8
ՃԱՐՏԱՐԱՄԱՅՆՔ
Արսեն Կարապետյան d ’ Արվեստանոց ճարտարապետ
Կան մարդիկ , ովքեր սովոր չեն ինքնուրույն կյանքին , և այն պահին , երբ ճակատագրի բերումով զրկվում են ծնողական խնամքից , չեն կարողանում հարմարվել , ճիշտ որոշումներ կայացնել և կա ՛ մ խուսափում են ընտրության դժվարագույն բերկրանքից , կա ՛ մ ամեն ինքնուրույն քայլով հայտնվում էլ ավելի բարդ իրավիճակներում ։ Ենթադրում եմ , որ նույնը պատահում է նաև հասարակությունների և , հետևապես ՝ քաղաքների հետ ։ Մի շարք հետխորհրդային քաղաքներ երկար տարիներ ապրում էին կենտրոնացված պլանային տնտեսության օրենքներով , իսկ Երևանը , պատմական առանձնահատկությունների պատճառով , չէր ունեցել ինքնուրույն « մեծի » կյանք նույնիսկ վերջին 150 տարվա վերածննդի ժամանակ ։ Քաղաքաշինական որոշումները , լավ թե վատ , միշտ ընդունվել են վերևից ՝ ուժեղ իշխանության կողմից , այդպես էր թե ՛ պարսկական տիրապետության ժամանակ , թե ՛ ցարական Ռուսաստանի և թե ՛ խորհրդային ։ Իհարկե , անարդար է մեկ նժարի վրա դնել այս երեք պատմական հատվածները , ակնհայտ է փիլիսոփայական և քաղաքական բովանդակային տարբերությունը , բայց կա նաև նմանություն . երբևէ Երևանի հասարակությունը չի եղել որոշող , կանոններ և սահմաններ թելադրող , քաղաքացիները չեն ձևավորել հստակ պահանջներ իրենց քաղաքային միջավայրի հարմարության և գեղագիտական որակի վերաբերյալ , և քաղաքաշինական գործունեության արդյունքը կախված էր ներկա պահի իշխանությունը ներկայացնող փոքրաթիվ մարդկանց քաղաքական նպատակներից , պատկերացումներից և պարզապես շնորհքից ։ Սակայն ես չեմ գնահատում այս գործելաոճը որպես միանշանակ բացասական , քանի որ քաղաքի զարգացման համար ամենակարևորը ոչ թե ձևն է , այլ քաղաքական կարգի , տնտեսության և կառավարման ներդաշնակությունն ու հստակ տրամաբանությունը ։