Inovatif Kimya Dergisi Sayı-50 | Page 22

A. Uyum Oluşturma Modeli: Başlangıçta enzim ve substrat biribirlerine uygun değildirler. Ancak substrat enzimin aktif bölgesine yaklaştıkça, enzim buna uymaktadır. Substrat, enzimde biçimsel değişiklik meydana getirir (Elçin, 2013). 1.2. Enzim Sınıfları 2. ENZİM İMMOBİLİZASYONU İmmobilizasyon kavramı, ilk olarak 1971 yılında ABD’de düzenlenen Enzim Mühendisliği Konferansında; Katchalski-Katzir tarafından tanımlanmıştır. Bu tanıma göre; İmmobilizasyon; enzimlerin, katalitik aktivitelerinin sabit kalması koşuluyla, tekrar ve sürekli kullanımına izin verecek şekilde, tanımlanmış belirli bir bölgeye fiziksel olarak yerleştirilmesi ve hapsedilmesidir. Enzimler, suda çözünen katalizörlerdir. Enzimlerin endüstriyel uygulamalarının çok sulu çözeltilerde gerçekleştirildiği için serbest enzimlerin katalizör olarak kullanılmaları önemli sorunlara yol açabilir. Serbest enzim ile gerçekleştirilen bir tepkime durdurulmak istendiğinde, enzim istenilen anda ortamdan uzaklaştırılamadığı için, ancak spesifik inhibitör kullanılarak bu yapılabilir. Bu durumda reaksiyon ürünleri kirletilmiş olur. Ürünlerin bu kirlilikten arıtılması maliyeti yüksek bir işlem gerektirir ve zordur. Ayrıca enzimatik reaksiyonun inhibitör katılarak durdurulması enzimden tam olarak yararlanılmasını engeller. Tepkime sonunda kullanılan serbest çözünür enzimin, aktivitesini yitirmeden geri kazanılması genellikle olanak dışıdır. Bu durum enzimlerin pahalı olmaları nedeniyle ürün maliyetinin yükselmesine yol açmaktadır. Ayrıca serbest enzimlerin kısmen kararsız olmaları, sürekli sistemlere uygulanamamaları, mekanik dayanıksızlıkları, ürün oluşumunun kontrol zorluğu gibi etkenler enzim immobilizasyonu çalışmalarının artışına neden olmuştur. Enzimi reaksiyon ortamından aktivitesini yitirmeden, istenilen anda ve kolay bir işlemle uzaklaştırmaya olanak sağlayan çözüm yolu enzimlerin immobilizasyonu yöntemidir (Telefoncu 1997 ). 22