Memoria [PL] Nr 33 (06/2020) | Page 24

KONFLIKT O NAZWY ULIC w pobliżu byłego obozu Sachsenhausen

Miejsce Pamięci Sachsenhausen

Mimo wyraźnej krytyki ze strony Międzynarodowego Komitetu Sachsenhausen, stowarzyszeń byłych więźniów obozu, międzynarodowej rady doradczej Fundacji Miejsca Pamięci, Centralnej Rady Żydów w Niemczech, Miejsca Pamięci oraz ponad 1000 sygnatariuszy internetowej petycji, radni miasta Oranienburg podjęli decyzję o nadaniu ulicom wchodzącym w skład nowego osiedla znajdującego się na terenie byłego zewnętrznego komanda – obozu „Zeppelin” – nazwisk kobiet z różnych okresów historycznych. Jedynie jedna z ośmiu ulic będzie nosić nazwisko ofiary niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Sachsenhausen.

Propozycja nazwania ulicy nazwiskiem konkretnego więźnia obozu spotkała się z silną krytyką. W wielu pismach oraz listach przedstawiono stanowisko, iż taka decyzja prowadzi do zrównania różnych kontekstów historycznych z cierpieniem, jakiego doświadczyły ofiary obozu.

Dyrektor Fundacji Axel Drecoll wyjaśnia, iż „decyzja rady miasta Oranienburg, zgodnie z którą ulicom znajdującym się na terenie byłej zewnętrznej komendy obozu koncentracyjnego nie zostaną nadane nazwy pochodzące od nazwisk więźniów obozu, głęboko nas zaskoczyła. Jest dla mnie zupełnie niezrozumiałym fakt, iż przez tygodnie i miesiące nie było możliwości wprowadzenia zmian na liście proponowanych nazw ulic mimo licznych komentarzy, próśb i protestów pochodzących z kraju i z zagranicy. Przyjęte nazewnictwo nie bierze pod uwagę obaw ofiar obozu koncentracyjnego oraz ich rodzin, co stanowi wyraźny afront wobec tych osób, za które miasto Oranienburg winno przejąć szczególną odpowiedzialność”.

Andreas Meyer, Wiceprezes

Międzynarodowego Komitetu Sachsenhausen dodał: „Jesteśmy głęboko zaniepokojeni faktem, iż zdecydowana większość radnych zignorowała wiele pilnych apeli napływających z całej Europy przeciwko przemilczeniu obozowej historii tego miejsca oraz przeciwko zrównywaniu obozów koncentracyjnych z innymi obozami. Wskutek takiej decyzji cierpią ocaleni oraz ich rodziny, co przyniesie długotrwałe skutki, mogące również oddziaływać na stosunki z miastem Oranienburg. W ten sposób cierpi także region, a można było przy odrobinie dobrej woli oraz otwartości na dialog uniknąć takiej sytuacji. Obecne okoliczności rodzą wiele zmartwień na przyszłość”.

1 października 1942 roku swoje funkcjonowanie rozpoczął oddział Luftschiffbau Zeppelin GmbH Friedrichshafen, zlokalizowany w bezpośrednim sąsiedztwie obozu koncentracyjnego Sachsenhausen pomiędzy Aderluch i torami kolejowymi. Na początku około 150 więźniów obozu koncentracyjnego Sachsenhausen rozpoczęło pracę w zakładzie, a następnie liczba ta wzrosła do 700 więźniów, nadzorowanych przez około 120 pracowników cywilnych. Praca polegała na produkcji oraz naprawie balonów gazowych mających zapobiegać zbliżaniu się samolotów wroga. Na terenie byłego zakładu jest obecnie budowane osiedle mieszkaniowe z ośmioma nowymi ulicami, a ich nazwy od miesięcy są tematem ożywionej dyskusji.

Miejsce Pamięci Sachsenhausen, Fot: Lars Wendt

Fot. Till Strätz, Miejsce Pamięci Sachsenhausen