ŻYDOWSKIE WIEJSKIE POSIADŁOŚCI I HOLOKAUST – HISTORIA I PAMIĘĆ
Zarówno w Wielkiej Brytanii, jak i w Europie kontynentalnej wiejska posiadłość stała się symbolem tożsamości narodowej, przywołującym na myśl ekskluzywny świat zamożnej arystokracji. Historia tych nieruchomości bezpośrednio wiąże się z historią antysemityzmu oraz Holokaustu, ponieważ rodziny, które budowały rzeczone wille, wpływały na ich kształt oraz mieszkały w nich utworzyły grupę, dla której mit żydowskiego bogactwa, solidarności oraz władzy, napędzający antysemickie teorie spiskowe, nabrał szczególnego znaczenia. Nie przeszkodził on w przejęciu wielu z tych nieruchomości przez żydowskie elity gospodarcze, ukazując dominację modelu arystokratycznego właściciela ziemskiego pośród społeczeństwa dążącego do integracji. W ramach poświęconego temu zagadnieniu projektu The Jewish Country Houses zorganizowano kilka międzynarodowych konferencji przedstawiających złożony charakter tego tematu i traktujących między innymi o żydowskiej burżuazji na terenach wiejskich, żydowskich marszandach oraz europejskim rynku sztuki, żydowskich kolekcjonerach dzieł sztuki i wzorcach estetycznych, a także o żydowskich dynastiach biznesowych.
Planowana konferencja poświęcona będzie odkrywaniu kultury pamięci, która zrodziła się w późniejszym czasie oraz wpływowi, jaki wywarła na nią zimna wojna. Jej celem jest wsparcie działalności kuratorskiej i artystycznej w tym temacie w związku ze skomplikowaną naturą narracji o rzeczonych posiadłościach i ich losach w kontekście ludobójstwa. W tym celu podczas konferencji spotkają się historycy, pracownicy instytucji dziedzictwa narodowego oraz artyści. Trzydniowe wydarzenie odbędzie się w Centrum Kształcenia Architektury Nowoczesnej w willi Stiassni w Brnie w Republice Czeskiej w dniach 10-12 maja (środa-piątek) 2023 roku. W programie konferencji uwzględniono przedstawienie dziedzictwa willi Stiassni, zwiedzanie sąsiednich willi Tugendhat i Löw-Beer, jak również odkrywanie doświadczeń i wspomnień członków rodzin żydowskich przemysłowców czeskiego pochodzenia, którzy zamieszkiwali rzeczone posiadłości i zmuszeni byli z nich uciec.
Na chwilę obecną zapraszamy do nadsyłania abstraktów prezentacji indywidualnych prac naukowych o docelowej długości 20 minut, które pragniemy uwzględnić w programach poszczególnych paneli konferencji. Będą one poświęcone żydowskim posiadłościom i ich właścicielom w kontekście grabieży, zapewniania schronienia, pamięci, sztuki, dziedzictwa, a także dalszych losów w epoce zimnej wojny; wszystko to w odniesieniu do projektu Jewish Country House. W ramach każdego z paneli zachęcamy do przedstawiania badań z punktu widzenia różnych płci, jak również do prowadzenia studiów porównawczych i transnarodowych w odniesieniu do żydowskich elit z Moraw, reprezentowanych przez rodziny Stiassni, Tugendhat i Löw-Beer oraz do ich ponadnarodowych powiązań.
W ramach panelu poświęconego grabieży i plądrowaniu posiadłości chcielibyśmy pochylić się nad kwestią różnorodnych procesów wywłaszczania, przejmowania nieruchomości oraz ich zwrotu prawowitym właścicielom. Poszukujemy prac odwołujących się do tych kwestii z perspektywy transnarodowej lub europejskich krajów innych niż Francja.
Panel poświęcony kwestii zapewniania schronienia dotyczyć będzie przekształcenia żydowskich posiadłości wiejskich stanowiących onegdaj luksusowe domostwa w miejsca schronienia, gromadzenia się oraz rehabilitacji Żydów prześladowanych podczas Holokaustu. Kolejna część to prezentacje artystów z różnych dziedzin opowiadających o swojej pracy polegającej na upamiętnieniu za pośrednictwem sztuki; poszukujemy pisarzy, filmowców, muzyków oraz artystów plastyków chętnych do zaprezentowania swojej twórczości w odwołaniu do tej tematyki.
Na jedną z części konferencji składać się będą również wystąpienia ekspertów w zakresie dziedzictwa oraz historyków pracujących w dawnych żydowskich posiadłościach na terenie całej Europy, którzy przedstawią kontekst tych miejsc w czasach Holokaustu oraz zimnej wojny. Panel podsumowujący wydarzenie poświęcony będzie losom żydowskich posiadłości i ich rodzin przerwanym przez Holocaust i różnicom, jakich doświadczyły po obu stronach żelaznej kurtyny oraz po zakończeniu zimnej wojny.
Wszystkich zainteresowanych prosimy o nadsyłanie propozycji zawierających tytuł pracy, panel, w którym miałaby się znaleźć, abstrakt o długości maksimum 300 słów oraz krótką notkę bibliograficzną/CV w jednym pliku pdf lub doc na adres [email protected] do 20 października 2022. Drodzy Eksperci w zakresie dziedzictwa, Kuratorzy oraz Artyści – jeśli jesteście zainteresowani zaangażowaniem się w to wydarzenie, prześlijcie do 20 października 2022 na adres [email protected] krótką wiadomość dotyczącą chęci wzięcia udziału w konferencji.
Zaproszenie do nadsyłania artykułów. W dniach 10-12 maja 2023 w Brnie odbędzie się konferencja poświęcona wiejskim posiadłościom należącym do Żydów oraz losom mieszkających tam ludzi i samych budynków podczas Holokaustu. Termin nadsyłania abstraktów mija 20 października.
EHRI