Memoria [PL] Nr 49 (10/2021) | Page 7

dojrzałości i odpowiedzialności – podkreślił.

Po ceremonii goście oddali hołd ofiarom niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz składając wieńce pod Ścianą Śmierci na dziedzińcu bloku 11, a także wzięli udział w kuratorskim oprowadzaniu po ekspozycji w bloku 17. Na zakończenie odwiedzili teren byłego obozu Auschwitz II-Birkenau.

Nowa wystawa austriacka „Tak daleko, tak blisko” – Austria a Auschwitz” zastąpiła ekspozycję, która prezentowana była w bloku 17 w latach 1978-2013.

Obok losów austriackich ofiar Auschwitz i ruchu oporu współtworzonego przez austriackich więźniów w obozie koncentracyjnym nowa wystawa opowiada także o udziale Austriaków jako sprawców i pomocników w popełnianych tam zbrodniach.

„Od 1938 do 1945 roku Austria była częścią III Rzeszy. Historia Austrii czasów nazistowskich zobowiązuje do upamiętnienia co najmniej 110.000 Austriaków, którzy stali się ofiarami nazistowskiego terroru. Zostali zamordowani, ponieważ byli Żydami, „Cyganami” (Romami i Sinti), osobami niepełnosprawnymi psychicznie lub fizycznie. Byli prześladowani i zabijani za swoje poglądy polityczne lub przekonania religijne, za działalności w ruchu oporu lub też dlatego, że nie odpowiadali panującym normom. 18.000 do 20.000 Austriaków deportowano do Auschwitz, gdzie zostali zamordowani lub zmarli w wyniku panujących w obozie warunków bytowych. Przeżyło jedynie około 1.500.” – czytamy przy wejściu na ekspozycję.

„Historia Austrii w czasach narodowego socjalizmu zobowiązuje również do tego, by przypominać o współodpowiedzialności dużej części ludności za dopuszczanie się zbrodniczych aktów bezprawia. Wśród członków personelu KL Auschwitz było stosunkowo niewielu Austriaków, jednak część z nich pełniła kierownicze funkcje przy organizacji i przeprowadzaniu masowego mordu. Nawet jeżeli kobiety nie miały takiego samego dostępu do stanowisk dających im władzę w systemie obozowym, co mężczyźni, pojedyncze Austriaczki współuczestniczyły w zbrodniach w funkcji nadzorczyń, tzw. aufseherek” – napisano.

Ekspozycję kończy cytat ocalałej z Auschwitz Ruth Kluger: „Mówi się „Nigdy więcej“, a niech Pani zobaczy te wszystkie masakry, które się w międzyczasie wydarzyły. Mówienie, żeby to się już nigdy nie wydarzyło, jest absurdalne.“

Wystawa została stworzona przez zespół naukowo-kuratorski Hannesa Sulzenbachera i Alberta Lichtblaua oraz architekta Martina Kohlbauera, Projekt przebudowy wystawy koordynowali Sekretarz Generalna Narodowego Funduszu Republiki Austrii na rzecz Ofiar Narodowego Socjalizmu Hannah Lessing oraz Szefowa Biura Koordynacyjnego Narodowego Funduszu Claire Fritsch wraz z zespołem.