INmagazine Sayı : 5 (Ocak - Şubat - Mart) | Page 22
D O S Y A / Sosyal Psikoloji
G
20
üvendiğiniz bir otorite,
tüm sorumluluğu üstlenirse, sizden yapmasını
istediği her şeyi sorgusuz sualsiz yerine getirir
misiniz? Başka birinin
acı çekmesine ya da ölümüne neden
olacak olsanız bile… Peki çok sayıda
insan bir aradayken, sokak ortasında
bir kadının dövülmesine hemen müdahale mi edersiniz, yoksa diğer insanların devreye girmesini mi beklersiniz? Ya
herkes öyle düşünür de, o insan hayatını kaybedene kadar kimse harekete
geçmezse?
Böyle sorunca, durum bir kurgu olunca, kolayca olumlu yanıtlar verebiliyor
olabilirsiniz ama yapılan birçok sosyal
psikoloji araştırma ve deneyi, tam tersini gösteriyor. Ruhumuzun derinliklerinde, otoriteye kul köle olmaya, ya da en
azından sorumluluğu başkalarına atmaya hazır, bana dokunmayan yılan bin yıl
yaşasın diyen bir otoriteryen kişilik saklı
olabilir. Ve belki insanlığın bugünkü
durumunun arkaplanında da bu psişik
yapı ve defo yatıyordur.
Tüm yolsuzluk olaylarına baktığımızda
da, bu psikolojik yapının izlerini görmemek imkansız. Kötülüğü yaratanlardan çok, kötülüğü görmezden gelenler
var dünyada. Ama rüşvet ve yolsuzluk
mekanizması tam da bu suskunluk sarmalının üzerinden işliyor. Görmeyenler,
duymayanlar, söylemeyenler, kafasını
çevirenler; “müdürümün sorumluluğundayd