.
• Gaiola. De vimbio empregada polos nenos para
levar paxaros pequenos ou grilos. Outro tipo de
gaiola esférica, tamén de vimbio, é para deitar a
galiña choca.
• Nasa. Cesto de formas variadas, alongado e circu-
lar ou achatado e esférico para utilizar na pesca de
mar ou de río.
• Ola do viño. Xerra grande de vimbio, medida para
o viño de 16 litros.
• Patela. Cesta de vergas de madeira, con entrela-
zado de dameiro, para a venda do peixe.
• Patela do Quiñón. Cesta de vergas de madeira
para que o pescador leve para a casa a parte
correspondente da pesca, o quiñón.
• Paxe de Viveiro. Cesto de varas de madeira ou
vimbio para o transporte de medidas do campo.
• Sancosmeiro. Sombreiro de palla feminino en San
Cosme ou na comarca de Noia, e tamén noutras
como A Barcala, O Sar, Santiago, Barbanza. ou
Xallas
• Terzo. Cesta ou cesto de vergas de madeira e
entrelazo en dameiro para transporte de produtos
do campo.
• Vetillo Aparello semiesférico de vimbios, vergas ou
de arames entretecidos, que se lles coloca a algúns
animais no fociño para que non coman nin mamen.
CERÁMICA
• Alcuza. Recipiente de barro para o aceite de
Niñodaguia.
• Olería. Técnica de moldear recipientes con
barro no que se necesita a extracción de barro,
o torneado ou o uso do torno, cocido e secado.
Paulatinamente introdúcese o vidrado e a profusión
decorativa no mesmo barro ou con pinturas de
óxido.
• Almufía. Recipiente de barro para recoller o sangue
da matanza de Niñodaguia.
• Ámboa. Gran recipiente de barro para almacenar
líquidos ou cereal.
• Bamio. Olería desaparecida desta localidade Carril,
Vilagarcía de Arousa. Os oleiros desta zona eran
denominados louceiros. Non había barro nesta
localidade polo que se extraía dos fondos mariños
da enseada da Toxa. A decoración é escasa e
utilizaban o vidrado a través do moído da galena.
Barreñóns, cántaros, olas e tamén tarros e mace-
tas, moi características en Bamio.
• Barreña. Recipiente de boca ancha para os usos da
matanza.
• Barreñón. Recipiente de boca ancha para a zorza.
• Barreñona. Recipiente de boca ancha para mondar
patacas, verdura e usos de cociña en xeral.
• Barrila. Recipiente de barro para o viño ou a auga.
• Betanzos. Parece posible que antigos artesáns de
Buño se instalasen en Betanzos entre os sécu-
los xviii e xix e orixinasen a tradición oleira en
Betanzos. O barro extraíase duns terreos pantano-
sos próximos a Betanzos. Para cubrir a superficie
das vasillas utilizábase un barro branco da zona de
Oleiros. A decoración máis antiga está directa-
mente influída por Buño, concretamente o encin-
tado con barro branco, flores ou puntos aplicados
con pluma ou garfos. Os recipientes de Betanzos
pouco a pouco vanse despoxar de decoración para