Memoria [PL] Nr. 12 / Wrzesień 2018 | Page 23

pośredników pomiędzy polskimi Żydami i placówką dyplomatyczną – powiedziała kuratorka wystawy Hanna Radziejowska z Instytutu Pileckiego.

Mottem ekspozycji jest wiersz polskiego Żyda, poety i kronikarza getta warszawskiego zamordowanego w 1943 r. Władysława Szlengla „Paszporty”:

Chciałbym mieć paszport Paragwaju,

złoty i wolny to jest kraj,

ach, jak przyjemnie być poddanym

kraju, co zwie się: Paragwaj.

Chciałbym mieć paszport Urugwaju,

mieć Costa Rica, Paragwaj,

po to, by mieszkać spokojnie w Warszawie,

to jednak najpiękniejszy kraj.

Grupa Berneńska była nieformalną formą współpracy polskich dyplomatów z poselstwa RP w Bernie i przedstawicieli organizacji żydowskich na rzecz ratowania europejskich Żydów. Pod kierownictwem ambasadora Aleksandra Ładosia grupa dostarczała fałszywe paszporty południowoamerykańskie, m.in.: Paragwaju, Salwadoru, Boliwii, Peru, Haiti i Hondurasu, które chroniły jego właścicieli przed wywózką do obozów zagłady w okupowanej przez III Rzeszę Polsce. Według różnych szacunków, w sumie wydano około 4 tys. takich dokumentów. Liczba ocalonych pozostaje nieznana.

Na wernisażu w Rezydencji Ambasadora obecni byli działacze i reprezentanci polonii szwajcarskiej, środowisk żydowskich, przedstawiciele korpusu dyplomatycznego i władz Szwajcarii. Trwają rozmowy, by wystawa prezentowana była jeszcze w tym roku w Rapperswil, w Genewie, oraz innych miejscach Szwajcarii.

Isabelle Chassot, dyrektor Federalnego Urzędu Kultury z dyrektorem Piotrem Cywińskim.