Ponad 150 ekspertów – badaczy, muzealników, nauczycieli, przedstawicieli miejsc pamięci i różnych organizacji, zajmujących się w swojej pracy tematyką historii i pamięci o II wojnie światowej, Auschwitz, Holokauście i innych ludobójstwach spotkali się w dniach 30 czerwca – 2 lipca 2025 roku by zastanowić się nad stanem pamięci i jej rolą w obliczu wyzwań, które stawia przed nami współczesność.
– Musimy jako myślący ludzie przerwać spiralę nienawiści. Bo w waszych rękach jest przyszłość świata. A więc – nie bać się! – tymi słowami Ocalałych z Auschwitz zaczęła się konferencja. Tłem do dyskusji podczas wielu paneli były obserwowane współcześnie kryzysy, niepewność, polaryzacja, nasilanie się radykalizmów oraz innych niepokojących procesów.
Konferencja odbyła się w roku, w którym przypada 80. rocznica wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz,
a także 20-lecie istnienia MCEAH, utworzonego z woli Ocalałych.
– Jesteśmy Centrum – miejscem spotkań, dialogu, refleksji i działania. To stąd rozciąga się widok zarówno na były obóz Auschwitz, jak i na współczesny świat. Wierzymy, że właśnie tu powinny rodzić się pytania
i pomysły, jak mierzyć się z nienawiścią, której echo wciąż brzmi wokół nas. Jesteśmy edukacją – ponieważ pomagamy ludziom
w osobistym spotkaniu z historią Auschwitz
i Szoa. To spotkanie zmienia – nie tylko rozumienie przeszłości, ale i spojrzenie na teraźniejszość – powitał zgromadzonych dyrektor MCEAH Andrzej Kacorzyk.
– Wydaje mi się, że pamięć powinna stawiać pytania, przede wszystkim mnie samemu. I to na ogół będą pytania bardzo trudne, bez jednoznacznych odpowiedzi. To jest wówczas taka pamięć, która dojrzewa i która rodzi ten moralny niepokój o mnie samego, o moje miejsce, o to, co robię, albo czego nie robię,
o tym, czym się przejmuję, a czym nie, o całe moje zaangażowanie i w pewnym stopniu ogólnie sens przestrzeni mojego życia. Wówczas ta pamięć może coś naprawdę zmienić, coś podsunąć, podpowiedzieć, wzmocnić, ugruntować pewne decyzje – podkreślił dyrektor Muzeum Auschwitz dr Piotr M. A. Cywiński, otwierając konferencję.
Obrady zainaugurował wykład Prof. Dr. Bernda Simona o przyszłości tolerancji w XXI wieku. Zaproponowana autorska koncepcja, oparta
o szacunek wobec idei i wartości, z którymi się nie zgadzamy, stała się punktem wyjścia do dyskusji o rozumieniu samego pojęcia szacunku oraz funkcjonowaniu tolerancji
w podzielonym społeczeństwie.
Panel dyskusyjny o uprzedzeniach
w badaniach historycznych, pamięci i edukacji wywołał ożywioną dyskusję o pozycyjności badacza i edukatora oraz dążeniu do obiektywności. Dzień zamknęła sesja krótkich referatów, przedstawiających najnowsze badania nad losami ofiar prześladowanych przez nazistowskie Niemcy – zarówno wybranych grup ofiar, jak i całych społeczeństw doświadczonych traumą wojny.
Drugi dzień konferencji skupił się na zagadnieniu pamięci zbiorowej i jej funkcjonowaniu we współczesnych różnorodnych społeczeństwach. Dyskusja panelowa o takim tytule podkreśliła wielokierunkowy charakter pamięci zbiorowej, rozumianej z perspektywy socjologicznej jako produkt wielości indywidualnych doświadczeń. Kolejna dyskusja pozwoliła wsłuchać się
w głosy mniejszości i zastanowić się nad tym, jak narracje mniejszościowe funkcjonują
w obliczu opowieści dominujących i sprzeciwiają się marginalizacji i wypieraniu.
