PARK PRZEMYSŁOWY TRWALE ZNISZCZY TEREN BYŁEGO OBOZU KONCENTRACYJNEGO HIRTENBERG
Miejsce Pamięci Mauthausen
Budowa na terenie byłego obozu nieuchronnie zniszczy jego ślady materialne, usunie kolejne miejsce nazistowskiego terroru i skaże go na zapomnienie. Z tego powodu, wraz ze Społecznością Żydowską w Wiedniu
i lokalną inicjatywą, zaapelowaliśmy
o zaniechanie realizacji planów budowy hal handlowych w tym miejscu. Jest to miejsce, gdzie powinno powstać miejsce pamięci, wykonane we współpracy
z lokalnymi inicjatywami oraz
z nami. Miejsce Pamięci Mauthausen jest już zaangażowane w kilka inicjatyw mających na celu zachowanie pozostałości po byłych podobozach, obecnie prowadzi szeroko zakrojoną przebudowę Miejsca Pamięci Gusen
i wspiera dalszy rozwój Miejsca Pamięci w Leobersdorfie.
W czasach, kiedy pozostało coraz mniej ocalonych, którzy mogą złożyć bezpośrednie świadectwo, pozostałości architektoniczne zyskują na znaczeniu. Dlatego uważamy za swój obowiązek wykorzystanie potencjału tych rzadkich pozostałości w celach edukacyjnych we współpracy z lokalnymi społecznościami – tak jak ma to obecnie miejsce
w Guntramsdorf – lub przynajmniej ich obronę przed interesami komercyjnymi, które uniemożliwiają godne upamiętnienie.
Błędy popełnione po 1945 roku – kiedy wiele terenów obozowych zostało zburzonych i zabudowanych – nie powinny być powtarzane. Każdy ślad po byłym obozie koncentracyjnym ukazuje niesprawiedliwość, jaka tam miała miejsce i zasługuje na ochronę. Nie rozumiemy, jak można uważać inaczej. Argument, że pozostałości obozu Hirtenberg „z dzisiejszej perspektywy” nie wystarczają, by zapewnić ochronę, nie powinien być przepustką do bezpowrotnego zniszczenia ich oraz ich kontekstu topograficznego.
„To znamienne, że właśnie w 2025 roku – roku rocznicowym, w którym obchodzimy 80. rocznicę wyzwolenia – dokonuje się tak wielkiego kroku wstecz, podporządkowując pamięć ofiar nazizmu interesom finansowym poprzez budowę na miejscu ich cierpienia” – powiedział Willi Mernyi, przewodniczący Komitetu Mauthausen w Austrii.
„Oczywiście, wiele pozostaje do zrobienia, aby podnieść świadomość społeczną”.
15 sierpnia Miejsce Pamięci Mauthausen zostało jedynie bardzo krótko
i zdawkowo poinformowane o wizji lokalnej, która odbyła się 20 sierpnia, podczas której dowiedzieliśmy się, że prace budowlane rozpoczną się natychmiast – już następnego dnia.
To podejście nie pozostawia wątpliwości, że nie ma woli poniesienia odpowiedzialności historycznej i że dalsza dyskusja zostanie wstrzymana. Musimy teraz uznać, że teren byłego obozu Hirtenberg jest stracony i nie będzie miał już żadnego znaczenia społecznego w przyszłości. Tym ważniejsze jest, aby energicznie i wspólnymi siłami zadbać o to, aby kobiety i dziewczęta, które były tu zmuszane do pracy, nie zostały zapomniane.
„To hańba, że w 2025 roku możliwe jest zburzenie pozostałości byłego obozu koncentracyjnego bez obiektywnej dyskusji publicznej na ten temat” – powiedziała Barbara Glück, dyrektor Miejsca Pamięci Mauthausen. „Utraty historycznych obiektów i potencjalnych źródeł informacji do badań naukowych nie da się cofnąć”.
W wyniku tych działań materialne świadectwo zostało utracone bezpowrotnie. Nadzieję daje nam jednak zaangażowanie lokalnych inicjatyw, wraz z którymi znajdziemy inne formy i sposoby upamiętnienia ofiar obozu Hirtenberg.
Od 2021 roku, po ujawnieniu planów budowy parku przemysłowego, Miejsce Pamięci Mauthausen i Austriacki Komitet Mauthausen, wraz z lokalną inicjatywą Mauthausen Memorial – Hirtenberg Subcamp, aktywnie działają na rzecz zachowania artefaktów
i upamiętnienia ofiar obozu koncentracyjnego dla kobiet w Hirtenbergu. Około 400 kobiet
i dziewcząt było tu więzionych i zmuszanych do pracy. Był to jeden z dwóch większych podobozów, w których przebywały wyłącznie kobiety, i jedyny, w którym zachowały się znaczące pozostałości historyczne – drugi, Lenzing, został zburzony po wojnie.
8