INmagazine Sayı 29 Etik ve İtibar Derneği INmagazine 29 | Page 31

hem ülke hem de konu çeşitliliği açılarından gittikçe yaygınlaştığını gözlemlediğimiz davalar ile şekilleniyor . ESG davaları olarak adlandırabileceğimiz bu grupta şirketlerin iklim taahhütlerine uyumları , Paris Anlaşması gibi ilgili uluslararası çerçevelere ve ulusal çevre düzenlemelerine uyum için ne ölçüde samimi çaba sarf ettikleri değerlendiriliyor diyebiliriz . Bir anlamda şirket yönetimlerinin temsil , vekilharçlık ya da yatırım yönetimi sorumluluğu ( stewardship ) bağlamında gelecek vizyonunu eksik tasarladıkları ya da gerekli adımları atmadıkları yönündeki iddialar mahkemelerde hem idari ve adli cezalara hem de ilgili yöneticilerin sorumluluğuna dava yoluyla gidilmesine imkân sağlıyor . Açılan bu davalarda enerji dönüşümü , emisyon azaltımı , şirketin bu alanlarda yeterince güçlü hazırlanmaması veya somut adımlar atmaması gibi başlıklar şirketlerin ve yöneticilerinin hukuki sorumlulukları arasında sayılıyor . 6
ESG dönüşümünde hızlı ve
kaliteli uyumun garanti altına
alınabilmesi için şirketlerin
Yönetim Kurulu Üyelerinin
ve / veya tepe yöneticilerinin
( C-Suit ) şahsi olarak ne ölçüde
sorumlu tutulması gerektiği ;
örneğin para cezası dışında
hapis cezası gibi adli yaptırımların
ne kadar yerinde olacağı
sorgulanıyordu .
Böylelikle dünyanın en büyük varlık yönetimi şirke ¬ ti BlackRock ’ ın birkaç yıl önce büyük ses getiren “ hissedarı olduğu
53 şirkette yönetiminin aleyhine oy kullanarak bu şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin seçilmesinin reddedilmesine yol açması ” gibi girişimler artık çok daha büyük ve ağır sonuçlar yaratan hale gelmiş durumda . Böylece ilgili şirket yönetimlerin ¬ ce iklim değişikliği konularında yeterince ilerleme kat edilmemesi ve yeterli çev ¬ resel raporlama yapılmaması bir anlamda ağır ihmal riskine dönüşmüş durumda . Bu dönüşümde önemlilik analizi yaklaşımı da evrim geçiriyor ve çifte önemliliğe
( double materiality ) doğru güçlü adımlarla ilerliyor .
Yeni yapı özetle yatırımcı ilişkileri , hisse değeri ve finansman koşullarını dönüştüren , sanayi ve hizmetlerde iklim dostu üretim imkanlarını zorlayan yeni dinamiklerle birlikte yeni stratejik yatırımların planlanmasını ve daha şeffaf raporlama ve hatta tüm değer zincirini kapsayan yeni raporlama alanlarını da zorunlu kılıyor . Bu konularda Dünya Sürdürülebilir Kalkınma İş Konseyi WBCSD ’ nin ESG davalarındaki artışı incelediği makale 7 ve bu alanda önde gelen hukuk firmalarından Pogust Goodhead ’ in kaynak paylaşarak dava örneklerini özetlediği ve özenli inceleme yükümlülüğünü de ele alan çalışması incelemeye değer iki örnek . 8
III . İdari Kapasite Eksikliği : Pek çok şirketin bu alandaki kapsamlı ve dinamik mevzuat dönüşümünü takip edebilecek donanımda ve sayıda profesyonele sahip olmaması , ilgili sürdürülebilirlik departmanlarını barındırmaması ve uyum ihtiyacının artmaya devam etmesi .
27
6 Shell ’ s board of directors sued over climate strategy in a first-of-its-kind lawsuit https :// www . cnbc . com / 2023 / 02 / 09 / oil-shell-board-of-directors-sued-by-investors-over-climate-strategy . html
7 Uncovering trends : What is behind the increase in ESG-related litigations ? https :// www . wbcsd . org / Programs / Redefining-Value / Resources / Uncovering-trends-What-is-behind-the-increase-in-ESG-related-litigations
8 Companies contributing to climate change : is this the beginning of the end for corporate impunity ? https :// pogustgoodhead . com / companies-contributing-to-climate-change-is-this-the-beginning-of-the-end-for-corporate-impunity /