Ponad 150 ekspertów – badaczy, muzealników, nauczycieli, przedstawicieli miejsc pamięci i różnych organizacji, zajmujących się w swojej pracy tematyką historii i pamięci o II wojnie światowej, Auschwitz, Holokauście i innych ludobójstwach spotkali się w dniach 30 czerwca – 2 lipca 2025 roku by zastanowić się nad stanem pamięci i jej rolą w obliczu wyzwań, które stawia przed nami współczesność.
– Musimy jako myślący ludzie przerwać spiralę nienawiści. Bo w waszych rękach jest przyszłość świata. A więc – nie bać się! – tymi słowami Ocalałych z Auschwitz zaczęła się konferencja. Tłem do dyskusji podczas wielu paneli były obserwowane współcześnie kryzysy, niepewność, polaryzacja, nasilanie się radykalizmów oraz innych niepokojących procesów.
Konferencja odbyła się w roku, w którym przypada 80. rocznica wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz,
a także 20-lecie istnienia MCEAH, utworzonego z woli Ocalałych.
– Jesteśmy Centrum – miejscem spotkań, dialogu, refleksji i działania. To stąd rozciąga się widok zarówno na były obóz Auschwitz, jak i na współczesny świat. Wierzymy, że właśnie tu powinny rodzić się pytania
i pomysły, jak mierzyć się z nienawiścią, której echo wciąż brzmi wokół nas. Jesteśmy edukacją – ponieważ pomagamy ludziom
w osobistym spotkaniu z historią Auschwitz
i Szoa. To spotkanie zmienia – nie tylko rozumienie przeszłości, ale i spojrzenie na teraźniejszość – powitał zgromadzonych dyrektor MCEAH Andrzej Kacorzyk.
– Wydaje mi się, że pamięć powinna stawiać pytania, przede wszystkim mnie samemu. I to na ogół będą pytania bardzo trudne, bez jednoznacznych odpowiedzi. To jest wówczas taka pamięć, która dojrzewa i która rodzi ten moralny niepokój o mnie samego, o moje miejsce, o to, co robię, albo czego nie robię,
o tym, czym się przejmuję, a czym nie, o całe moje zaangażowanie i w pewnym stopniu ogólnie sens przestrzeni mojego życia. Wówczas ta pamięć może coś naprawdę zmienić, coś podsunąć, podpowiedzieć, wzmocnić, ugruntować pewne decyzje – podkreślił dyrektor Muzeum Auschwitz dr Piotr M. A. Cywiński, otwierając konferencję.
Obrady zainaugurował wykład Prof. Dr. Bernda Simona o przyszłości tolerancji w XXI wieku. Zaproponowana autorska koncepcja, oparta
o szacunek wobec idei i wartości, z którymi się nie zgadzamy, stała się punktem wyjścia do dyskusji o rozumieniu samego pojęcia szacunku oraz funkcjonowaniu tolerancji
w podzielonym społeczeństwie.
Panel dyskusyjny o uprzedzeniach
w badaniach historycznych, pamięci i edukacji wywołał ożywioną dyskusję o pozycyjności badacza i edukatora oraz dążeniu do obiektywności. Dzień zamknęła sesja krótkich referatów, przedstawiających najnowsze badania nad losami ofiar prześladowanych przez nazistowskie Niemcy – zarówno wybranych grup ofiar, jak i całych społeczeństw doświadczonych traumą wojny.
Drugi dzień konferencji skupił się na zagadnieniu pamięci zbiorowej i jej funkcjonowaniu we współczesnych różnorodnych społeczeństwach. Dyskusja panelowa o takim tytule podkreśliła wielokierunkowy charakter pamięci zbiorowej, rozumianej z perspektywy socjologicznej jako produkt wielości indywidualnych doświadczeń. Kolejna dyskusja pozwoliła wsłuchać się
w głosy mniejszości i zastanowić się nad tym, jak narracje mniejszościowe funkcjonują
w obliczu opowieści dominujących i sprzeciwiają się marginalizacji i wypieraniu.
13