¢ ½þyîÄ ç ‹ îû vþzþ™! ßþi“ þ „ þöìîû! Šéö윘Р›) œ vþzþ™y _( data) öíöì „ þ CRU“ þyîû x“ þ # î ² Ì ¦ þyî ¢,! ÜT „ þyîû # ¦) þô“ þyþ™ › yeyîû öë öîû „ þvÅþ ÷“ þîû # „ þöìîû! Šéœ vþƒ ö ‹ y ª ö ¢£ z ¢ î vþzþ™y _ ‹ y˜yöì“ þ xßþ º#„ þyîû „ þöìîû ‰ þöìœ! Šéö윘Рxyîyîû 2016 ¢ yöìœîû @ ùÌ # Ü ¿„ þyöìœ ~ öì ¢ ö ‡ y ¡ ì’ y „ þöìîû!” ö윘 – ¢ yîûy þ™,! íî # îû“ þyþ™ › yeyîû!¦ þ!_›) öìœîû vþzþ™y _ ¢›) öì £ îû öî! Ÿ x ‚ ŸÝþy £ z £ y! îûöìëû!† öìëûöìŠéÐ ~£ z ¢› hßþ £ zôö › œ =! œîû › öì • Ä ¢ îöì ‰ þöìëû öî! Ÿ xþ™îûy • ² Ìî’“ þyîû ² Ì › y’ îy £„ þ öë =! œ –! îKþy˜ # öì” îû ö ¢=! œ öíöì „ þ! îŸyœ þ™! îû › yöì’ îû vþzþ™y _ öì „ þ ›% öìŠé öšþöìœ!” öì“ þ îœy £ öìëûöìŠéÐ freedom of information- ~ îû x˜ % öìîûy • þ™yçëûyîû þ™öìîû ~£ z „ þy ‹ „ þîûy ~„ þ! Ýþ”[ þ˜ # ëû xþ™îûy • Ð xyîû ¢›@ ùÌ îÄyþ™yîû! Ýþ £ z ~„ þ! Ýþ îvþü xy „ þyöìîûîû ö „ þöìœBþy! îûÐ
~£ z ¢ î! î ¡ ìëû öíöì „ þ ² ÌÙÀ ‹ yöì † CRUôîû! îKþy˜ # îûy › y˜ % öì ¡ ìîû öíöì „ þ ö „ þy˜! î ¡ ìëû! Ýþ xyvþüyœ „ þîûyîû ‹ ˜Ä ~“ þ vþz! m @ ÀÚ“ þy £ z ¢ îöì ‰ þöìëû › ˜öì „ þ xy ‡ y“ þ ö” çëûyîû! m“ þ # ëû” šþyîû £ zôö › œ =! œ öíöì „ þ ö”… y ëyëû –!„ þ ¦ þyöìî! îKþy˜ # îûy „ þÜT „ þîû „ þ! Á™vþzÝþyîû ö ² Ìy @ ùÌyöì › îû ¢ y £ yëÄ! ˜öìëû ¢% öì „ þïŸöìœ vþzþ™y _ ç“ þöìíÄîû þ™! îûî“ Åþ˜ ¢ y • öì˜îû ö ‰ þÜTy „ þöìîûöìŠé˜ ëyîû šþöìœ x“ þ # öì“ þîû“ þyþ™ › yeyöì „ þ „ þ!› öìëû ~ î ‚ ¢ yÁ ±!“ þ „ þ“ þyþ™ › yeyöì „ þ îy! vþüöìëû ö”… yöì˜y ëyëûÐ ~ îû vþzöìjŸÄ £ œ – ö „ þyöì˜y ¢› ëû þ™öìîÅ ² Ìyëû xþ™! îûî!“ Åþ“ þ“ þyþ™ › yeyîû î” öìœ ~„ þÝþy c! îû“ þ vþz ¡ Œyëûöì˜îû
• yîû’ y x˜Äöì” îû › öì˜ ö †¤ öìí ö” çëûyîû ö ‰ þÜTy „ þîûyÐ ~£ z ¦ þyöìî( i) ² Ì!“ þ! Ûþ“ þ „ þîûyîû ö ‰ þÜTy £ ëû – › y˜ % öì ¡ ìîû! e « ëûy „ þ › Å îy“ þyöì ¢ „ þyîŘôvþy £ zôx: y £ zvþ( CO 2
