LETT - The Best Of Letterenreporters 2012-2013 2012-2013 | Page 49
LETT
Heidens
Hoe komt de heidense titel van pontifex maximus
Flinterman vervolgt: ̔ Die gebeurtenis is in de
terecht bij de leider van de katholieke kerk? ̔ Het
Annales van Ennius vereeuwigd als het augustum
is natuurlijk wel begrijpelijk dat als de keizers die
augurium. De schrijvers uit de literatuur hielden
titel opgeven, ze dat gedeeltelijk doen, omdat ze
vol dat het dit teken was dat iedere ontwikkelde
afstand nemen van heidense religiositeit. Dus of
Romein die de naam Augustus hoorde, dan
christenen het dan meteen zo makkelijk oppikten
onmiddellijk die associatie moest hebben met
is maar een tweede.”
dat vogelteken dat vooraf ging aan de stichting
van Rome. De drager van de naam Augustus
Christenen nemen die titel op een gegeven
was als het ware de tweede stichter van Rome.
moment over, al is onduidelijk wanneer. ̔ Je vindt
Het verband met de stichting van Rome wordt
geen eenduidige informatie over de vraag welke
door de katholieke kerk wel losgelaten, maar
paus wanneer als eerste de pontifex maximus-titel
natuurlijk niet het verband met de stichting van
is gaan voeren,” vertelt Flinterman. ̔ Pas sinds de
de bisschopszetel. ̔ Tu es petruus ̓. Dat is zoals
vijftiende eeuw is de titel een regulier onderdeel
Augustus, en in zekere zin iedere keizer na hem,
van de pauselijke titulatuur. En dat zou natuurlijk
een nieuwe Romulus was, zo is iedere paus een
wel aardig zijn. Dan zou het veel meer een laat
nieuwe Petrus.̓
renaissancistisch verschijnsel zijn dan een antiek
verschijnsel.̓
Blikseminslag
Kort na het aftreden van paus Benedictus sloeg
Een nieuwe Petrus
de bliksem in bij de Sint Pieter. Dit werd door
̔ Augustus gebruikte op ruime schaal religieuze
vele katholieken gezien als een teken van God.
beeldentaal om zijn regime aan de man te
Grappig dat zelfs in de christelijke religie nog
brengen. Het mooiste voorbeeld is het forum
ruimte laat voor dit soort heidense verschijnselen.
van Augustus. Een van de beelden is Romulus,
De Romeinse pontifex maximus zou trots zijn. •
de stichter van Rome, die met een augur-staf
naar de hemel kijkt. Dat is het augurium, het
waarnemen van de vogeltekenen, dat vooraf gaat
aan de stichting van Rome.̓
| 49