կրթություն
Կր թա կան գոր ծը
Հայաս տա նի Հան րա պե տու թյու նո ւմ նյութը` Անուշ Ամսեյանի
Ուսուցչական սեմինարիայի շենքը( Աստաֆյան փողոց), որտեղ 1921 թ. հունվարի 24-ին սկսվեցին համալսարանական առաջին պարապմունքները
Հայաս տա նի Հան րա պե տության գոյու թյան սկզ բո ւմ, երկ րո ւմ տիրող բա րդ քա ղա քա կան, ըն կե րային ու տն տե սա կան ծայ րա հեղ ծա նր ի րավի ճա կի պատ ճա ռով, կր թու թյան բնագա վա ռը կար ծես ա նու շադ րու թյան էր մա տն վել: Սա կայն դա ոչ թե իշ խա նության հա մա պա տաս խան մար մին ների ան ձե ռն հա սու թյան և ի րե նց գոր ծը լավ չպատ կե րաց նե լու հետ ևա նք էր, այլ այդ պա հին շատ ա վե լի կար ևոր խընդիր ներ է ին հրա տապ լու ծո ւմ պա հանջո ւմ: Հա վա նա բար դա էր պատ ճա ռը, որ Հով հան նես Քա ջազ նու նու ձևա վորած Հայաս տա նի Հան րա պե տու թյան նա խա րար նե րի ա ռա ջին դահ լի ճո ւմ կր թու թյան նա խա րա րի ա թոռ չէր նախա տես ված: Ե ղած սո ւղ մի ջոց նե րը և նույ նի սկ դպ րո ցա կան շի նու թյո ւն նե րը գե րա դա սո ւմ է ին ա ռայժմ տրա մադ րել գաղ թա կա նու թյան ու բազ մա հա զար որ բե րի կա րիք նե րը հո գա լո ւն: Այս էր պատ ճա ռը, որ Հայաս տա նի Խոր հո ւրդը, կր թա կան գոր ծը ո րոշ չա փով կարգա վո րե լու նպա տա կով, 1918 թ. սեպտեմ բե րի 11-ին ըն դու նեց օ րե նք, ո րով « իւ րա քան չի ւր հա սա րա կա կան կամ հա մայ նա կան կազ մա կեր պու թիւն, խըմբակ ցու թի ւն, ըն կե րակ ցու թի ւն, ինչ պէս եւ ա ռան ձին ան հատ, ի րա ւո ւնք ու նէ ին ա նար գել դպ րոց բա նա լու եւ ան կա խօրէն վա րե լու սե փա կան մի ջոց նե րով »( Ս. Վ րա ցյան, « Հայաս տա նի Հան րապե տու թի ւն », Թեհ րան, 1982, էջ193), իսկ պե տու թյա նը վե րա պահ վո ւմ էր ընդ հա նո ւր վե րա հս կո ղու թյու նը: Դ րու թյո ւնն է ա պես փոխ վո ւմ է 1919-ին ՝ երկ րի ընդ հա նո ւր վի ճա կի հա մե մատա բար կայու նաց մա նն ու բա րե լավմա նը զու գըն թաց: Ըստ ար ժան վույն գնա հա տե լով գրա գետ ու զար գա ցած հա սա րա կու թյան դե րը հզոր պե տա կանու թյո ւն ձևա վո րե լու գոր ծո ւմ ՝ հայոց նո րօ րյա պե տու թյու նը կեր տող ազգային պե տա կան գոր ծիչ նե րն ա մեն հնա րա վո րու թյո ւն օգ տա գոր ծո ւմ են երկ րո ւմ կր թա կան, դաս տի ա րակ չական գոր ծը կայո ւն հիմ քե րի վրա դնե լու հա մար: Ն կա տի ու նե նա լով ման կա վար ժա կան կադ րե րի ան բա վա րար քա նա կը ՝ հանրային կր թու թյան և ար վես տի նա խարա րու թյան ա ռա ջար կու թյա մբ Խո րհրդա րա նը 1919 թ. հոկ տեմ բե րին օ րե նք ըն դու նե ց ՝ զի նա պար տու թյան տա րի քի, հաս տիք նե րով աշ խա տող ու սու ցիչ ներին ու վե րա տե սո ւչ նե րին զին վո րա կան
2( 22) 2013
104