ទំព័រ 2
ព ឹត្ត ិការណ៍ជាតិ
លខ 9078 ថ្ង ចន្ទ ទី 01 ខ ឧសភា ឆា� ំ ំ
2017
ជុំ វិញ កិច្ច ប ជុំ កំពូល អាសា៊ន លើក ទី 30
និងកិច្ច ប ជុំ កំពូល ពញ អង្គ អាសា៊ន � ហ្វ ៊ីលីពីន
មា៉នីល-ហ្វ ៊ីលីពីន ៖ កិច្ច ប ជុំ កំពូលអាសា៊ន លើក ទី ៣០ក ម ប ធានបទ « ភាព ជាដគូ សម ប់ ការ ផា� ស់ ប្ត ូរ ការ ចូលរួម ជាមួយ ពិភព �ក » បាន ប រព្ធ ពិធី បើក ជា ផ្ល ូវ ការកាលពី ព ឹក ថ្ង ទី ២៩ ខម សា � មជឈមណ� ល សន្ន ិ បាត អន្ត រជាតិ ហ្វ ៊ី លី ពី ន ទីក ុង មា៉នីល សាធារណរដ្ឋ ហ្វ ៊ី លី ពី ន ។ មដឹកនាំ ន ប ទស អាសា៊ន ទាំង ១០ ប ទស បាន យាង និង អ�្ជ ើញ ចូល រួម ក្ន ុង កិច្ច ប ជុំ កំពូល ប ចាំឆា� ំ ដល ហ្វ ៊ី លី ពី ន ធ្វ ើ ជា ប ធាន ប្ត ូរ វន របស់ អាសា៊ន ក្ន ុង ឆា� ំ ២០១៧ ។ នះ គឺជា លើក ទី ៤ ហើយ ដល ប ទស ហ្វ ៊ី លី ពី ន បាន ដើរតួ នាទី ជា ប ធាន ប្ត ូរ វន អាសា៊ន ដល លើក ទី ១ � ឆា� ំ ១៩៨៧ លើក ទី ២ ឆា� ំ ១៩៩៩ និង លើ ក ទី ៣ � ឆា� ំ ២០០៦ ។
កិច្ច ប ជុំ កំពូល អាសា៊ន ក្ន ុង ឆា� ំ ២០១៧ គឺ ស ប ពល នឹង ការ ប រព្ធ ខួប លើក ទី ៥០ ន ការ បង្ក ើត សមា គ អាសា៊ន ។ � មុន ពិធី បើក កិច្ច ប ជុំ កំពូល អាសា៊ន លើក ទី ៣០ ប មុខរដ្ឋ ប មុខ រដា� ភិបាល អាសា៊ន ទាំង ១០ ប ទស ត ូវ បាន ការ ធ្វ ើ គារវកិច្ច សា� គមន៍ យា៉ង ស្ន ិទ្ធ សា� ល និង រាក់ ទាក់ បំផុតពី សំណាក់ �ក រ៉ូ ឌ ី �្គ ឌូ តឺ ត ប ធានាធិបតី ន សាធារណរដ្ឋ ហ្វ ៊ី លី ពី ន និង �ក ជំទាវ ។
សូម ប�� ក់ ថា មដឹកនាំ អាសា៊នទាំង ១០ ប ទស ដល បាន យាង និង អ�្ជ ើញ ចូលរួម ក្ន ុង កិច្ច ប ជុំ កំពូល អាសា៊ន លើក ទី ៣០ � ទី ក ុង មា៉នីល សាធារណរដ្ឋ ហ្វ ៊ី លី ពី ន នា ពល នះ រួម មាន ព ះករុណា ស៊ុ ល តង់ ន ព ះ រា ជា ណាចក ប ៊ុយណ ដា រុយ សាឡឹម សម្ត ច អគ្គ មហាសនាបតី ត � ហ៊ុន សន នាយក រដ្ឋ មន្ត ី ន ព ះ រាជា ណា ចក កម្ព ុ ជា �ក យូ កូ យូ ដូ យូណូ ប ធានា ធិបតី ន សាធារណរដ្ឋ ឥណ� ូ ណ សុី និង �ក ជំទាវ �ក ថង់ លួន សុី សូលី ត នាយក រដ្ឋ មន្ត ី ន សាធារណរដ្ឋ ប ជាធិបតយយ ប