Պատմական նախադրյալներ
Թարգմանության հեղինակ ՝ Աննա Թորոսյան Աղբյուրը ՝ անձնական արխիվ
Այսուհետ « Կորիզ » համայնքային ամսաթերթը կանդրադառնա Դիլիջանի պատմությանը ՝ ներկայացնելով հետաքրքիր փաստեր ու պատմական մանրամասներ ։
18 դարի երկրորդ կեսից տարածաշրջանի համար սկսվեց մի նոր շրջան , որը պայմանավորված էր ռազմաստրատեգիական նոր ճամբարի ստեղծմամբ : Նոր շրջափուլի պատճառն այն էր , որ ասպարեզ էր եկել մի նոր խաղացող ՝ Ռուսական կայսրությունը : Մինչ այդ Դիլիջանը գտնվում էր Օսմանյան կայսրության և Պարսկաստանի հսկողության տակ , որոնք կառավարում էին տարածաշրջանը ըստ իրենց հայեցողության : Այս իրավիճակը փոխվեց 18 դարի երկրորդ կեսին :
Որո ՞ նք էին այս փոփոխության պատճառները :
Առաջին հերթին , 1753 թվականին Պարսկաստանում գահակալում էր Մուհամեդ Կարիմ խանը , որը , ինչպես իր հետնորդները , ցանկանում էր ամեն կերպ զարգացնել Պարսկաստանը : Պետք է նշել , որ ամբողջ Արևելյան Հայաստանը , այդ թվում նաև Դիլիջանը , այդ ժամանակ գտնվում էին պարսկական տիրապետության տակ :
Երկրորդ հերթին , 1762 |
թվականին ռուսական գահին է |
բարձրանում Եկատերինա Բ-ն , |
|
որը ցանականում էր իր տերությանը միացնել նաև
Կովկասը : Մեծ էր նաև ներշնչանքը քրիստոնյանների
|
|
Հետևեք պատմական զարգացումներին մեր հաջորդ համարներում ։ |
|
մոտ , որոնք հոգնել էին
7
|
ձեռնարկում դեպի Կովկաս : 1780 |
lorem ipsum :: [ Date ] |
մահմեդականների լծից : Պատմության մեջ առաջին
անգամ ռուս-թուրքական պատերազմը ավարտվեց Օսմանյան կայսրության պարտությամբ ՝ 1774 թվականին կնքված պայմանագրով : Ըստ պայմանագրի ՝ Հյուսիսային Կովկասի տարածքների մեծ մասը անցավ Ռուսական կայսրությանը :
Երրորդ հերթին , հզորացած Վրաստանը , Ռուսական կայսրության օժանդակությամբ , փայլուն հաղթանակներ էր տանում պարսիկների դեմ : 1762 թվականին Վրաստանի արքա Հերակլ Բ-ն փայլուն հաղթանակ տարավ ՝ ջախջախելով Թեյմուրազ Բ- ին : Դրանից հետո ստեղծվեց միասնական Քարթլի- Կախեթի թագավորությունը :
Չորրորդ հերթին , օրեցօր թուլանում էր Օսմանյան կայսրությունը : Գահակալները գնալով դառնում էին անպիտան և առողջական խնդիրներով : Օրինակ Օսման Գ-ն իր ապարանքից վտարել էր բոլոր կանանց և բանաստեղծներին : Նա նաև չէր սիրում քրիստոնյաններին և պատվիրում էր նրանց հատուկ նշաններով զգեստներ հագնել : Օսման Գ-ն մահացավ սրտի կաթվածից : Նրան հաջորդում են ևս մի քանի անհաջող գահակալներ , որոնց ժամանակ կայսրությունը նույնպես թուլանում է : Այսպիսով հայերի համար բարենպաստ ժամանակ էր մահմեդականներից ազատվելու համար : 1779 թվականին Եկատերինա Բ-ն ընդունում է հայերի առաջարկը և արշավանք
թվականի հունվարի 1-ին Պետերբուրգում տեղի է ունենում
ժողով , որի ժամանակ հայերը ՝ ռուսների հետ քննարկեցին այն , ինչ անհրաժեշտ էր արշավանքի համար ՝ քաղաքների միջև հեռավորությունը , թշնամու ուժը , թվաքանակը և այլն : Հաջորդ օրը հայերը պատմեցին Հայաստանի տեղանքի մասին : Ռուսները ստացան Հայաստանի կառավարության մասին համապատասխան փաստաթղթերը : Ըստ փաստաթղթերի Հայաստանի բնակչության մի մասին տեղահան էին արել : Հայերի հիմնական մասը ապրում էր Ղարաբաղում , և հենց
Ղարաբաղի բնակիչներն էին միանալու արշավանքին : Ժողովի ընթացքում որոշվեց , որ ռուսական զորքը հասնելու էր Երևան ՝ անցնելով Դիլիջանի միջով : 1783 թվականին կնքվեց ռուս-վրացական պայմանագիրը , ըստ որի Քարթլի-Կախեթի թագավորությունը անցնում էր Ռուսաստանի տիրապետության տակ : Դա թուլացնում էր Օսմանյան կայսրության և Պարսկաստանի դիրքերը Կովկասում : Ռուսական բանակը մտավ Կովկաս :