DOSYA

14

Uluslararası ölçekte artan rüşvet ve yolsuzluk vakaları ; bu risklerle mücadeleye odaklanan sınırötesi kanun ve sözleşmeler ve boyutları giderek yükselen cezalar , rüşvet ve yolsuzlukla mücadeleyi önemli bir konu haline getirdi . FCPA ve UK Bribery Act gibi sınırötesi kanunlara ilişkin verilen uzlaşma kararları ve genel olarak çalışan suiistimalleri incelendiğinde , üçüncü taraflarla olan ilişkilerden kaynaklanan risk evreninde rüşvet ve yolsuzluk risklerinin ilk sıralarda yer aldığı görülmektedir .

Yazı : Fikret SEBİLCİOĞLU

irketlerin işleri büyüdükçe ve derinleştikçe işbirliği yaptıkları üçüncü tarafların ( iş ortakları ) sayısı artıyor ve eğer şirket uluslararası çalışan bir organizasyon ise üçüncü taraf evreni hızla büyüyor . Bir şirket için üçüncü taraf evreni oldukça geniş olabilir . Kısaca bir şirketin

kendisinin birinci taraf , müşterisinin ikinci taraf olduğu düşünüldüğünde , ürünlerin veya hizmetlerin müşteriye ulaşmasında satış ve tedarik kanallarında kullanılan tüm iş ortakları , şirketin üçüncü taraf evrenini oluşturur . Distribütörler , bayiler , temsilciler , aracılar , tedarikçiler , danışmanlar ( vergi , hukuk , muhasebe gibi ), yükleniciler , taşeronlar , gümrük ve nakliye komisyoncuları üçüncü taraflara örnek olarak verilebilir . Tedarik zinciri gibi iş süreçlerinde , işi şirketin kendisinden daha verimli ve etkin yapacak bir iş ortağıyla çalışmak hem para hem de zaman kazandırdığı için birçok şirket açısından harika bir fırsat olarak görülüyor . Özellikle uluslararası şirketler farklı coğrafyalarda yerel iş ortakları ile çalışmaktan dolayı büyük ticari faydalar elde ediyorlar . Ancak her iş kararında olduğu gibi bir üçüncü tarafla çalışma kararı , içinde fırsatlar taşıdığı gibi riskleri de barındırıyor . Üçüncü taraflarla ilgili gelişmelere baktığımızda şirketlerin konuya daha çok kâr maksimizasyonu açısından baktıkları , diğer bir deyişle ilişkilerini kurarken fırsat üzerine odaklandıkları görülüyor .

“ Risk , fırsat için ödenen bir fiyattır ” söylemini her zaman vurucu bulmuşumdur . Gerçekten de fırsat ile risk her zaman birlikte ilerliyor ve eğer önlem alınmazsa fırsatın fiyatı , gerçekleşen risk ile ödeniyor . Üçüncü taraflarla ilgili riskler hukuki , finansal , operasyonel , itibar ve uyum gibi oldukça geniş bir alanı kapsar . Üçüncü taraflardan kaynaklanma ihtimali olan risklerin önde gelenleri arasında ürün veya hizmetin tedarik edilememesi , borçların ödenememesi ve iflas , işçi haklarının ihlal edilmesi , rüşvet , yolsuzluk & suiistimal , veri gizliliği ihlalleri , kalite sorunları , çevre , sağlık & güvenlik ihlalleri sayılabilir . Bu makalede konu rüşvet ve yolsuzluk riskleri açısından değerlendirilmiştir .

RİSK NEREDEN GELİYOR ? Rüşvet ve yolsuzlukla mücadele kanunları , üçüncü taraflar aracılığıyla ( kişi veya şirket ) yapılan rüşvet ödemelerini açıkça yasaklamaktadır . Bu uygulama ,