„1945. NIE KONIEC, NIE POCZĄTEK”. NOWA WYSTAWA
W MUZEUM POLIN
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
Na zgliszczach starego świata próbowali oni zbudować swoje życie na nowo. Było ich już niewielu, dziewięćdziesiąt procent polskiej społeczności żydowskiej zginęło. Pozbawieni niemal wszystkiego – bliskich, wspólnoty, domu, stawali przed dramatycznym wyborem: zostać czy wyjechać? Na nowej wystawie czasowej „1945. Nie koniec, nie początek” zobaczymy powojenną rzeczywistość ich oczami – wielogłos bohaterów i bohaterek zobrazują osobiste pamiątki, listy, zdjęcia
i dokumenty, a uzupełnią prace artystów
i artystek współczesnych.
„W 80. rocznicę zakończenia II wojny światowej opowiadamy, czym był ten czas dla ocalałych Żydów, co wówczas czuli
i myśleli, jakich wyborów dokonywali
w pierwszych powojennych latach. To
w dużej mierze historia jednej grupy – tych, którzy przeżyli Zagładę – przekazywana poprzez indywidualne losy i z osobistej perspektywy. Być może znane są nam inne historie dotyczące tego okresu w Polsce
i na świecie. Wysłuchajmy i tej, która przez wiele lat pozostawała nieopowiedziana
i szerzej nieznana. Choć bolesna i trudna, zasługuje na wysłuchanie oraz włączenie jej do opowieści, na zachowanie w pamięci tego wątku zakończenia II wojny światowej i ludzi, którzy go doświadczyli” – mówił na konferencji prasowej inaugurującej wystawę Zygmunt Stępiński, dyrektor Muzeum POLIN.
Koniec czy początek?
W powszechnej świadomości II wojna światowa skończyła się w 1945 roku. Choć powinien być to czas euforii, dla Żydów
i Żydówek zmagających się
z niewyobrażalną stratą oraz osamotnieniem to przede wszystkim moment podejmowania decyzji – co dalej? „Tłumy wychodzą na ulice miast i miasteczek, ludzie całują wyzwolicieli, rzucają im kwiaty, tańczą. Na tym polegać powinien koniec wojny. Ale jak czuli się wtedy ci, którzy wyszli z Zagłady?
W dziesiątkach relacji powtarza się to samo: zamiast radości z zakończenia wojny – ulga, a zarazem rozpacz” – we wstępie do publikacji towarzyszącej wystawie piszą autorzy jej koncepcji, Anna Bikont i dr Kamil Kijek.
I dodają: „W przeddzień wybuchu II wojny światowej w Polsce mieszkało prawie 3,5 miliona Żydów. Stanowili największą żydowską społeczność w Europie i drugą na świecie. Niemal 90% polskich Żydów zginęło w Zagładzie. Z jednego
z najważniejszych światowych ośrodków cywilizacji żydowskiej Polska stała się jej cmentarzem.”
Indywidualne historie
O dylematach i życiowych drogach polskich Żydów i Żydówek po wojnie na wystawie dowiadujemy się śledząc losy wybranych bohaterów i bohaterek. W indywidualnych biografiach odnajdziemy strategie radzenia sobie w nowej rzeczywistości: powroty, emigrację, próby odbudowy społeczności żydowskiej, aktywizm polityczny, życie w ukryciu. Jak potoczyło się życie kilkuletniej
W 80. rocznicę zakończenia II wojny światowej Muzeum POLIN przygotowało wystawę opowiadającą o losach polskich Żydów i Żydówek ocalałych z Zagłady i ich powojennym doświadczeniu.
6