ជា មានិត ឡាវ និង �ក ជំទាវ �ក ដា តុ ប៊ី ន ណា ជីប រា៉ ហសោ ក់ នាយក រដ្ឋ មន្ត ី មា៉ ឡ សុី និង �ក ជំទាវ �ក ជំទាវ អ៊ុ ង សាន ស៊ូ ជី ទីប ឹកសោ រដ្ឋ ន សាធារណ រដ្ឋ សហភាព មី យា៉ ន់ មា៉ �ក លី សៀន ឡុ ង នាយក រដ្ឋ មន្ត ី ន សាធារណរដ្ឋ សិ ង្ហ បុរី �កនាយ ឧត្ត ម សនីយ៍ ប យុទ្ធ ចាន់ អូ ចារ នាយក រដ្ឋ មន្ត ី ន ព ះរាជាណាចក ថ និង �ក ជំទាវ �ក ង្វ ៀ ន សួន ហ្វ ុ៊ក នាយក រដ្ឋ មន្ត ី ន សាធារណរដ្ឋ សង្គ មនិយម វៀតណាម និង �ក ជំទាវ រួម ទាំង អគ្គ លខាធិការ អាសា៊ន និង �ក ជំទាវ ។
ថ្ល ង សុន្ទ រកថា បើក កិច្ច ប ជុំ កំពូល នះ �ក រ៉ូ ឌ ី �្គ ឌូ តឺ ត ប ធានា ធិបតី ន សាធារណរដ្ឋ ហ្វ ៊ី លី ពី ន និង ជា ប ធាន កិច្ច ប ជុំ កំពូល អាសា៊ន លើក ទី ៣០ បាន ធ្វ ើការ អំពាវនាវ ដល់ បណា្ដ រដ្ឋ ជា សមាជិក អាសា៊ន ទាំ អស់ សូម ធ្វ ើ ការ ឧទ្ទ ិស និង ប្ត ជា� ចិត្ត ជា ថ្ម ី ចំ�ះ �ល ការណ៍ និង �ល បំណង ស្ថ ិត � ពីក យ ការ បង្ក ើតអាសា៊ន
�យ ប កាន់ខា� ប់ នូវ នីតិរដ្ឋ ។ សា� រតី ជា សហ គមន៍ អាសា៊ន នឹង បង្ក លទ្ធ ភាព ឲយ អាសា៊ន ជម្ន ះ បាន នូវ រាល់ ប�� ប ឈម នានា ។
ជាមួយ គា� នះ �ក រ៉ូឌ ី �្គ ឌូ តឺ ត ក៏ បាន អំពាវនាវ ដល់ ដគូ សន្ទ នាទាំងអស់ របស់ អាសា៊ន បន្ត គាំទ �យ ឥត ងាករ សម ប់ ការ អភិវឌឍ របស់ អាសា៊ន និង សម ប់ តួនាទី របស់ ខ្ល ួន� ក្ន ុង កិច្ច ការ សន្ត ិសុខ ស្ថ ិរភាព និង ការ រីក ចម ើន ក្ន ុង តំបន ។ �ក ក៏ បាន អំពាវនាវ ដល់បណា្ដ ដគូ សន្ទ នា ទាំងអស់ របស់ អាសា៊ន ឧទ្ទ ិស ជា ថ្ម ី ចំ�ះ �លបំណង និង �លការណ៍ ដល មាន ចង ក្ន ុង សន្ធ ិស�� មិត្ត ភាព និង សហ ប តិបត្ត ិការ រួម ទាំង ការ មិន ជ ៀតជ ក ក្ន ុង កិច្ច ការ ផ្ទ ក្ន ុង សំ� លើកកម្ព ស់ សន្ត ិភាព និង ស្ថ ិរ ភាព ក្ន ុង តំបន់ តាមរ យៈការ �រព នីតិរដ្ឋ ។
ជាមួយ នឹង ការ ថ្ល ង សុ ន្ទ រក ថា បើក កិច្ច ប ជុំ កំពូល ប ចាំឆា� ំ នះដរ �ក រ៉ូឌ ី�្គ ឌូតឺត ក៏ បាន លើក ឡើង ពី សា� នភាព សដ្ឋ កិច្ច របស់ អាសា៊ន ក្ន ុង ឆា� ំ ២០១៦ ក្ន ុង �ះ ផលិតផល ក្ន ុងស ុក សរុប មាន ចំនួន ២ , ៥៥ទ ី លាន ដុលា� រ អា ម រិ ក កើនឡើង ៤ , ៥ % បើធៀប នឹង ឆា� ំ ២០១៥ បើ �ះបីជា បរិយាកាស សាកល�ក មាន ប�� ប ឈម ក៏ �យ ។ �ក ក៏ បាន រំពឹង ដរ ថា ក្ន ុង ឆា� ំ ២០១៧ នះកំណើនសដ្ឋ កិច្ច នឹង កើនឡើង ដល់៤ , ៦ % �យសារ កំ ណើ ន រឹង មាំ ន ការ ប ើប ស់ និង វិនិ�គឯកជន ព មទាំង �លន�បាយ សារពើពន្ធ ត ូវ បាន ពង ីក ។
� ពាក់កណា្ដ ល ឆា� ំ ២០១៦ ពាណិជ្ជ កម្ម របស់ អាសា៊ន � ត ខា� ំង �ល គឺ មាន ទំហំ ១ , ០៦ ទ ី លាន ដុលា� រ ក្ន ុង �ះ ២៤ , ១៩ % គឺជា ការ វិនិ�គ ក្ន ុង អាសា៊ន ។ ទន្ទ ឹម នឹង នះ � ពាក់កណា្ដ ល ឆា� ំ ២០១៦ អាសា៊ន បាន ទាក់ទាញ វិនិ�គ ផា� ល់ ពី បរទសសរុប ចំនួន៥៤ , ០៧ ពាន់ លាន ដុលា� រ ក្ន ុង �ះ ២១ , ២៦ % គឺជា ការ វិនិ�គ ក្ន ុង អាសា៊ន ។
ជាមួយ គា� នះ អាសា៊ន �� ត សារៈសំខាន់ � លើ ការ ជំរុញ កម្ម វិធី ផ្ត ួចផ្ត ើម នានា ដល ផ្ត ល ់ ផលប �ជន៍ �យ ផា� ល់ ដល់ ប ជាជន អា សា៊ន និង ការ បង្ក ើន កិច្ច ខិតខំ ប ឹងប ង ទ្វ ដង ដើមបី បង្ក ើនពាណិជ្ជ កម្ម និង វិនិ�គ ក្ន ុង តំបន់ ។
� ក្ន ុង កិច្ច ប ជុំ កំពូល ដ៏ មាន សារៈសំខាន់ នះ ម ដឹកនាំ អាសា៊ន បាន សម្ត ង នូវ អំណរ សាទរ ចំ�ះ តួនាទី ជា ប ធាន អាសា៊នរបស់ សាធារណ រដ្ឋ ហ្វ ៊ី លី ពី ន ដល បាន ដាក់ ចញ នូវ មូលបទ ដ៏ មាន សារៈសំខាន់សម ប់ ជា ត ីវិស័យ ក្ន ុងការ សម ច បាន នូវ ចក្ខ ុវិស័យ សហគមន៍ អាសា៊ន ឆា� ំ ២០២៥ ។ ស ប នឹង ខួប អនុសសោវរីយ៍ ៥០ ឆា� ំន ការ បង្ក ើត អាសា៊ន ដល ហ្វ ៊ី លី ពី ន ក្ន ុង ឋា ន ៈ ជា ប ធាន អាសា៊ន ឆា� ំ ២០១៧ បាន ដាក់ ចញ នូវ ចំណុច ជា អាទិភាព ចំនួន ៦ រួម មាន ៖
១- ការ យកចិត្ត ទុកដាក់ លើ ប ជាជន និង ការ យក ប ជាជន ជា ស្ន ូល
-ពល រៀន ចប់ អនុបណ� ិត នឹក ថា ផា� ក សិន រកការធ្វ ើ -ខ្ញ ុំ បាន ដាក់ ពាកយ សុំ ធ្វ ើ ការ
ក មុំ ផើម ស ប់
បទពាកយ ប ំ ពីរ ខ្ញ ុំ សបបោយ ចិត្ត មួ យ អន្ល ើ ពល ធូរ គ ន់ បើ រៀន បន្ត ។ ការ ប ើ ប�� មួយ ដ៏ ល្អ ខ្ញ ុំ សងឃឹម ថា បាន ផុត ក ខំ ធ្វ ើ ការ ប្ត ូរ យក លខមួយ ។ -ទើប ទូរស័ព្ទ ភា� ម ប ប់ ដល់ ម៉
ធ្វ ើ ការ ល្អ ដរ ម៉ កុំព ួយ ពល នះខ្ញ ុំ ចញពី វត្ត ហើយ ជួលបន្ទ ប់ មួយ សា� ក់ សមរមយ ។ -ថ្ង ក យ ខ្ញ ុំ បាន ស្ន ហ៍ ស ី មា� ក់ យើង ស ឡាញ់ យា៉ង សុខដុម -នាំ ខ្ញ ុំ បង្ខ ំ ឱយ �ការ ប ប់ ថា ការ ហើយ ឱយ រួចជាក់ -មិន អាច ប កក ព ះ គិតម៉ យប់ ផសំ ដំណក ទើប ដឹងដើម
២- សន្ត ិភាព និង ស្ថ ិរ ភាព � ក្ន ុង តំបន់ ៣- កិច្ច សហប តិបត្ត ិការ និង សន្ត ិសុខ ក្ន ុង
លំហ សមុទ ៤- ការ រីក ចម ើន �យ គំនិត ច្ន ប ឌិត ថ្ម ី
សម ប់ ទាំងអស់ គា� ៥- ភាពរឹងមាំ របស់ អាសា៊ន និង ៦- អាសា៊ន ជា គំរូ ន សមាហរណកម្ម តំបន់ តួអង្គ មួយ ក្ន ុង សាកល�ក ដើមបី គាំទ ដល់ ដំណើរការ ពង ឹង ការ អនុវត្ត សសរស្ត ម្ភ ន សហ
គមន៍ ន�បាយ សន្ត ិសុខ អាសា៊ន សហគមន៍ សដ្ឋ កិច្ច អាសា៊ន និង សហគមន៍ សង្គ ម វបបធម៌ អាសា៊ន ។
ជាមួយ គា� នះ កិច្ច ប ជុំ កំពូល អាសា៊ន លើក ទី ៣០ ក៏ បាន �� ត ការ យកចិត្ត ទុកដាក់ លើ ការ ផា� ស់ ប្ត ូរ ទសស នៈ លើ ប�� តំបន់និង អន្ត រជាតិ ដល ជា កង្វ ល់ និង ផលប �ជន៍ រួម របស់ អា សា៊ន ក្ន ុង ន័យសំ� លើកកម្ព ស់ សន្ត ិភាព សន្ត ិ សុខ ស្ថ ិរភាព និង វិបុលភាព ក្ន ុង តំបន់ និង ការ ពង ឹង ទំនាក់ទំនង ដគូ ក តំបន់អាសា៊ន ។
ទាក់ទង � នឹង ប�� ក តំបន់ អាសា៊ន ម ដឹកនាំ អាសា៊ន បាន គូសប�� ក់ ជា ថ្ម ី អំពីសារៈ សំខាន់ ន ការ រកសោ តួនាទី ស្ន ូល របស់ អាសា៊ន ក្ន ុង និមា� បនកម្ម តំបន់ ។ ជាមួយ គា� នះ លើ ប�� តំបន់ និង អន្ត រជាតិ មដឹកនាំ អាសា៊ន បាន កត់ សមា្គ ល់ អំពី សភាពការណ៍វិវត្ត ន៍ ប កប�យ ភាព វិជ្ជ មាន ក្ន ុង សមុទ ចិន ខាងតបូង ជា ពិសស បនា� ប់ ពី ការ អនុម័ត សចក្ត ី ប កាស រួមស្ត ី ពី ការ អនុវត្ត ក ម សម ប់ ការ ពើបប ទះ�យ មិន បាន គ ងទុក ក្ន ុង លំហ សមុទ � សមុទ ចិន
ជញ្ជ ីងស្ថ ិរភាព
មន្ត ីបកសកាន់អំណាចថា ន�បាយ�� ត ជាក់មកពីបកសប ឆាំង
