"MENQ" (We) magazine. 22 | Page 78

մայիսյան հերոսամարտեր
Առաջին Հանրապետության բանակի սպաներ և զինվորներ՝ Զանգիբասարի մոտ
Գարեգին եպիսկոպոս Հովսեփյան
Բեկ-Փի­րու­մյան):
­ այի­սի 22-ի ա­ռա­վո­տյան հայ­կա­կան
Մ
զո­րա­մա­սե­րը, հար­ձակ­ման ան­ցնե­լով,
վե­րագ­րա­վե­ցին մեկ օր ա­ռաջ թո­ւր­քե­
րի գրավ­ած Սար­դա­րա­պատ կայա­րա­
նը: Ա­ռա­ջին հա­ջո­ղու­թյո­ւնն իր բա­րե­
րար ազ­դե­ցու­թյո­ւնն ու­նե­ցավ ոչ մի­այն
զոր­քի, այլև ժո­ղո­վ ր­դի վրա: Մար­տե­րը
2 (22) 2013
78
ըն­թա­նո­ւմ է­ին փո­փո­խա­կան հա­ջո­ղու­
թյո­ւն­նե­րով: Հայ ռազ­միկ­նե­րի մար­տա­
կան բա­րձր ո­գին նրա­նց մղո­ւմ էր ան­
ձնա­զո­հու­թյան:
Վճ­ռա­կան ե­ղավ մայի­սի 27-ի գի­շե­րը:
Խզ­նաու­զ ից դո­ւրս գա­լո­վ՝ Կա­րո Հա­սան
Փա­շայա­նի ջո­կա­տը շր­ջա­նց կա­տա­րե­
լով ան­ցավ թո­ւր­քա­կան բա­նա­կի թի­
կո­ւն­քը` ­կա­տա­րե­լով թևային հար­ձա­
կո­ւմ: Սար­դա­րա­պա­տի խմ­բա­վոր­ման
շտա­բի պետ Ա. Շնե­ու­րի վկայու­թյա­մբ՝
այս մար­տին մաս­նակ­ցո­ւմ էր Դա­նի­ել
Բեկ-Փի­րու­մյա­նը: Ջր­հան աշ­տա­րա­կից
տես­նե­լով, որ գրո­հի նետ­ված զին­վոր­
նե­րը թշ­նա­մու գն­դաց­րային կրա­կից մի
պահ շփոթ­վել են` չա­պա­վ ի­նե­լով խոս­
քի ու­ժին, հա­նո­ւմ է զին­վո­րա­կան վե­
րար­կո­ւն, շր­ջո­ւմ վառ կար­միր աս­տա­
ռի կող­մը և ոգ­ևո­րե­լով զին­վոր­նե­րին`
ա­ռաջ­նոր­դ ո­ւմ մար­տի: Սար­դա­րա­պա­
տի հե­րո­սա­մա­րտն ա­վա­րտ­վեց հայե­րի
փայ­լո­ւն հաղ­թա­նա­կով: Մայի­սի 27-
28-ին հայ­կա­կան զո­րա­մա­սե­րը, ծա­նր
վնաս­ներ հա­սց­նե­լով թո­ւր­քա­կան զոր­
քե­րին, ստի­պե­ցին նրա­նց փա­խո­ւս­տի
դի­մ ել դե­պի Ա­լեք­սա­նդ­րա­պոլ:
Սար­դա­րա­պա­տի
հե­րո­սա­մար­տը
հայու­թյան մի­աս­նու­թյան, հա­վա­քա­
կան պայ­քա­րի հե­րո­սա­կան օ­րի­նակ է,
որ­տեղ դրս­ևոր­վեց օր­հա­սի ժա­մին ժո­
ղո­վ ր­դա­կան բո­լոր խա­վե­րի, քա­ղա­քա­
կան բո­լոր հո­սա­նք­նե­րի ան­հրա­ժե­շտ
մի­աս­նու­թյան հրա­մայա­կա­նը: Կո­ղ ք
կող­քի կռ­վո­ւմ է­ին արևմ­տա­հայն ու
ար­ևե­լա­հայը, զին­վո­րն ու աշ­խար­հա­
զո­րայի­նը, տղա­մա­րդն ու կի­նը, ե­րի­
տա­սա­րդն ու ծե­րը, մտա­վո­րա­կա­նն ու
գեղ­ջու­կը, աշ­խար­հա­կա­նն ու հոգ­ևո­
րա­կա­նը: Սար­դա­րա­պա­տի հաղ­թա­նա­
կը, հայ­րե­նա­սի­րու­թյան, ան­ձնա­զո­հու­
թյան, ժո­ղո­վ ր­դի մի­աս­նու­թյան դրս­ևո­
րու­մը լի­նե­լո­ւց զատ, ժո­ղո­վո­ւրդ­նե­րի
բա­րե­կա­մու­թյան վառ վկայու­թյո­ւն էր:
Սար­դա­րա­պա­տի ճա­կա­տա­մար­տը հայ
ժո­ղո­վ ր­դի ազ­գային-ա­զա­տագ­րա­կան
պայ­քա­րի ա­մ ե­նա­հե­րո­սա­կան է­ջե­րից է:
Սար­դա­րա­պա­տի հրաշ­քը կան­խո­րո­շեց
հայե­րի ա­պա­գան և հիմ­ք դրեց հայոց
վեց­դա­րյա կո­րս­ված պե­տա­կա­նու­թյան
վե­րա­կա­նգն­մա­նը: Հայի հա­մար Սար­
դա­րա­պա­տը նույնն էր, ե­թե ոչ ա­վե­լ ին,
ինչ Բո­րո­դի­նոն` ռու­սի, Շիպ­կան` բուլ­
ղա­րա­ցու, և Թեր­մո­պի­լեն հույ­նի հա­
մար: