Memoria [PL] Nr. 1 / Październik 2017 | Page 21

15,000 M2

przestrzeni wystawowej

Według szacunków

w 2017 r. Miejsce Pamięci odwiedzi 100 000 osób

Obóz ten istniał przez trzy lata. Internowano w nim ponad 10 tysięcy osób, reprezentujących 38 narodowości, wśród nich była spora liczba artystów i intelektualistów, takich jak: Max Ernst, Hans Bellmer, Lion Feuchwanger, laureaci Nagrody Nobla… Dla wielu

z nich sposobem na przetrwanie procesu odczłowieczenia

i prześladowania była działalność artystyczna i intelektualna; na miejscu odnaleziono setki dzieł sztuki, pozostawionych również na ścianach byłego obozu.

Wraz z pierwszymi internowaniami, republikański rząd wkroczył

w 1939 r. na drogę tragicznej spirali, określając cywili jako wrogów, mimo że większość z nich uciekła z III Rzeszy. W lipcu 1940 r., pod rządami kolaborującego reżimu Vichy, Les Milles stał się obozem dla tzw. jednostek niepożądanych, w głównej mierze Żydów. Lato 1942 r. rozpoczyna trzeci okres w historii obozu, kiedy to deportowano z niego 2000 żydowskich mężczyzn, kobiet i dzieci od 1. roku życia, przez obozy tranzytowe Drancy lub Rivesaltes do ośrodka zagłady Auschwitz.

Kolejna część trasy przedstawia przestrzeń, która służyła internowaniu i deportacji. Wśród nich są bardzo poruszające „Katakumby”, których nazwa pochodzi od berlińskiego kabaretu, zamkniętego przez nazistów.

Ostatnia część jest przestrzenią refleksji. Stworzono ją, korzystając z wyników badań naukowych, które pozwalają zrozumieć proces

w jego trakcie i sformułować zasadnicze pytanie, które pojawiło się po cywilizacyjnej traumie Shoah: Jak to się mogło stać?

Pytanie to tłumaczymy w sposób następujący: W jakiś sposób możemy przejść od Nigdy więcej! do Co zrobić, aby nigdy więcej do tego nie doszło?

Część ta została nazwana „Zrozumienie dzisiaj” i zachęcamy tam do refleksji nad teraźniejszością, bazując na doświadczeniach badań historyków, ale także na naukowych studiach nad ludzkim zachowaniem. W tej części, zwiedzający może odkryć główne mechanizmy, które mogą poprowadzić demokrację w stronę reżimu autorytarnego, a następnie do zbrodni masowej.

Miejsce Pamięci Camp des Milles (Fotografie do artykułu: Fondation du Camp des Milles – Mémoire et Éducation)