HUKUK
6
... bugünün dünyasında COVID-19 pandemisinin de yarattığı çalışma ortamı ile birlikte uzun zamandır konuşulan yeteneklerin dünyanın her yerinde iş bulabilme fırsatlarının çoğaldığı ve iş fırsatlarının gerçek anlamda küreselleştiği bir ortamdan bahsediyoruz .
uygulamadır . Bu ülkelerde faaliyet gösteren şirketler , yüklü cezai yaptırımlara maruz kalmamak , itibarlarını ve marka değerlerini korumak için şirket içi uyum programları ve usulsüzlüklerin tespiti için iç soruşturma yürütülmesi gibi yolsuzlukla mücadele mekanizmalarına büyük önem vermektedir . Nitekim bu ülkelerde , şirketlerin bu mekanizmaları uygulamaya geçirmesini teşvik etmek adına düzenlemeler de mevcuttur .
Öte yandan , bilindiği üzere , Türk Ceza Kanununda benimsenen sorumluluğun şahsiliği prensibi nedeniyle , tüzel kişilerin cezai sorumluluğu söz konusu olmamakla birlikte , birtakım güvenlik tedbirleri uygulanabilmekte , ve tüzel kişi adına hareket eden gerçek kişilerin cezai eylemleri hakkında gerçek kişilere cezai yaptırım uygulanabilmektedir . Bununla birlikte , yalnızca yaptırımlara maruz kalmak açısından değil , evvelce de açıklandığı üzere yolsuzluğun hem ticari hem de toplumsal hayattaki olumsuz etkilerinden kaçınabilmek adına , bu anlamda teşvik edici yasal düzenlemeler bulunmasa dahi bazı adımların atılarak yolsuzlukla mücadele anlamında proaktif olarak harekete geçilmesi faydalı olmaktadır .
Türk hukukunda , şirketlerin iç soruşturmalar yürütmesi , soruşturmalar neticesinde ya da başka şekilde edindikleri bulguları devlet kurumlarına açıklamalarını zorunlu kılan ya da teşvik eden herhangi bir yükümlülük veya düzenleme yer almamaktadır . Bununla beraber , Türkiye ’ de faaliyet gösteren çok uluslu şirketler , yerel kanunların yanında tabi oldukları yabancı kanunlara da uyum göstermek durumunda olduklarından , Türkiye ’ de faaliyet gösteren şirketleri açısından da açıklanan mekanizmaları uygulamak için çaba sarf etmektedir . Bu anlamda , kuruldukları ülkeden farklı ülkelerde de faaliyet gösteren uluslararası şirketlere uygulanan ve ilk akla gelen yabancı mevzuat , ABD Yurtdışı Yolsuzluk Faaliyetleri Yasası ( US Foreign Corrupt Practices Act “ FCPA ”) ve Birleşik Krallık Rüşvet Yasası ’ dır ( UK Bribery Act , UKBA ) olarak sıralanabilecektir . Söz konusu kanunlar , kanunların uygulanmasında temel olarak kabul edilen mülkîlik prensibi yerine , faile göre şahsilik ilkesini benimsemiştir . FCPA ve UKBA , yolsuzluk fiilinin şirketin kurulu bulunduğu ve yasalarına tabi olduğu ülke dışında , yabancı bir ülkede gerçekleşmesi halinde dahi yolsuzluğu gerçekleştiren tüzel veya gerçek kişilere yaptırım uygulanması sağlayan düzenlemelerdir .