Katalogi wystaw Katalog prywatnej kolekcji dzieł sztuki | Page 113
ANALIZA T WÓRCZOŚCI
Włodarski związany był z lwowskim środowiskiem
lewicowym, współpracował z pismami „Sygnały”
i „Omnibus”. Wyrazem lewicow ych poglądów
Włodarskiego były w połowie lat 30. reportażowe
szkice i obrazy (np. Barykada, 1936) o tematyce rewolucyjnej, utrzymane w nurcie realizmu określanego
przez artystę terminem faktrealizmu. Odnotowywał
w nich na gorąco fragmenty wydarzeń z postaciami
robotników, policjantów i żołnierzy.
W latach trzydziestych utrzymywał kontakt z nielegalną Komunistyczną Partią Ukrainy Zachodniej.
W okresie okupacji hitlerowskiej przyjął nazwisko
Marek Włodarski. Był więźniem obozu koncentracyjnego w Stutthof.
Od 1947 roku artysta był pedagogiem w Państwowej
Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych (później ASP)
w Warszawie. W pierwszej połowie lat 50. skupił się
na pracy dydaktycznej i unikał wystaw, ponieważ nie
chciał dostosowywać się do wymogów dominującego wówczas w sztuce socrealizmu. W 1956 roku uzyskał tytuł profesora. W tym samym roku brał udział
w wystawie polskiej na XXVIII Biennale w Wenecji.
Wrócił zauroczony sztuką bizantyjską. Tworzył zgeometryzowane kompozycje oparte wyłącznie na swobodnej grze płaszczyzn barwnych. Zaskakujące mogą
wydawać się takie obrazy, jak: Razem; Budowa; Przy
warsztacie; czy Pomnik lotnika – z trudem z trudem
doszukać się w nich można realnych przedmiotów
i ludzi, do których odnoszą się w tytule.
Po wojnie, aż do śmierci, Włodarski nie miał żadnej wystawy indywidualnej. Zmarł w maju 1960 roku.
Ostatnie swoje prace tworzył, nie podnosząc się
z łóżka.
Choć Marek Włodarski należy do artystów pierwszej awangardy, którzy zrewolucjonizowali sztukę polską, to pierwsza pośmiertna wystawa monograficzna
jego prac miała miejsce dopiero 21 lat po jego śmierci
w Muzeum Narodowym w Warszawie (1981).
113
BIBLIOGRAFIA
• Czarownik przy zielonej skale: Marek
Włodarski/Henryk Streng, red. J. Chrobak,
J. Michalik, M. Wilk, Poznań 2009
• Marek Włodarski/Henryk Streng (1898 — 1960):
między centrum a peryferiami, katalog wystawy,
Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie 7 III — 14
IV 2013, red. M. Piłakowska, aut. tekstów M.
Smolińska, P. Słodkowski, Sopot 2013
• Marek Włodarski (Henryk Streng), katalog
wystawy,Muzeum Narodowe w Warszawie
XII 1981 — I 1982, katalog prac pod red.
B. Askanas oprac. B. Askanas, H. Piprek,
A. Prugar-Myślik, Warszawa 1981
• Polscy artyści żydowskiego pochodzenia
w powojennej Polsce. Żydzi – sport – Warszawa,
katalog wystawy, Galeria Opera TWON 21
X — 23 XI 2014, red. A. Piętka, Warszawa 2014
• Vogel D., Akacje kwitną, il. H.
Streng, posł. K. Szymaniak
• Borowski W., Marek Włodarski, „Życie
i myśl” nr 9, 1965, s. 108 — 113
• Jakimowicz A., Kronika polskiej
awangardy, „Przegląd Artystyczny”,
1958, nr 1, s. 23 (rozmowa z Artystą)
• Sowińska T., Marek Włodarski (Henryk
Streng) – w setną rocznicę urodzin, „Gazeta
Antykwaryczna”, 2003, nr 4, s. 14 — 15
• Wojciechowski A., Marek Włodarski. Z dziejów
plastyki 20-lecia, „Przegląd Plastyczny” 1960 nr 1