Ktieb Festa 2020, Każin Banda San Pawl Safi Ktieb 2020, Safi, Malta

Festa 2020 Każin Banda San Pawl, Safi Bibien Jinny Cachia Il-bibien magħmulin għoljin biex jidħlu l-ħajjin u wesgħin biex joħorġu l-mejtin Prof Richard England Bieb miftuħ jgħidlek “Idħol”. Bieb magħluq jgħidlek “Int min int?” Carl Sandburg Bieb imbexxaq iqajjimlek kurżità u jġiegħlek tgħarrex għajnejk tipprova tilmaħ x’hemm fuq ġewwa. Fil-mitoloġija Rumana, Janus huwa l-alla tal-bibien. Jiġi ppreżentat bħala ras doppja bl-uċuħ iħarsu kontra xulxin. U hekk hu l-bieb; għandu wiċċ iħares naħa u wiċċ iħares in-naħa opposta. jiġu fin-nofs ta’ żewġ żoni. Allura, meta bieb jinfetaħ, iħajrek u jistiednek tidħol, però meta l-bieb jingħalaq, jifred u jaħbi. Meta bieb jissakkar għas-sigurtà u l-privatezza, jipproteġik u jiddefendik. Flistess ħin iqajjimlek kurżità ta’ x’hemm warajh. Meta bieb jinfetaħ, jikxef u jsaħħar bis-sigrieti li hemm ġewwa. Pubblikazzjonijiet rigward il-bibien ilhom jinkitbu mis-seklu sittax. Hemm il-klassiċi ta’ Sebastiano Serlio, ktieb straordinarju fuq il-bibien. Anke Andrea Palladio kiteb fuq id-dimensjoni talbibien fit-trattati Quattro Libri d’Architettura. Ħal Safi jista’ jiftaħar b’ċelebrazzjoni ta’ aperturi li huma sbieħ, interessanti u maħdumin b’sengħa kbira. Ngħoddu mhux anqas minn ħdax-il binja b’numru ta’ bibien tad-djar, garaxxijiet, antiporti u twieqi, dawn grazzi għall-bravu mastrudaxxa li kien ġie joqgħod fostna għal ħafna snin. Janus, kien jitqies bħala Alla tal-Bibien fil-mitoloġija u reliġjon ta’ żmien Ruma tal-Qedem. B’żewġt uċuħ iħares lejn il-passat u lejn il-futur; lejn barra u lejn ġewwa. Il-bibien għandhom funzjoni. Bibien ta’ barra jħalluk taqsam minn spazju fuq barra għal spazju fuq ġewwa u viċi versa. Dawn jitwaħħlu eżatt wara l-għatba u b’hekk Luigi Monreal liebes l-uniformi ta’ suldat jaħdem xi xogħol ta’ mastrudaxxa fil-Barracks. (Ritratt: Sulina Monreal m. Zammit) 134

Ktieb Festa 2020, Każin Banda San Pawl Safi Ktieb 2020, Safi, Malta | Page 136