Ortak Eylemi Bugüne Kadar Kimler, Nasıl Yaptı?
YOLSUZLUKLA MÜCADELE BEYANNAMESI ÖRNEĞI
Frankfurt Çöp Yakma Fırını Projesi:
Proje: Frankfurt’ta müteahhitler arasında çöp yakma fırını
projesi ile ilgili kısa vadeli ve proje bazlı ortak eylem örneği
olarak bir Yolsuzlukla Mücadele Beyannamesi imzalanması.
Amaç: İhale sırasında meydana gelebilecek yolsuzluk konuları ve kanunlara uyumun önemi vurgulanarak müteahhitler
arasında ortak bir bilinç oluşturulması.
Sonuç: Deklarasyon sadece üst düzey yöneticiler tarafından
ve şirket çalışanlarına gerekli bilgiler verilerek imzalandığı için
oldukça etkili oldu.
DÜRÜSTLÜK SÖZLEŞMESI ÖRNEĞI
Kolombiya’da Şeffaflık Sözleşmeleri
Proje: Kolombiya Ticaret Odaları Konfederasyonu ve Uluslararası Özel İşletme Merkezi’nin desteği ile yerel ve belediye
seviyelerinde ihale uygulamalarına ilişkin reform mahiyetinde
Kolombiya genelinde uzun vadede etkilerini sürdürecek şekilde Şeffaflık Sözleşmeleri imzalanması.
Amaç: Kolombiya ihale kanunun reform edilmesini desteklemek ve söz konusu sözleşmeler ile ihale süreçlerinde rekabetin ve şeffaflığı artırmak.
Sonuç: Ticaret odaları liderliğinde imzalanan Şeffaflık Sözleşmeleri, kamunun şeffaflığa ilişkin taahhütlerini güçlendirmesine ve 77 belediye başkanı ve vali tarafından uygulanmasına
yol açtı.
PRENSIP ODAKLI GIRIŞIM ÖRNEĞI
Dünya Ekonomik Forumu Yolsuzluğa Karşı Ortaklık Girişimi
(PACI)
Proje: Dünya Ekonomik Forumu, Uluslararası Şeffaflık Örgütü ile Basel Yönetim Enstitüsü arasındaki işbirliği ile 2004
yılında 140 civarı şirketin oluşturduğu ortak eylem.
Amaç: Yolsuzluk ve rüşvete ilişkin tüm sektörler için ortak bir
bilinç oluşturmak ve şirketlerin yolsuzlukla mücadele programlarını oluşturmalarını ve uygulamalarını desteklemek.
Sonuç: Ortak eylem sonucunda farkındalık ve katılımcı üye
sayısı arttı ve üyelerin yolsuzlukla mücadele konusundaki girişimleri hız kazandı.
MEVZUATA UYUM SÖZLEŞMESI ÖRNEKLERI
Etik ve İtibar Derneği Etik Beyannamesi
Proje: Etik ve İtibar Derneği (TEİD) üyesi 85 özel sektör şirketi, 28 Şubat 2012 tarihinde TEİD Etik Beyannamesi’ne imza
attılar. Böylelikle Etik Beyannamesi uygulamaya geçti.
Amaç: Yolsuzlukla mücadele, iş etiği ve etik yönetimi kavramlarının şirketler arasında yaygınlaştırılması, etik ve uyum
yöneticiliği mesleğinin gelişmesi, şirketlerin davranış kodlarının oluşturulması ve uygun eğitim programlarının yapılmasını
hedefleyen proje, iş etiği kavramını şirket kültürü haline getirmeyi amaçlıyordu.
Sonuç: Beyanname sonrası TEİD üye sayısı 109’a ulaştı. Yolsuzlukla mücadele, iş etiği ve etik yönetimi konularında özel
sektörde farkındalığın artmasına sebep oldu. Yine TEİD tarafından yapılan İdealler ve Gerçekler araştırmasında “etik ve
uyum konuları ile ilgili departmanınız ya da ekibiniz var mı?”
sorusuna olumlu cevap verenler 2011’den 2014 yılında %34
yükseldi ve %70’e ulaştı. Aynı şekilde, iş etiği konusunda faaliyet gösteren kurumların bilinirliği 2011 yılında %48 iken
2014 yılında %80’e erişti.
Gümrük Müşavirleri Meslek Etik Standartları Beyannamesi
Proje: Başta İstanbul Gümrük Müşavirleri Derneği olmak
üzere, İzmir, Ankara, Mersin ve Bursa illeri Gümrük Müşavirleri Derneklerinin ortak projesi olarak ortaya çıkan Etik
Beyannamesi 250 Gümrük Müşaviri tarafından imzalandı ve
böylelikle Avrupa’daki en büyük ortak eylemlerden biri haline
geldi.
Amaç: Proje ile Gümrük operasyonlarında yolsuzluğun engellenmesi, gümrük müşavirliği ve gümrüklerde kamu hizmetinin itibarının yükseltilmesi, sorumlu ticaret uygulamalarının
teşvik edilmesi ve iş etiği konusunda ilerlemeler sağlanması.
Sonuç: Etkileri halen devam eden ortak eylem OECD ve Birleşmiş Milletler yazılı literatürüne de geçerek uluslararası bir
bilinirlik kazandı. TEİD tarafından koordine edilen bu ortak
eylemin yaratıcıları, yolsuzlukla mücadelenin 10. İlkesi olarak
“Birleşmiş Milletler Ortak İlkeler Sözleşmesi”ne girmesinin
10. yıldönümü şerefine New York’ta düzenlenen zirveye davet edildiler.
27