)! ˜ƒ ¢ îû’ „ þöìîû ¦) þôvþz ¡ Œyëû˜ ‡ ÝþyöìFŠé ~ î ‚( ii) 1980 öíöì „ þ“ þyþ™ › yey £ Éy ¢ œ % öì „ þyöì˜yîû ~„ þÝþy ² Ìëûy ¢ ö˜çëûy £ öìëûöìŠé – ~ îû ‹ öì˜Ä! œ „ þ £ öìëû ëyçëûy £ zôö › œ öíöì „ þ ‹ y˜y ëyëû – UK ~ î ‚ USAô ~ îû CRU xyî £! îKþy˜ # îûy 1980 ¢ yœ öíöì „ þ ßþi( œ – x ¢‚ öìŸy!•“ þ vþzþ™y _ Š % éöìvþü öšþöìœ!” öìëûöìŠé˜ ~ î ‚ î” öìœ ‡ öìîû îy˜yöì˜y vþzþ™y _ ¢›)£!” öìëû „ þy ‹ ö ¢ öìîûöìŠé˜Ð ~› ˜!„ þ 2008 ¢ yöìœ! î … Äy“ þ ¦) þôvþz ¡ Œyëû˜îy”# xyöì ›! îû „ þy˜! îKþy˜ # Dr Hansen – GISS( Goddard Institute for Space Studies)“ þyþ™ › yeyîû öîû „ þöìvÅþ ~„ þ £ z ¦ þyöìî þ™! îûî“ Åþ˜ ‡! Ýþöìëû! Šéö윘Рxyîyîû McIntyre ~£ z ¢ î e &! Ýþ • öìîû öšþöìœ Hansenôö „ þ!‰ þ! àþ! œöì …! Šéö윘 – ëyîû šþöìœ vþz! ˜“ þyþ™ › yeyîû öîû „ þvÅþ ¢‚ öìŸy • ˜ „ þöìîû! ˜öì“ þ îy • Ä £ ˜Ð ~ îûþ™öìîû £ z xyîyîû xöìßþTÉ! œëûy ç! ˜vþz!‹ œÄyöì [ þîû ßþiy˜ # ëû! îKþy˜ # îûy I. P. C. C. ôîû x! šþ!¢ ëûyœ“ þyþ™ › yey öîû „ þöìvÅþîû ¢ öìD“ þyþ™ › yeyîû ›) œ vþzþ™y _ ¢›) öì £ îû Sëyöì” îû ¢ y £ yöìëÄ“ þyþ™ › yeyîû x! šþ!¢ ëûyœ öîû „ þvÅþ ÷“ þîû # „ þîûy £ öìëûöìŠé îöìœ ¦ þyîy £ ëûV
!‰ þe 2 IPCCôîû £!„ þ! ÞÝþ „ þ öœ …!‰ þe ëy 1000 A. D. öíöì „ þ 2000 A. D. xî!• ¢› ëû ‹% öìvþü ¦) þô“ þyþ™ › yey þ™! îûî“ Åþöì˜îû • îû˜Ýþy ö”… yëûÐ
“% þœ˜y „ þîûyîû ¢% öìëy † öþ™öìëû ëy˜Ð ² Ì!“ þ! Ýþ öÇþöìe £ z ö”… y ëyëû – vþz §¬!“ þ £# ˜ šÏþÄyÝäþ“ þyþ™ › yeyîû ‰ þyÝÅþöì „ þ e «› îkÅþ › y˜“ þyþ™ › yeyîû öîû „ þöìvÅþ þ™! îûî!