INmagazine Sayı 35 Etik ve İtibar Derneği INmagazine Sayı 35 | Page 30

MAKALE

Bu yazıda ise bir başka soru , yapay zekânın etik ilkelerimizi iyileştirmek konusunda nasıl faydalar sağlayabileceği ele alınmaktadır . Yapay zekânın etik karar alma yapısının desteklenmesi , şeffaflığın geliştirilmesi , adalet ve eşitliğe katkı sağlanması , gizliliğin ve güvenliğin geliştirilmesi , etik yönetişimin desteklenmesi , etik eğitim ve farkındalığın artırılması ve kültürler arası anlayışın geliştirilmesi olmak üzere yedi başlıkta etik süreçlere katkı sağlayabileceği öngörülmektedir .

26
Yapay zekâ , karmaşık etik ikilemleri analiz etmekte ve karar süreçlerine yardımcı olacak veriyi sağlamakta kullanıldığında etik kararlar alınmasına katkı sağlayabilir . YZ farklı senaryoları ve sonuçları modelleyerek çeşitli seçimlerin etik sonuçlarının değerlendirilmesine yardımcı olabilir . Örneğin , Mart 2023 ’ te Human Resource Management Review dergisinde yayınlanan “ İnsan Kaynakları Yönetimi Süreçlerinde Etik Karar Almaya Yönelik Yapay Zekâ Algoritmik Yaklaşımı 1 ” başlıklı makalede , stratejik seçimlerin etik boyutunun önemi vurgulanmakta ve bu alanda kullanılabilecek bir yapay zekâ modelinden bahsedilmektedir . Makaleye göre yapay zekâ , önceden kurulmuş algoritmalar ve veri analizi temelli hesaplama teknolojileri sayesinde etik sorulara daha sofistike yanıtlar verebilir . Yapay zekâ uygulamalarının benimsenmesiyle birlikte , çalışanlar için daha iyi bir deneyim sunulabilir . Makalede , YZ destekli insan kaynakları yönetim sistemlerinde etik karar verme süreçlerini tasarlamak ve geliştirmek için bir model önerilmekte ve insan kaynakları profesyonellerine etik karar verme süreçlerini nasıl geliştirebileceklerine dair bir yol haritası sunulmaktadır . Bu çalışmadan yola çıkarak denebilir ki özellikle etik ikilemlere açık stratejik alanlarda yapay zekâ kullanımı , daha etik kararlar alınmasına katkı sağlayabilir ( Rodger et al ., 2023 ).
Yapay zekânın etik ilkelerimize sağlayabileceği bir diğer katkı , şeffaflığı artırması olabilir . Yapay zekâ sistemleri , kullanıcıların ve geliştiricilerin kararların nasıl alındığını anlamalarına olanak tanıyacak şekilde şeffaf tasarlanabilir . Bu şeffaflık hem yapay zekâ uygulamalarının hem de bu uygulamalar kullanılarak alınan kararların etik standartlara ve ilkelere bağlı kalmasını sağlamaya yardımcı olabilir . Haziran 2023 ’ te International Journal For Research in Applied Science & Engineering Technology dergisinde yayınlanan “ Sürdürülebilir Tedarik Zinciri Yönetimine Yapay Zekânın Entegre Edilmesi : Gelişmiş Şeffaflık ve Sürdürülebilirlik için Yeni Bir Paradigma 2 ” başlıklı makalede , yapay zekânın tedarik zinciri operasyonlarının şeffaflığını ve sürdürülebilirliğini artırma potansiyeli detaylı bir şekilde ele alınmaktadır . Makaleye göre yapay zekâ , tedarik zincirindeki şeffaflığı
Yapay zekâ uygulamalarının benimsenmesiyle birlikte , çalışanlar için daha iyi bir deneyim sunulabilir .
artırarak ürünlerin kaynağını ve yönetimini izlemeyi mümkün kılmakta , görünürlüğü artırarak etik ve sürdürülebilir uygulamaları teşvik etmektedir . Örneğin Starbucks , bu teknolojiyi kahvenin çiftlikten fincana kadar olan yolculuğunu tüketicilere göstermek için kullanan bir şirket olarak öne çıkmaktadır . Bu düzeydeki şeffaflık , tüketici güvenini artırmakla kalmayıp aynı zamanda tedarikçilerin sosyal ve çevresel sorumlulukları için hesap verebilir olmalarını sağlamaktadır ( Pal , 2023 ).
Yapay zekâdan beklenebilecek üçüncü etik katkı , adalet ve eşitliğin desteklenmesi olabilir . Yapay zekânın ön yargılardan ari olmadığı çokça tartışılan bir konudur . Hem yapay zekâ tarafından yaratılan hem de yapay zekânın kaynak verisinde hâlihazırda yer alan ön yargıları elemek için de yapay zekâdan faydalanılabilir . Yapay zekâ algoritmaları ,
1 An artificial intelligence algorithmic approach to ethical decision-making in human resource management processes - ScienceDirect
2 Integrating-AI-in-Sustainable-Supply-Chain-Management-A-New-Paradigm-for-Enhanced-Transparency-and-Sustainability . pdf ( researchgate . net )