តមកពីទំព័រ 1 នា ថ្ង ទី ២៩ ខមសា ថា ស ភាព ការណ៍ ន�បាយ ចាប់តាំងពី ឆា� ំ ២០១៣មក មានការ រំជើបរំជួល�យសារ តគណបកសប ឆាំង ធ្វ ើ សកម ្ម ភាព តវា៉ លទ្ធ ផល �ះ �� ត ។ ប៉ុន្ត ចាប់ពី ថ្ង ទី២១ ខកក្ក ដា ឆា� ំ២០១៤ រហូត មក ដល់ បច្ច ុបបន្ន ក យ ពី មាន កិ ច្ច ព មព ៀង ន� បាយ មក មិន មាន ប�� អ្វ ី ដល អាច និ យាយ ថា សភាព ការ ណ៍ន � បាយ �� ឬត ជាក់ �ះ ទ គឺ មាន ស្ថ ិរ ភាព ជា ធម្ម តា ។ ប៉ុន្ត ជា ការ កត់សមា្គ ល់ សភាព ការណ៍ �� ឬ ត ជាក់ អា ស ័យ លើ មាត់ និយាយ របស់ បកស ប ឆាំង ត ប៉ុ�្ណ ះ ។
�ក សុខ ឥសាន ប�� ក់ ថា « បើ ចង់ មិន ចូល ប ជុំ សភា គ នាំ គា� និយាយ ថា សភាពការណ៍ �� តបើ ចូល ប ជុំ សភា គ នាំ គា� និយាយ ថា
ធ្វ ើ ការ �ង ចក មួយ ដ៏ធំ ស ប់ ត ម៉ខ្ញ ុំ មក បងា� ក់ ។ កូនអ្ន កមាន ផសោរ ចងការប ក់ បំណុល ការ ប ក់ ខ្ច ី ធ្វ ើ ដើម ។ សមនឹង កូន គ សម ស់ ឆ្ន ើម ឃើញ �ះ នាង ផើម មុន បួន ខ ៕
និពន្ធ �យសារមយ នុត ( កវីអនាថា )
ប មុខ រដ្ឋ និង ប មុខ រដា� ភិបាល ន ប ទសក្ន ុង សមាគម អាសា៊ន ទាំង១០ ( រូបថត ទ . ទ . ក )
ខាងតបូង ។
ចំ�ះ ភាព តានតឹង � ឧបទ្វ ីប កូរ៉ មដឹក នាំ អាសា៊ន បាន សម្ត ង នូវ ការ ព ួយបារម្ភ ជា ខា� ំង� លើ ការ វិវត្ត នា ពល បច្ច ុបបន្ន � ក្ន ុង ឧប ទ្វ ីប កូរ៉ ដល អាច កា� យជា ការ គំរាមកំហងដល់ សន្ត ិ ភាព សន្ត ិសុខ និង ស្ថ ិរភាព � ក្ន ុង តំបន់ ។ ចំ�ះ ប�� កង្វ ល់ នះ មដឹកនាំ អាសា៊ន បាន ធ្វ ើ ការ អំពាវនាវ ដល់ ភាគី ពាក់ព័ន្ធ ទាំងអស់ រកសោ ភាព អត់ធ្ម ត់ និង បង្ក ើត បរិយាកាស អំ�យ ផល សម ប់ ការ ចាប់ផ្ត ើម ឡើង វិញនូវ ការ ចរចា ៦ ភាគី ដើមបី ឈាន � សម ច បាន នូវ ការ លុប បំបាត់ អាវុធ នុយក្ល អ៊រ �យ សន្ត ិវិធី� ឧបទ្វ ីប កូរ៉ ។
បនា� ប់ មក � រសៀល ថ្ង ដដល �ះ ម ដឹកនាំ អាសា៊ន បាន ជួប សន្ទ នា�យ ផា� ល់ ជា មួយ គ ណៈ ប តិភូ តំណាង អន្ត រ សភា អាសា៊ន និង តំណាង យុវជន អាសា៊ន ។ � ក្ន ុង ជំនួប ទាំង ពីរ នះ មដឹកនាំ អាសា៊ន បាន សា� ប់ របាយ ការណ៍ និង អនុសាសន៍ នានា ស្ត ី ពី ការងារ ពាក់ព័ន្ធ រៀង ៗ ខ្ល ួន សំ� រួមចំណក សម ច ឲយ បាន នូវ
