INmagazine Özel Sayısı TEİD 10. Yıl Özel Sayısı | Page 58

İNSAN KAYNAKLARI
56
Kurumların kuruluş amaçları , vizyonları , misyonları , hedefleri ve temel değerleri doğrultusunda çok farklı beklentileri olması doğaldır . Farklı şekillerde çatısı kurulan kurumsal şirketler , bunları paylaştıklarında organizasyonlarının ilgili çevrelerce konumlandırılmasını , müşteriler dahil bütün paydaşlar ve ilişki içinde olunan çevreler tarafından yerinin doğru algılanmasını sağlar . Sistem çalışmaya başladığında , sürecin nasıl daha etkili işleyeceği , yöneticilerin kararlarında hangi değerleri nasıl kullanacağı , uygulamaların “ doğru ” algı yaratarak nasıl yapılacağı sorularının yanıtları güçlü bir etik sistemin devreye sokulması ile verilebilir . İK birimleri , bu sürecin tamamında , farklı rollerde devrede olurlar .
İK FONKSIYONLARI VE ETIK Şimdi isterseniz , insan odaklı kurumlarda İK ile işletme etik sistemlerinin ilişkisini biraz daha derinlemesine ele alalım . İlk olarak İK fonksiyonları açısından bakabiliriz . İşletme ana sisteminin alt sistem parçaları olan başlıca İK fonksiyonları ; istihdam çabaları , seçme ve yerleştirme , performans değerlendirme , iş değerleme süreçleri , eğitim ve kariyer gelişimi , motivasyon , iş güvenliği ve hukuku , endüstri ilişkileri ile ücretlendirme süreçleri olarak sıralanabilir . Bu süreçlerin tamamında yapılacak işlerde , çalışanlardan beklenen ve çalışanlara gösterilecek bazı davranış kodları kurumsal etik değerlerin uzantısı olmalıdır . İK ’ nın ayrıca kurum çalışanlarını temsil etme , örnek olma ve üst yönetim ile çalışanlar arasında köprü kurma sorumlulukları da vardır . Bunları yerine getirirken önce yazılı kurallar , hukuksal düzenlemeler , politika ve prosedürlerden sonra da şirketin çatısını oluşturan vizyon , misyon ve etik değerlerinden yararlanması kaçınılmazdır . İK ve işletme etik sistemi ile olan diğer bir ilişki ise tanımlanmış kurumsal etik değerlerin sadece İK fonksiyonları açısından değil , şirketin bütün hizmetlerini ve ilgili çevreleri kapsayacak şekilde uygulanmasını sağlayıcı bir sistem kurmak olacaktır . Burada İK , birkaç farklı role sahip olabilir . Çağdaş yönetimlerdeki sistem yaklaşımı modelinde , bilindiği gibi , sistemin bütün unsurları aynı derecede önemlidir ve yapılacak her uygulamanın bütün sistemi kapsaması gereklidir . Büyük sistem
ŞİRKETLER , FARKLI KONULARI GEREĞİ FARKLI ÇALIŞMA MODELLERİNE SAHİPTİRLER . HER İŞLETME İÇİN AYNI ETİK KODU SİSTEMİ KURULAMAYACAĞI GİBİ , YİNE HER KURUMDA OLUŞTURULACAK ETİK SİSTEMİN İŞLETİMİ İÇİN GEREKENLER DE FARKLI OLACAKTIR .
olan kurumda , bu noktadan hareketle , etik değerlerin tanımlanmasından benimsetilmesine kadar her aşamada çalışanların katkısının alınması sistem bütünlüğü açısından tavsiye edilmektedir . Çalışanların etik sisteminin oluşumuna ve uygulamasına aktif katılımını sağlayacak birim İK olacaktır . Genelde göreceli , kültürden kültüre değişebilen , farklı anlamlar ifade edebilen ve adına etik değerler dediğimiz kurumsal davranış kalıplarının , işletmenin sisteminde aynı şekilde algılanması için yapılacaklar da yine İK birimleriyle planlanıp uygulanacaktır . Bunun yanı sıra , etik kurullarda mutlaka İK temsilcilerinin olması , etik geri bildirim hatlarında İK çalışanlarının görev alması da önemlidir . Özellikle bu ilişki düzeyinde , İK ile iş etiğinin stratejik olarak çok fazla birbirine yaklaştığını görmek mümkündür . Burada şirketin İK birimlerini nasıl algıladığının da önemi büyüktür . Şirket insan kaynakları bölümünü eğer sadece operasyonel bir departman olarak görürse , anlatılan etik-İK ilişkisi için gereken altyapı oluşmayacağından süreç doğru işlemeyebilir . Bu nedenle öncelikle şirketin mevcut yapısını incelemek gerekir . Şirketler , farklı konuları gereği farklı çalışma modellerine sahiptirler . Her işletme için aynı etik kodu sistemi kurulamayacağı gibi , yine her kurumda oluşturulacak etik sistemin işletimi için gerekenler de farklı olacaktır . Bu durumda sadece İK değil , diğer departmanların da çalışmanın bir parçası olmasını sağlamak gereklidir .
KRITIK KONU : PERFORMANS DEĞERLENDIRME İK ve etik ilişkisine bir de tersten bakalım . Toplumsal ve evrensel her türlü yasa , kural , norm , politika ve ilkeye aykırı , başkalarını zarara uğratabilecek davranışlar etik