Historie miłosne
OCALAŁYCH
z Holokaustu w Moskwie
Dlaczego mówimy o miłości? Miłość, tak jak wspomnienia odnoszące się do ludobójstwa, to prywatne sfery życia. Można wybrać życie pozbawione miłości, skoncentrowane na własnych egocentrycznych przyjemnościach i interesach danej osoby. Jednak miłość nadejdzie. Podobnie istnieje możliwość wyboru życia pozbawionego pamięci o osobach represjonowanych, mordowanych i żyjących na obczyźnie – wszystko to w XX wieku; wieku postępu i wieku terroru. Tu też jednak pamięć pozostanie.
Wystawa „(Not) a Good Time for Love” ((Nie)dobry czas na miłość) oparta jest na niedawno publikowanych dziennikach, wspomnieniach i biografiach więźniów obozów koncentracyjnych, żydowskich bojowników oraz członków politycznego podziemia, jak również ich dzieci, wnuków oraz autorów biografii. Dużo uwagi poświęcono wspomnieniom ślubów, randek w getcie, zakazanych prezentów, wzajemnej opiece, marzeniom o domu, rodzinie i własnym miejscu na świecie – Palestynie. Historie świadków prowadzą dialog z pracami współczesnych artystów odkrywających historię Holokaustu oraz innych konfliktów zbrojnych i traumy, której były źródłem.
Wśród artystów, których prace wystawiono znajdują się między innymi: Christian Boltanski z Francji, Mirosław Bałka, polski rzeźbiarz; zaprezentowano także rysunki więźniów obozów koncentracyjnych, a ich autorzy to Gabi Neyman, Esther Shenfeld i Ilka Gedo, jak również instalacje współczesnych artystów z Europy i Izraela, wśród których znajdują się między innymi Sigalit Landau, Tal Shohat, Michal Rovner, Lee Yanor, Rami Ater, Mosh Kashi, Nelly Agassi, Bogna Burska, William Foyle, Roni Landa, Mira Maylor, David Palombo, Khaim Sokol, Lior Vagima.
Wskutek Holokaustu w Europie, Azji i Afryce Północnej zginęło sześć milionów Żydów. Większość z nich została zabita bądź zmarła z powodu chorób i głodu w obozach koncentracyjnych i gettach. Liczbę „sześciu milionów”, jak również takie pojęcia jak „Auschwitz”, „Buchenwald”, „Dachau”, „Treblinka” wielu z nas pamięta z czasów szkolnych.
Jednak Edith Khan, Inge Katz, Isadore Rosen, Rosalia Baum nie wywołują podobnych skojarzeń. W obliczu wielkiej tragedii te indywidualne historie stają się jedynie małym wycinkiem. Ich twarze giną w tłumie uchodźców i więźniów, z których każdy dźwiga bagaż własnego losu.
„(Not) a Good Time for Love” ((Nie)dobry czas na miłość) to wystawa poświęcona Holocaustowi postrzeganemu z perspektywy zakochanych i ocalonych z Holokaustu. Przedstawia 11 historii miłosnych, a ich bohaterowie to: Inge Katz i Shmuel Berger, Roshelle Shleif i Jack Soutine, Mani Nagelstein i Meyer Korenblit, a także inni świadkowie oraz ofiary tego tragicznego czasu, którzy przeżyli rozdzielenie, śmierć ukochanych osób, przyjaciół oraz krewnych w czasie wojny.
Muzeum Żydowskie i Centrum Tolerancji w Moskwie
Wszystkie zdjęcia w artykule dzięki uprzejmości Muzeum Holokaustu i Centrum Tolerancji w Moskwie