ANALİZ
42
Rekabet Hukuku Bağlamında Etik
Rekabet ihlali riski taşıyan bazı iş yapma şekilleri , bazen yalnızca kurumsal kültür bu yönde alıştığı için işin doğru yapılma metodu olarak kabul edilir . Hatta bazen şirketin , davranışının hukuka aykırı olduğunu , şirkete karşı kanuni yollara başvurulduğunda fark ettiği haller de olabilir . Ancak gerçekleştirilmesi için kanuna aykırı olduğunun bilinmesi gereken diğer davranışlar için hiçbir bahane sunulamaz . İşte bu nokta , tam olarak rekabet hukuku ve etiğin kesiştiği yerdir . Rekabet hukuku uzmanı , Dr . M . Fevzi Toksoy , Inmagazine ’ in ikinci sayısı için yazdı …
Yazı : Dr . M . Fevzi TOKSOY
Bu yazının amacı , bir yandan rekabet hukukunun temel prensiplerini sunarken , diğer yandan onun uyum ve etik ile olan ilişkisine dikkat çekmek . Bunu da özellikle kurumsal şirketlerin yöneticilerine yönelik bir bakış açısıyla sunmak istiyorum . Zira , yöneticilere yol gösterici nitelikte rekabet hukukunun etik kavramı ile bağlantısını kuran çok fazla yazın bulunmamakta . Şirket yöneticileri rekabet hukuku konusunda gittikçe daha bilinçli bir hale gelseler de ; bu farkındalığın daha çok konunun kariyer bakımından bir tehdit unsuru olarak görülmesi sebebiyle geliştiğini düşünüyorum . Amacım , bu kaygıları biraz daha rasyonel temellere oturtabilmek . Kurumsal uyum kurallarının diğer öğeleri elbette ki rekabet hukukundan daha az önemli değildir , ancak rekabet kurallarının ihlal edilmesi durumunda ortaya çıkan sonuçlar göz önünde bulundurulduğunda rekabet uyumunun öneminin diğerlerine göre daha öne çıktığı görülebilir . Şirketleri rekabet hukuku ihlallerinden alıkoymak amacıyla öngörülen yaptırımlar her geçen gün daha da ağırlaştırılıyor . Özellikle ortada bir kartelin olması halinde ; kartele taraf olan şirketlere yüzlerce milyon dolara ulaşan para cezaları verilebiliyor ve dahası ; kartele taraf olan şirketlerin itibarı , belki de hiç onarılamayacak şekilde zarar görebiliyor . Böylesine ağır cezaların düzenlenmesinin temel nedeni , aslında oldukça basit : Rekabet hukuku kapsamındaki suçların tespit edilebilirliği çok zor olduğundan , kanun koyucu , öngörülen ağır cezalarla şirketleri ve yöneticileri daha en başında ve en etkili olacak şekilde rekabet ihlalinden caydırma amacı güdüyor .
SINSI DÜŞMAN : KARTELLER Burada ilk olarak rekabet hukukunun neleri yasakladığını hatırlatmakta fayda olduğunu düşünüyorum . Öncelikle , ekonomik aktiviteler bütün rakip şirketler arasında rekabet çerçevesinde gerçekleştirilmelidir . Her türlü ekonomik aktivitede daha iyi ürün ve hizmetin daha ucuz fiyatlara tüketiciye sunulması rekabet sürecinin ideal sonucu olarak görülmektedir . Ancak maalesef bu süreç piyasa ekonomisinde faaliyet gösteren her şirket için temel hedef olan kârlılığının maksimizasyonunu ya da pazarda devamlılığı garanti etmiyor . Kârlılığın maksimizasyonu ve pazarda devamlılık ; teşebbüsler için öyle cazip hedeflerdir ki , aşırı kârlılığa ulaşmak ya da en azından rekabet oyununda yerlerini garantilemek için teşebbüsler bazen rekabetten kaçınıp , rekabeti kısıtlayıcı davranışlarda bulunmayı kendileri için mantıklı hale getirebil-