Leven is COMMUNICEREN is Leven Als ELK Woord Telt | Page 67

Die gevoelens worden niet door de andere persoon veroorzaakt, maar door de keuze van oren...
Wat hoor ik wanneer iemand mij beledigt? Ik hoor wat in hem leeft: hoe hij zich voelt en welke zijn
behoeftes zijn. Dat is een mooie boodschap, die mij vertelt hoe de andere persoon zich voelt.
Ik hoor niet wat IK ben, ik hoor wat de ander voelt en welke zijn onvervulde behoeftes zijn.
Als je zo luistert, hoor je nooit kritiek, hoor je nooit een "neen", je hoort nooit "ik wil niet". Je hoort ook
geen stilte. Want zelfs al zegt iemand niets meer, je hoort wat in iemand omgaat, waaruit de stilte
voortvloeit. Straks zullen we zien hoe we deze manier van luisteren kunnen gebruiken.

Het effect van ‘Amtssprache’: de diensttaal, de taal van de
bureaucratie.
Tijdens zijn proces voor oorlogsmisdaden in Jeruzalem, werd aan Eichmann gevraagd of het moeilijk
voor hem was om duizenden mensen de dood in te sturen. "Het was gemakkelijk”, antwoordde hij:
“Onze taal maakte het gemakkelijk". De ondervrager was gechokkeerd. Hij vroeg: "welke taal?"
Eichmann antwoordde: "De taal die wij als schoolkinderen geleerd hebben en waarmee je de
verantwoordelijkheid van je acties negeert, waardoor je je ook niet zo slecht voelt over wat je doet.
Als iemand vraagt: waarom doe je dit, dan antwoord je: ik moet wel, ik word ertoe verplicht door mijn
oversten.”
Kan iemand een gevaarlijkere taal dan deze bedenken? Een taal die impliceert dat we geen keuzes
hebben!
Wij doen nooit iets wat we niet kiezen. Het is zeer gevaarlijk mensen te leren denken dat ze dingen
moéten doen. Het is een perfecte strategie als je hen tot nazi’s wilt opvoeden, maar een tragische
strategie als dat niet je doel is.
Als ik dat tegen leraars of ouders vertel, hebben ze het daar moeilijk mee. Velen gebruiken die taal
iedere dag. Ze zeggen hun kinderen voortdurend wat ze moeten doen, omdat ze denken dat dit hun
werk als ouders is.
Eén moeder verwoordde het zo: “Er zijn dingen die je moet doen, of je ze nu leuk vindt of niet en het
is ons werk als ouders en leraren om de kinderen te leren wat ze moeten doen. Er zijn nu eenmaal
dingen waar je geen keuze hebt."
Ik vroeg haar zoiets te noemen. “Als ik vanavond thuiskom moet ik koken. Ik haat koken, maar ik doe
het ieder avond sedert 20 jaar. Het is mijn plicht als moeder om voor mijn familie te koken, ik heb
geen keuze."
Ik antwoordde haar, dat ik het spijtig vond te horen dat iemand, al is het maar een keer, iets doet uit
een "ik moet" visie, en dat ik hoopte dat ik haar kon bewust maken van haar keuzes. Ik ben gelukkig
te kunnen meedelen dat ze een rappe studente was. Ze ging die avond naar huis en deelde haar
familie mee dat ze niet meer ging koken.
Drie weken later ontmoette ik haar zonen. Ik zei dat ik gelukkig was hen te ontmoeten, omdat ik
enorm nieuwsgierig was wat er zich bij hen thuis afspeelt. "Jullie moeder belt me bijna ieder dag op,
om over de enorme veranderingen die ze in de familie aangebracht heeft, te vertellen. Hoe was het
toen ze de eerste avond thuis kwam en meedeelde, dat ze niet meer ging koken?". Een van de
zonen zei: "Oh, ik dacht : gelukkig maar, nu zal ze niet meer bij ieder maaltijd zitten zeuren..."
Als je leren miserabel wilt maken, gebruik dan taal die veronderstelt dat de andere geen keuze heeft:
moet, kan niet, hoort zo, dient dat te doen... Als je verzet of destructieve onderwerping wilt
opwekken, gebruik dan taal die keuzes ontkent.
Rond 10.000 jaar geleden ontwikkelde zich een bepaald waardensysteem, dat structuren van
overheersing onder-steunt. Daarin eisen sommige mensen superieur te zijn en het recht te hebben
om anderen te controleren. Ze noemen zichzelf koning of tsaar, anderen noemen zich president van

67