INmagazine Sayı : 5 (Ocak - Şubat - Mart) | Page 40
HUKUK
Yanlışı Ortaya Çıkarmaya Yönelik Etik Bir Eylem:
WHISTLEBLOWING
Muhbirlik mi, Bilgi Uçurmak mı? Whistleblowing’i
Türkçe’ye nasıl çevireceğimiz bile aslında kendi
başına bakış açımızı da gösteriyor. “Doğru
söyleyeni dokuz köyden kovarlar” atasözünün
var olduğu bir toplumda yaşadığımızın farkında
olarak, bilgi uçurmanın etik ve erdemli bir
davranış olduğunun toplumsal anlayış haline
gelmesinin ancak bu kavramın öncelikle
her bir birey seviyesinde benimsenmesiyle
sağlanabileceği açık. Bu açıdan işverenlere ve
yöneticilere gerçekten önemli görevler düşüyor.
Yazı: Av. Zahide ALTUNBAŞ SANCAK, Av. Kayra ÜÇER,
Hergüner Bilgen Özeke Avukatlık Ortaklığı
38
W
histleblowing,
dünyada
2000’li yılların başından
itibaren
popülaritesini
artırarak günümüze uzanan ve iş dünyamızda da
son yıllarda önemli ölçüde
ilgi görmeye başlayan bir kavram. Kavramın
Türkçe’de tam karşılığını bulmaya çalıştığımızda, akla ilk gelen kelimeler “ispiyonlama”,
“muhbirlik” gibi genellikle kulak tırmalayıcı ve negatif kelimeler. İngilizce’den
tercüme edildiğinde ise “ıslık çalma”
anlamına gelse de, esasen “yanlışı
açığa çıkarma, ihbar etme” anlamı
ortaya çıkıyor. Akademik literatüre bakıldığında, “whistleblowing”
kelimesinin karşılığı olarak da genelde “bilgi uçurma”, “ihbarcılık”,
“bilgi ifşası” ifadelerinin kullanıldığı
görülüyor. Biz de bu yazımızda “bilgi
uçurma” ifadesini kullanmayı tercih
ediyoruz.
Bilgi uçurma, organizasyonun kendi
kurallarına, etik değerlerine veya yasalara aykırı fiil ve işlemlerin ifşası olarak
tanımlanabilir. Literatürde ahlak dışı
davranışların da bilgi uçurma kapsamında yer
aldığı ifade edilse de, ahlakın bireysel bir olgu
olması ve dolayısıyla objektif kurallara bağlan X\