OPIS OBRAZU
Martwa natura z butelkami to ciekawe dzieło w dorobku Jana Szancenbacha. Ten typ przedstawienia był ulubionym motywem twórcy. Plastyk malował niemal przez całe życie obrazy przedmiotów, jedzenia, kolorowych kwiatów. W latach 60. te konwencjonalne motywy były jednak poddawane eksperymentom na formie. Szancenbach dążył do geometryzmu, zmieniał barwy lokalne. Niniejsza praca ukazuje moment owych przemian i poszukiwań artystycznych.
Średniej wielkości obraz to martwa natura namalowana w sposób syntetyczny, ekspresyjny. Kompozycja jest silnie zgeometryzowana, kontury mocno zarysowane. Artysta ograniczył paletę barwną. W niektórych miejscach silnie zarysowuje się kontrast temperaturowy – Szancenbach użył bowiem w kilku miejscach intensywnych turkusów, za pomocą których zaznaczone zostały szklane butelki. Obok nich odnaleźć można formy podkreślone jaskrawymi barwami cytrynowych żółci, okalają one fragmenty jedzenia ułożonego na stole. Ciekawy jest sposób w jaki Szancenbach traktował martwą naturę. Plastyk nie poszukiwał modnych, aktualnych tematów. Klasyczny repertuar pozwalał artyście na poszukiwania formalne, nigdy jednak nie wykraczał poza reguły figuracji.
Artysta był wierny swoim zasadom, klasycznym motywom. Jak pisał uczeń Szancenbacha, Stanisław Rodzieński, plastyk „ był ostentacyjnie niemodny i nie skrywał dystansu, a nawet ironii wobec skrajnych tendencji sztuki najnowszej”. Przez niemal całe życie był wierny kolorystycznej szkole Paula Cezanne’ a oraz polskich kapistów, z Józefem Czapskim na czele. Mimo że niniejszy obraz wykazuje pewne awangardowe zabiegi, wciąż jest statyczny, poszukuje harmonii barw i kształtów. Twórca działa ekspresyjnie, jednak nie stosuje dramatyzmu. „ Obrazy Szancenbacha nie są dramatyczne, pragnienie harmonii wyklucza dramatyzm” – napisze o jego pracach Tadeusz Nyczek.
161