ស ភាព កាណ៍ ត ជាក់ ។ ប៉ុន្ត �ះ ជា ថា �� ឬត ជាក់ គឺ សភាព ការ ណ៍� ត ដដល គា� ន អ្វ ី ចម្ល ក គួរ ឲយ ចាប់ អារម្ម ណ៍ ឡ ី យ ។ ជីវភាព សដ្ឋ កិច្ច - សង្គ ម � ដំណើរ ការជា ធម្ម តា » ។
�ក សុខ ឥសាន បន្ថ ម ថា � ពល បុណយចូលឆា� ំ ថ្ម ី ប ជាពលរដ្ឋ រាប់ មុឺ ន រាប់សន នាក់ និង អ្ន កទសចរ បរទស បាន ចូលរួម ក្ន ុ ពិធី អង្គ រ សង្ក ន្ត យា៉ង សបបោយ រីករាយ ។ ប ជាជន ទូ ទាំង ប ទស បាន សបបោយ រីករាយ ទទួល ទវតា ឆា� ំ ថ្ម ី យា៉ង គគ ឹក គគ ង គា� ន ភ័យ ព ួយ អ្វ ី ឡើយ ។
ជាមួយ គា� នះ �ក ក៏ បាន លើក ឡើង ថា អ្ន ក រកសុី អ្ន ក ប កប របរ អាជីវកម្ម ផសង ៗ � ត ដំណើរការ � មុខជា ធម្ម តា ។ សិសស នុ សិសស និសសិត នាំ គា� � សាលា ជា ធម្ម តា សាលា រៀន មិន បាន បិទទា� រ ឡើយ ។ តាម ផ្ទ ះ ប ជាជន គា� ន ផ្ទ ះ ណា ជីក លណដា� ន ឡើយ ។
លក្ខ ណៈ នះប�� ក់ ចបោស់ ថា ក្ន ុង សង្គ ម ក ម្ព ុ ជាគា� ន សភាព ការ ណ៍ �� ឬត ជាក់ អ្វ ី ទ គឺ ធម្ម តា ។ �� ឬ ត ជាក់ មាន តចំ�ះគណបកស ប ឆាំង ប៉ុ�្ណ ះ ។
សូម រំឭក ថា ក យ ពី ការ �ះ �� ត ជ ើស តាំង តំណាង រាស្ត ្រ ឆា� ំ២០១៣ សា� នការណ៍ ន� បាយ មាន ភាព តានតឹង �យសារ គណ បកសប ឆាំង បាន ប កាស មិន ទទួល សា្គ ល់ ការ ចាញ់�� ត រហូត ដល់ ដឹកនាំការធ្វ ើ បាតុកម្ម ពាស ពញរាជ ធានី ភ្ន ំពញ ។ ប៉ុន្ត ក យមក កិច្ច ព ម ព ៀង ន� បាយមយយ ជាមួយ គណ បកស កាន់ អំណាច ធ្វ ើ ឲយ សមាជិក សភា គណបកស ប ឆាំ ង សម ច ចូល សភា ។
�កកឹម សុខា ទទួលសា្គ ល់ ថា � កម្ព ុជា មានសន្ត ិ ភាព
ប ធាន គណបកស សង្គ ះ ជាតិ �ក កឹ ម សុខា បាន ប កាស ទទួលសា្គ ល់ ថា � កម្ព ុជាបច្ច ុបបន្ន មាន សន្ត ិ ភាព ។
ថ្ល ង ក្ន ុង ពិធី សំណះសំណាល ជាមួយ សកម្ម ជន � សហ រដ្ឋ អា ម រិ ក កាលពីថ្ង ទី ២៩ ខ ម សា តាម វី ដ អូ ឃ្ល ី ប បាន ប�� ក់ ថា « អ្ន កខ្ល ះ គ ថា ប ទស កម្ព ុ ជា មាន សន្ត ិ ភាព ហើយ ប៉ុន្ត យើង ក៏ មិន ប ឆាំង ដរថា មាន សន្ត ិ ភាព ។ ប៉ុន្ត
ដំណើរការសហគមន៍ អាសា៊នដ៏ ពញលញ មួយ ដល យកចិត្ត ទុកដាក់ ចំ�ះ ប ជាជន និង យក ប ជាជន ជា ស្ន ូល ។
