bileceğini başka bir kaçışın olmadığını söyler . Zion kentinin varlığı her ne kadar bir “ alternatif ” izlenimi yaratsa da söz konusu kent , tam anlamıyla Makine insafına kalmış durumda ve özgürlüğü tartışılır haldedir . Bu bakımdan filmlerin alt metninde bir bakıma Francis Fukuyama ’ nın “ Tarihin Sonu ” teorisinin tekrarlandığı söylenebilir : Makine / Patron sistemi yani Matrix / Kapitalist düzen mutlaktır ebed müddet devam edecektir ... Yaşanan tüm çarpıklığa rağmen Matrix evreninde çarklar durmayacak , ona başkaldırmak bir yararı sağlamayacak , aykırı unsurlar zamanı gelince mutlaka temizlenecektir . Kısaca İdeolojik Şantiye Alanı ’ nda gerçekleştirilmesi amaçlanan tahribat , üç film bağlamında bu minval üzerinde değerlendirilmelidir .
Aynı temanın Animatrix ’ te , ilk üç filmin aksine , daha dolayımsız bir şekilde kullanıldığı görülür . İkinci Rönesans Bölüm 1 ve 2 ’ de bahsi geçen simülasyonun doğumuna kadar olan tarihsel süreç işlenir . Bu epizotlarda makineler insanın emirlerinden çıkmayan , ona hizmet eden bir teknolojik proletarya olarak gösterilir . İşçi makineler askeri bir düzende ağır sanayiden ev içi angaryaya kadar her yerde göreve koşulmaktadır . Fakat B1-66ER isimli robotun haksız yere idam edilmesi makine toplumu ve insanlar arasındaki çatışmayı ateşler . Milyonlarca robotun metropollerde yürüyüşe geçişi devrimle bitecek bir işçi ayaklanmasının fütüristik hali gibidir . Sonu gelmeyen bu mücadele robotların insan toplumundan ayrılıp Mezopotamya ’ da kendi kentlerini kurmalarıyla tamamlanır . Burada çok daha keskin bir yapay zekâ geliştiren makine toplumu , insan ekonomisini kökünden sarsabilecek güce erişir . Bahsedilen yeni bir üretim biçimidir ki Marx ’ a göre bir sınıfın tarih sahnesine çıkıp yeni bir sistem dayatacak güce erişmesi ancak var olan üretim tekniklerini aşacak , devrimci üretim araçlarına sahip olması sayesinde mümkün olabilir . ( Söz gelimi feodal sistemin içinde ticaret yaparak sermaye biriktiren kentli tüccarlar , teknoloji ve bilime yatırım yaparak daha önce olmayan bir üretim biçimini -sanayi- geliştirmiş zaman içinde aşama aşama feodalizme son vererek kendi iktidarını kurmuştur .)
Ancak Animatrix ’ in ideolojisi de tam olarak bu referansın arkasında hayat bulur . Zira bölümler ; vahşi kapitalizmin yarattığı adaletsizliği , robotlar üzerinden göstermekle birlikte kaçınılmaz devrimi protein temelli vücutlardan mürekkep insan bedeninin değil , ateşli silahlarla kolayca yaralanmayan dayanıklı robotların yapabileceğini imlemektedir . Bu , seyircinin devrime yönelik beklentisini psikolojik olarak sönümlendirmeye yarayan zekice kurgulanmış bir hamledir .
İdeolojik Şantiye ’ den kalkan hafriyat kamyonları ise o esnada işçinin asla yapamayacağı devrime yönelik düşüncelerini konvoy halinde
49