“ Åþ“ þ „ þîûy £ öìëûöìŠéÐ ~¢ î ‡ öìÝþöìŠé ~ öì „ þîyöìîû £ z CRUôîû ² Ì ¦ þyöìî ~„ þ £ z ö „ þ îÄî £ yîû „ þöìîûÐ ~£ z ¢ î”! œœþ™öìeîû ² Ì „ þyŸ˜yîû! îßþ ¿ ëû ç œIy vþzöìo „ þ „ þyîû #“, þ“ þ # ëû ‡ Ýþ˜y £ œ – …% î”,‘ þü“ þy ç x › y˜! î „ þ! ˜ › Å ›“ þyîû ¢ öìD IPCCôîû! îKþy˜ # îûy! îöìîûy •# ç ¢› yöìœy ‰ þ „ þ! îKþy˜ # öì” îû S ¢‚ Ÿëûîy”# öì” îûV! ˜Ø % þþ™ ç x!„ þ! Mþéê „ þîû „ þöìîû!” öìëûöìŠé ˜y˜y îû „ þ › ¢ öì¨ £‹ ˜ „ þ þ™kþ!“ þ îÄî £ yîû „ þöìîûÐ ë!” ö „ þy˜ ‹ y˜Åyœ ¢› yöìœy ‰ þ „ þöì” îû ö „ þy˜ † öìî ¡ ì’ yþ™e Šéyþ™yîû ¢ y £¢ ö”… yëû –“ þöìî ö ¢£ z ‹ y˜Åyœöì „ þ › ëÅy” y £# ˜ ç xŸ _« „ þöìîû ö” çëûyîû Çþ ›“ þy IPCCôîû xyöìŠéÐ ¦) þôvþz ¡ Œyëû˜! ˜öìëû! îKþy˜ ¢ Á ¿“ þ! î“ þ „ Åþ íy!› öìëû!” öì“ þ“ þyîûy öë ö „ þy˜ • îûöì˜îû „ þy ‹ „ þîûöì“ þ ² Ìlßþ“ þ öíöì „ þöìŠé ~ î ‚ x“ þw ² Ì £ îûyëû! ˜! Øþ“ þ „ þöìîûöìŠé öë˜ ö „ þy˜! îöìîûy •# › öì“ þîû † öìî ¡ ì’ y „ þ › Å IPCCôîû! îûöìþ™yöìÝÅþîû þ™y“ þyëû‘% þöì „ þ ˜y þ™öìvþüÐ £!„ þ! ÞÝþ „ þ öœ …!‰ þöìeîû ² Ì“ þyîû’ y ² Ì „ þyŸ „ þöìîû öîŸ!„ þŠ % é öþ™þ™yîû! î!¦ þ §¬ þ™! e „ þyëû Šéyþ™y £ ëûÐ ~„ þ! Ýþ ² Ì!¢ kþ ‹ y˜Åyœ Climate Researchô ~ îû 6 ‹ ˜ ¢ Á™y”„ þ ëöìíÜT ¢ y £¢ ö”!… öìëû
W. Soon ~ î ‚ S. Beliunasô ~ îûé ~ ¢ Á™!„ Åþëû ~„ þ! Ýþ öþ™þ™yîû 2003 ¢ yöìœ Šéyöìþ™˜Ð šþöìœ ² Ì „ þyŸ „ þ ~¤ öì” îû ¢ îy £ zöì „ þ Šé ¤ yÝþy £ z „ þöìîû ö” ˜Ð
~… yöì˜ î“ Åþ › yöì˜ ~„ þ ‹ ˜ ö˜“, þc „ þyîû # ¦) þôvþz ¡ Œyëû˜! îŸyîû”
Dr Kevin E Trenberthô ~ îû( IPCCôîû Lead Author) ~„ þ! Ýþ! œ „ þ £ öìëû ëyçëûy £ zôö › öìœîû vþzöìÍÔ … …% î £ z ² Ìy ¢! D „ þ £ öìîÐ!“ þ! ˜! œöì … öìŠé˜ – òò ‡ Ýþ˜y £ œ – ~£ z ›%£) öì“ Åþ vþz ¡ Œyëûöì˜îû „ þ ›!“ þîû „ þyîû’ xy › îûy” ŸÅyöì“ þ þ™yîû! Šé ˜y ~ î ‚ xy › îûy öë þ™yîû! Šé ˜y – ö ¢ Ýþy £ z £ œ ~„ þ! Ýþ ² Ì £¢ ˜Ð ¢› hßþ Ÿ!_« ö „ þyíyëû ëyöìFŠé“ þy ¢ îÅöì“ þy ¦ þyöìî î % Gþöì“ þ xy › yöì” îû þ™ëÅöìîÇþ’ îÄîßþiy xþ™yîû † Ð šþœ“ þ – xy › îûy! ˜!” ÅÜT ¦ þyöìî îÄy … Äy „ þîûöì“ þ þ™yîû! Šé ˜y – ö „ þ˜ ¦) þþ™, öìÛþîû“ þyþ™ › yey †“ þ „ þöìëû „ þ
