W dalszej kolejności wchodzimy do wagonu towarowego w typie tego, który Bułgarzy wykorzystali do transportu Żydów z Monopolu do Treblinki, nazistowskiego obozu śmierci na terenie okupowanej przez Niemców Polski.
Po wyjściu z wagonu widzimy sowiecką lokomotywę, której spaliny pompowano do komór gazowych w Treblince. Jest to taki sam model, jak ten użyty w Treblince. Mamy także możliwość obejrzenia filmu zawierającego świadectwo Samuela Willenberga, ocalałego z Treblinki, który zmarł w 2016 r.
Po stawieniu czoła losowi Żydów macedońskich odkrywamy, jak wyglądał Holokaust poza Macedonią. Poznajemy fakty na temat konferencji w Wannsee, podczas której Ostateczne Rozwiązanie – wymordowanie wszystkich Żydów, mężczyzn, kobiet i dzieci – zostało ogłoszone oficjalną polityką Państwa Niemieckiego.
Dowiadujemy się o Einsatzgruppen, mobilnych grupach morderców działających na byłych radzieckich terytoriach okupowanych przez Niemcy, które w towarzystwie lokalnej żandarmerii, antysemitów, żądnych krwi milicjantów, a nawet zwykłych sąsiadów wymordowały ponad 1,5 miliona Żydów, miasto za miastem, wioska za wioską, kula za kulą.
Następnie dochodzimy do wystawy poświęconej pięciu innym obozom śmierci – Chełmnie, Bełżcu, Sobiborze, Majdanku oraz oczywiście Auschwitz.
Paradoks stanowi fakt, iż deportacja Żydów z terytoriów okupowanych przez Bułgarię była źródłem oporu i protestów. Jest to ważny element w kontekście Holokaustu w okupowanej Europie.
Opuszczając wystawę poświęconą Obozom Śmierci zwiedzającym ukazują się opcje alternatywne dla deportacji – Opór i Ukrywanie się. W Macedonii Żydzi dołączyli do Jugosławian i walczyli jako integralna część Ruchu Oporu. Wielki mural poświęcony ruchowi oporu zajmuje dwie ściany Muzeum. Żyd Moshe Piade był zastępcą Josipa Broz Tito, wodza Partii Komunistycznej, który stał na czele rewolucji i partyzantów.
Oglądamy film poświęcony ruchowi oporu, zawierający zeznania Żydów walczących ramię w ramię z Macedończykami, a nie w