� រសៀល ថ្ង ដដល �ះ ដរ សម្ត ច ត � នាយក រដ្ឋ មន្ត ី ហ៊ុន សន និង គ ណៈប តិភូ ជាន់ខ្ព ស់ រាជរដា� ភិបាល កម្ព ុ ជា បាន អ�្ជ ើញ ចូល ជួប សម្ត ង ការ គួរសម និង ពិភាកសោ ការងារ ជាមួយ �ក រ៉ូឌ ី �្គ ឌូ តឺ ត ប ធានាធិបតីន សាធារណរដ្ឋ ហ្វ ៊ី លី ពី ន និង ជា ប ធាន កិច្ច ប ជុំ កំពូក អាសា៊ន លើក ទី ៣០ ។ �ក ប ធានាធិបតី រ៉ូ ឌ ី �្គ ឌូ តឺ ត បាន មាន ប សាសន៍ វាយតម្ល ខ្ព ស់ចំ�ះ ប ទស កម្ព ុជា និង បាន ចាត់ ទុក ថា កម្ព ុជា គឺជា មិត្ត ដ៏ ស្ម ័គ �� ះ គួរ ឲយ ទុកចិត្ត និង ជា មិត្ត ដ៏ ល្អ បំផុត ។
� ក្ន ុង កិច្ច ពិភាកសោ គា� �ះ ដរ មដឹកនាំ ន ប ទស ស ហ្វ ៊ី លី ពី ន បាន ជម ប ជូន សម្ត ច ត � ថា ហ្វ ៊ី លី ពី ន នឹង បើកចំហ ទូរស័ព្ទ សម ប់ ការ ពិភាកសោ គា� ភា� ម ៗជាមួយ នឹង សម្ត ច ត � នាយក រដ្ឋ មន្ត ី � ពល មានការ ចាំបាច់ អ្វ ីមួយ ដល ត ូវ
ហតុ អ្វ ី បាន គណបកស សង្គ ះ ជាតិ ធ្វ ើ បន្ត ព ះ ថា អ្ន កខ្ល ះ សបបោយ អ្ន កខ្ល ះ ជាប់គុក �យ អយុត្ត ិ ធម៌ ។ នះ ហើយ ប ជារាស ្ត ខ្ម រ មានការ ឈឺចាប់ »។
�ក បន្ថ ម ថា អ្ន កខ្ល ះ ថា កម្ព ុ ជា មាន ការ អភិវឌឍ យើង ទទួលសា្គ ល់ប៉ុន្ត ការ អភិវឌឍ នះ គ ប ៀប ធៀប � សម័យ មុន សម័យ សង្គ ម ។ ប៉ុន្ត ការ អភិវឌឍ ប ច្ច បប ន្ន មិនមន ជា ការ អភិវឌឍ �យ ចីរ ភាព �ះ ទ ។ �ក ថា គណបកស របស់ �កចង់បាន ការ អភិវឌឍ�យ សមធម៌ និងចី រ ភាព ។
ជាមួយ គា� នះ �ក កឹ ម សុខា បាន គូសប�� ក់ ផង ដរ ថា មាន ផ្ល ូវ ខ្ល ះ គ ដើរ បាន ហើយ ពាកយ ខ្ល ះ គ និយាយ បាន សកម្ម ភាព ខ្ល ះ គ ធ្វ ើ បាន យើង ធ្វ ើ មិន បាន ។ សូ មបី ត យើង ធ្វ ើ សមាជ វិសាមញ្ញ យើង ធ្វ ើ � សា� ក់ ការបកស ។ កន្ល ង ដល យើង សុំ ជួល ធ្វ ើ គ អត់ ឲយ ធ្វ ើ ទ ។
�ក បាន លើក ឡើង ទៀត ថា សមាជ យើង ធ្វ ើ � សា� ក់ ការ បកស ខាង សាលា រាជធានីគ ថា កុំ ឲយ ធ្វ ើ ដល់ ចិ�្ច ើម ផ្ល ូវ ។ ប៉ុន្ត បើ យើង មើល �ងការ ខ្ល ះ បិទផ្ល ូវ អំណាច វិញ បិទផ្ល ូវ ទៀត ។
មួយទៀត បើ អ្ន កធំ មាន
�ក ប�� ក់ ថា « ខ្ញ ុំ ចង់ ប�� ក់ ថា មាន ផ្ល ូវ ខ្ល ះ គ ធ្វ ើ បាន យើង មិន បាន មាន ពាកយ
