Konsumidó Alertá Volumen 31, Febrüari 2017 | Página 9

No asumí ku un oferta riba un wèpsait di bon reputashon manera Amazon òf Ebay ta konfiabel. E echo ku tin wèpsait ta mustra kosnan na benta ku ta referí bo na un otro wèpsait no ta indiká ku e wèpsait rekonosé ta para pa produktonan i reputashon di e otro wèpsait.

Duna informashon personal solamente via wèpsait ku ta inkriptá

Si bo ke bai kumpra kos onlain, tene bo mes i usa solamente wèpsaitnan ku ta protehá i inkriptá bo datonan na momentu ku e informashon ta trafiká for di bo kòmpiuter bai e server di e kompania. Pa determiná si un wèpsait ta inkriptá, chèk si tin “ https” na kuminsamentu di e adrès di e wèpsait. (e “s” ta para pa sigur).

Tin wèpsait ta usa e inkripshon solamente riba e página pa login. Tene na kuenta ku si kualke parti di e seshon ku bo a login no ta protehá pa medio di inkripshon, hinter bo kuenta por ta vulnerabel. E https mester ta riba tur página di e wèpsait i no solamente e promé página kaminda bo ta login.

Protehá bo passwordnan

Aki ta sigui algun tep pa krea un kontraseña fuerte i tambe pa tené safe:

• Mas largu e password ta mas difísil lo e ta pa

kibra. Usa por lo ménos 10 karakter (lèter, sifra i

karakternan speshal manera #!*). 12 karakter ta

ideal pa un usuario na kas. Meskla mas tantu

posibel lèter, sifra i karakternan speshal.

• Purba di no ta previsibel dor di no usa bo nòmber,

nòmber di famia, fechanan di nasementu òf

palabranan muchu komun.

• No usa e mesun password pa hopi kuenta. Si nan

hòrta bo password, tur e kuentanan di internèt lo

ta na peliger pa keda di hèk.

• No kompartí password na telefòn, den

mensahenan òf mail ku otro hende ni ku kualke

kompania. Niun kompania legítimo lo pidi bo bo

password den un mensahe òf mail. Si bo risibí un

mensahe asina probablemente ta un skèm.

• Warda bo password semper na un lugá sigur for di

bista di otro hende.

Back up bo failnan

Niun sistema ta totalmente sigur. Kopia failnan importante regularmente riba un disk òf hard drive eksterno i warda esaki na un lugá sigur. Si bo kòmpiuter wòrdu di hèk, ainda bo tin akseso na bo failnan. Banda di esaki tambe tin diferente sistemanan onlain di “cloud” pa warda bo failnan i tin akseso na nan via diferente kòmpiuter.