Bir havuz problemi
olarak “edebiyat”
Doç. Dr. Nermin Yazıcı
Çocuk edebiyatının eğitim ve öğretimle buluşmasına
ilişkin pek çok çalışmanın içinde yer alan Hacettepe
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümü
öğretim üyesi Doç. Dr. Nermin Yazıcı, 7. Eğitimde
Edebiyat Semineri’ndeki “Edebiyat Eğitimde Ne İşe
Yarar başlıklı konuşmasında, bir okur olarak
?”
öğretmenin edebiyatla alışverişine; derste, sınavda
edebiyat işlerken yaratıcı düşünmeye ve okuma
eylemi üzerine yeni sorulara, yaklaşımlara yer verdi.
İzlediğimiz video bir anlatıdır. Videodaki dilencinin yazısında başlangıçta,
“Ben körüm, lütfen yardım edin,” yazıyor. Fazla yardım eden olmadığını fark
eden bir kadın yazıyı, “Ne güzel bir
gün, ama ben göremiyorum,” biçiminde değiştiriyor ve yardımlar yağmaya
başlıyor. Başka bir deyişle, kadın dilenci adına yeni bir dil kuruyor. Yeni
bir dil kurmak ne demek ? Yeni bir dil
kurmak; kendinizi, kendi var oluşunuzu
yeniden düzenlemektir. Kendi var oluşumuzu düzenlediğimiz zaman, ötekinin, başkasının, diğerinin de var oluşunu tanımlamış oluruz. Videoda şöyle
bir anlatı kuruluyor: Kör dilenci yine aynı, hâlâ o kör dilenci. Ama kendi var
oluşunu yeniden tanımlayarak bir şeyi değiştirdi.
4
Dolayısıyla, yeni bir dil kurmak demek;
yeni bir varlık oluşturmak, dünyayı yeniden tanımlamak da demektir. Dilenciyle karşısındaki arasında sıradan ve
alışılagelmiş ilişki bir anda tersyüz oluveriyor.
Önemli bir kuramcı, dili dünyadaki şeyler arasında olmanın bir yolu olarak tanımlar. Bu tanımı kendi hayatlarımızda
da görebiliriz. Çoğu insan bu tip karşılaşmaları yaşamıştır. Bu örnekte görüldüğü gibi, dilenci, insanları sitem
ederek değil, aynı güneşin altında durmanın yakınlığını hissettirerek kendine
çekiyor. Bu bir sadaka alışverişinden
çıkıp, dilencinin hayatına samimi bir
katkıya dönüşüyor. Bu ilişkiyi dönüştüren şey, sözcükler, dünyayı kurma bi-