ពិភាកសោ ។
�កកឹម សុខា ជួបអ្ន ក គាំទ � អាេមរិក ( រូបថត ហ្វ សប៊ុក )
ខ្ល ះ គ និយាយ បាន យើង និយាយ មិន បានទ ! សកម្ម ភាព ខ្ល ះ គ ធ្វ ើ បាន យើង មិន បាន ទ ! នះ ហើយ គ � ថា អយុត្ត ិធម៌ »។
ទាក់ទង នឹង ការ លើក ឡើង របស់ ប ធា ន គណ បកសសង្គ ះ ជាតិ នះ អ្ន កនាំពាកយ គណ បកស ប ជាជន កម្ព ុ ជា ( CPP ) �ក សុខ ឥ សាន បាន ថ្ល ង ថា គា� ន អ្ន កណា មា� ក់ហាមឃាត់ �ក កឹ ម សុខា ប ធាន គណបកស សង្គ ះ ជាតិ ( CNRP ) មិន ឲយ និយាយ � តាម ទី សាធារណៈ �ះ ទ គឺ មនុសស គ ប់ គា� មាន សិទ្ធ ិ ក្ន ុង ការ និយាយ ។
�ក សុខ ឥ សាន ថ្ល ងថា « គួរ ឲយ ហួសចិត្ត ណាស់ ដល�ក កឹ ម សុខា ថា និយាយ មិន បាន � ពល ដល �ក កំពុងនិយាយ បាន ។ មាន អ្ន ក ណា ហាមឃាត់ �ក មិន ឲយ និយាយ គា� ន ការ គំរាមកំហង �ក ទ �ក អាច និយាយ បាន �យ សរី »។
�ក បន្ដ ទៀត ថា ជា ប ចាំ ថ្ង �ក កឹម សុខា បាន ចុះ � តាម មូលដា� ន ទូ ទាំង ប ទស �យ ធ្វ ើ សកម្ម ភាព ន�បាយ បាន�យ សរី �យ គា� ន ការ ភ័យ ខា� ច ត �កបរជា និយាយ ថា កំពុង មានការ ភ័យ ខា� ច ។ �ក ថា
ជាមួយ គា� នះ �ក ប ធានាធិបតី បាន ប�� ក់ ថា �ក នឹង អ�្ជ ើញ � ចូលរួម កិច្ច ប ជុំ កំពូលន វទិកា សដ្ឋ កិច្ច ពិភព�កស្ត ី ពី អាសា៊ន ពី ថ្ង ទី ១០ ដល់ ថ្ង ទី ១២ ខឧសភា � ប ទស កម្ព ុជា តប តាម ការ អ�្ជ ើញ របស់ សម្ត ច ត � នាយក រដ្ឋ មន្ត ី ។
� ក្ន ុង ជំនួប ពិភាកសោ �ះ មដឹកនាំ ន ប ទស ទាំង ពីរ កម្ព ុជា-ហ្វ ៊ី លី ពី ន ក៏ បាន ធ្វ ើ ការ ពិភាកសោ គា� យា៉ង យកចិត្ត ទុកដាក់ � លើការ ពង ឹង និង ពង ីក ចំណងមិត្ត ភាព និង កិច្ច សហ ប តិបត្ត ិការ ទ្វ ភាគី ពិសស ការ ជំរុញ ការ វិនិ �គ និង ពាណិជ្ជ កម្ម ដល នឹង នាំ មក នូវ ផលប �ជន៍ ដល់ ប ជាជាតិ ទាំង ពីរ ។ ជាមួយ គា� នះ មដឹកនាំ ន ប ទស ទាំង ពីរ ក៏ បាន ធ្វ ើការ ពិភាកសោ គា� យា៉ង យកចិត្ត ទុកដាក់ � លើ ប�� តំបន់ និង អន្ត រជាតិ ដល មានការ យក ចិត្ត ទុកដាក់ ដូច គា� ៕
ដក ស ង់អត្ថ បទ ទទក
នះ ហើយ បាន � ថា លបិច ន�បាយ លើ�ក ៕ អា៊ ង ប៊ុ ន រិ ទ្ធ