10, 11, 12
îŠéöìîû! ˜öì ‰ þ ö˜öì ›!† öìëûöìŠéÐ £ z £ y £ z £ œ ~„ þ! Ýþ ² Ì £¢ ˜æóó!„ þŠ % é!„ þŠ % é xyöì ›! îû „ þy˜ › y • Ä › öë › ˜ US National Climatic Data Center( NCDC) ~ î ‚ NASAôîû Goddard Institute for Space Studies( GISS) ôç ¢% öì „ þïŸö윓 þíÄ ç vþzþ™y _ îû þ™! îûî“ Åþ˜ ¢ y • öì˜ ‹! vþü“ þ! ŠéœÐ International Climate and Environment Change Assessment Project( ICECAP) ô ~ îû 17 ‹ y˜ % ëûy! îû 2010 ¢ yöìœ ² Ì „ þy! Ÿ“ þ! îûöìþ™yÝÅþ öíöì „ þ ‹ y˜y ëyëû – þ™,! íî # îû 6000 xyî £ Sþ™! îû › yþ™V öÞÝþŸöì˜îû ›• Ä öíöì „ þ 1500! Ýþ! ˜îÅy!‰ þ“ þ „ þöìîû xíÅyê 75 % öÞÝþŸ˜ ¢% þ™! îû „ þ! Ò“ þ ¦ þyöìî îy”!” öìëû xyöì ›! îû „ þyîû vþz _« ¢‚† àþ˜ =! œ þ™,! íî # îû“ þyþ™ › yeyëû vþz ¡ Œ“ þîû › yöì˜îû!” öì „ þ „, þ! e ›¦ þyöìî ² Ìîœ öG ¤ þy „ þ ÷“ þîû # „ þöìîû!” öìëû! ŠéœÐ 4
~£ z ö „ þöìœBþy! îû vþzöì § Ãy ‰ þöì˜ ² Ì!“ þ! e « ëûy 2009 ¢ yöìœîû 5! vþöì ¢ Á º îû ~„ þ” œ xyöì ›! îû „ þy˜ þ™” yíÅ! ¤ þyöì” îû ² Ì • y˜ ² Ì!“ þÛþy˜ American Physical Society( APS) ôö „ þ!‰ þ! àþ!” öìëû › ˜ %¡ ìÄ „, þ“ þ ¦) þôvþz ¡ Œyëû˜ ç xyî £ yçëûy þ™! îûî“ Åþ˜! î ¡ ìöìëû IPCCôîû xîßþiy˜ ç „ þ › Å „ þy [ þöì „ þ ¢› íŘ „ þîûy öíöì „ þ! îîû“ þ íy „ þöì“ þ x˜ % öìîûy • „ þöìîû˜Ð ú îŠéöìîû £ z ö ¢ öì ² WzÁ º öìîûîû 13“ þy! îûöì … þ™” yíÅ! î” Äyëû ö˜yöìîœ ‹ ëû #! îKþy˜ # Dr Ivar Glaever vþzþ™öìîûy _« „ þyîûöì’£ z APSô ~ îû ¢”¢ Ä þ™”“ þÄy † „ þöìîû˜Ð 2009 ¢ yöìœ £ z xyöì ›! îû „ þy˜
„ þyœ •¹! ˜ ö ¢ öì ² WzÁ º îû 2017 ~„ þ! î ‚ Ÿ î ¡ ìÅ“, þ“ þ # ëûô ‰ þ“% þíÅ ¢‚… Äy 27