MAKALE
38
ekonomik hareketliliğin sosyal beklentilerle buluşmasında etkili bir gösterge , nasıl oluyor da kavramla buluşmamızın üzerinden yüz yıl geçmemişken hep birlikte battık ? Olmayan paralarımızla geleceğimizi satın almaya kalktık ? Köylüoğlu ’ nun blog yazısında Nobel İktisat ödüllü akademisyen Joseph Stiglitz ’ e vurgu yapılan bölüm dikkat çekici :
GDP kavramına bir başka eleştiri de Nobel ödüllü ünlü ekonomist Joseph Stiglitz ’ den gelmiştir . Stiglitz , ülke yöneticilerinin GSYH ’ yi artırmak yerine ekonomide yaratılan değerin daha doğru paylaşımına öncelik vermesi gerektiğini savunmaktadır . Bu anlamda Stiglitz , politikacıların GSYH büyüklüğüne ve büyümesine olan saplantısını , bir cins ekonomik “ fetişizme ” benzetmiş , şu unutulmaz sözleri söylemiştir :
“ 2009 yılını dışarıda bırakırsak , ABD ’ nin her yıl GSYH ’ si düzenli olarak artmıştır . Bu artışa rağmen birçok Amerikan vatandaşı 35 yıl öncesine göre ekonomik anlamda daha kötü durumdadır . Büyümenin sağlamış olduğu çoğu fayda üst gelir segmentine giderken , düşük gelir segmentindeki reel gelirler 60 yıl önceki gelirlerden daha geridedir .” 3 elzem unsurlar . Sürekli bir şeyler satın alırlar . Durgunluk dönemlerinde bile borçlarına bakmaksızın bu alışkanlıklarından vazgeçmezler , almaya devam ederler . Kim için ? Gerçekte önemsemediğimiz insanlarda çok da uzun sürmeyecek etkiler yaratmak için , sahip olmadığımız bir parayı ihtiyacımız olmayan şeylere harcamaya ikna ediliriz . Bu sosyal ve psikolojik bir görev gibi algılatılmıştır . Böylece bir ‘ kimlik ’ ve ‘ statü ’ sahibi olabileceklerine inandırılmışlardır . Ancak böylece toplumda bir yerimiz olabilecektir .”
Tim Jackson ’ ın Büyümesiz Refah ( Prosperity Without Growth ) 4 ve Büyüme sonrası : Kapitalizmden Sonra Hayat ( Post Growth : Life After Capitalism ) 5 adlarını taşıyan kitapları sanırım baş ucumuzda durması gereken kitaplar arasında .
Büyümesiz Refah ilk olarak AB Sürdürülebilir Kalkınma Komisyonu tarafından rapor olarak yayımlandı . Çalışma , 2009 yılında yayımlandığında Komisyon ' un dokuz yıllık tarihinde en çok indirilen rapor haline geldi .
Tim Jackson özetle , bildiğimiz tüm ekonomik kuramları ters yüz eden çalışmasını paylaşıyor Büyümesiz Refah adlı eserinde . Ekonomik büyüme , ekolojik krizler ve sosyal meseleler arasındaki kompleks ilişkileri analiz ediyor . Sürdürülebilirlik ilkeleri üzerine yükselen bir ekonomiyi kurgularken , insanların refahına gerçekten nelerin katkı sağladığına yeniden bakılmasının zorunluluğuna işaret ediyor ve buradan yeni bir toplumsal refah tanımlaması yapılması gerektiğini söylüyor .
Görüşlerini ve çalışmalarını hayranlıkla izlediğim Prof . Tim Jackson ’ ın benim de sunumlarımda yer verdiğim şu yaklaşımı , tüm yüz yılı bir çırpıda özetliyor :
“ Bu bizim hikayemiz . Eğer büyümeyi sürdürmek istiyorsanız ve bu gezegende yaşayan Batılı yaşam tarzına hayranlık duyan 9 milyar insandan söz ediyorsak teknolojinin tılsımlı gücüne ihtiyacımız var . Ki öyle bir teknoloji , efsanelerle ideolojileri hesaba katmaz . Tüketiciler bu büyüme için
Buradan hareketle , Jackson ’ ın görüşlerinin temelini oluşturan bildik kavramların yeni elbiseleri dikkat çekici . Girişimleri ve şirketleri sosyal organizasyonlar olarak tanımlayan Jackson , iş gücünü topluma katılım , yatırımı ise geleceğe taahhüt olarak kurguluyor . Paranın rolünü sosyal amaçların aracı olarak değerlendirirken , bu değişimin iş ortamlarının güvencesini koruyup sosyal içerikli yatırımların önünü açarak , eşitsizliği azaltıp ekolojik ve finansal dengenin uyum içinde sağlanabileceğine işaret ediyor .
3
A . g . e .
4 https :// en . wikipedia . org / wiki / Prosperity _ Without _ Growth
5 https :// www . theguardian . com / books / 2021 / may / 06 / post-growth-by-tim-jackson-review-life-after-capitalism