Memoria [PL] No. 5 / Luty 2018 | Page 30

Wystawa, stworzona pod okiem Szymańskiego i Le Bas, za swój punkt wyjścia przyjmuje prace Andrzeja Mirgi, który pod koniec lat siedemdziesiątych, jako polski Rom i student etnografii na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, wykonał cykl czarno-białych fotografii dokumentujących życie romskiej społeczności zamieszkałej w osiedlach w Czarnej Górze i innych miejscowościach południowej Małopolski. Ten fotograficzny reportaż jest bezcennym, rzadkim i niezwykle interesującym dokumentem wizualnego archiwum przeszłości i stanowił źródło inspiracji dla dwóch współczesnych romskich artystów.

Podczas rezydencji artystycznej, którą romsko-brytyjska artystka Delaine Le Bas odbyła w 2016 roku w Czarnej Górze, w pewnym sensie poszła ona w ślady Andrzeja Mirgi; te same fotografie stały się głównym źródłem inspiracji dla Małgorzaty Mirgi-Tas, fotografki, etnografki, która także urodziła się w Czarnej Górze. Wystawę uzupełniają rysunki na papierze autorstwa Krzysztofa Gila, polskiego Roma pochodzącego z Podhala, który przepisuje kanony europejskiego portretu.

Od Historii Romów do Historii Romskiej

2 lutego 2018 roku w Żydowskim Muzeum Galicja usytuowanym w sercu dawnej krakowskiej dzielnicy żydowskiej, odbyła się międzynarodowa konferencja ekspercka: Przyszłość historii Romów: pamięć, sprawiedliwość historyczna i rola młodzieży romskiej. Konferencja rozpoczęła się od krótkiego przemówienia pani Krystyny Gil, Romki Ocalałej z Zagłady oraz prezentacji przewodniej dr. Ismaela Cortésa, członka post doktorskiego programu edukacyjnego studiów romskich CEU RSP oraz Katedry Filozofii UNESCO, Oralność i przekazy romskie: walka młodych o pamięć, edukację i kulturę.

Następnie przyszedł czas na sesje tematyczne. Pierwsza z nich, Upamiętnianie historii Romów – działania i osiągnięcia, skupiła się na wysiłkach i osiągnięciach związanych z promowaniem uznania Zagłady Romów jako integralnego rozdziału historii Europy. Była ona poświęcona praktykom upamiętniania, wsparciu instytucjonalnemu, ale co najważniejsze roli aktywistów i organizacji romskich w poszukiwaniu sprawiedliwości historycznej. Pośród mówców znaleźli się Emran Elmazi z Centrum Dokumentacji i Kultury Niemieckich Sinti i Romów; dr Joanna Talewicz-Kwiatkowska z Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu oraz z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie; dr Piotr Trojański, Projekt Killing Sites międzynarodowego sojuszu upamiętnienia Holocaustu IHRA, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie; Adam Bartosz, kustosz Muzeum Okręgowego w Tarnowie, inicjator Międzynarodowego Taboru Pamięci Romów oraz Ionel Cordovan, Noemi Cordovan, nauczyciele języka romskiego, współpracownicy Rumuńskiego Ministerstwa Edukacji.

Druga sesja, Białe plamy w historii Romów, miała na celu omówienie aktualnego stanu wiedzy na temat historii społeczności romskich w Europie, badanie istniejących podejść naukowych naukowych i

The second panel, “Unravelling the blind spots in Roma history” aimed to cover the current state of knowledge with regards to history of Roma communities in Europe, examining existing scholarship and unravelling the blind spots in Roma history. It also gave the participants and opportunity to discuss the future research agenda and the importance of knowledge-production in shaping historical narratives on Roma. The session did not only focus on the history of the Roma Holocaust, but also explored local and national histories and reflect on the importance of knowledge in