YÖNETİŞİM
Dürüstlük Bir İddia , İspatı İse Davranışlarımız
46
“ Dürüstlük ” kavramı , etik ve uyum programlarında en sık karşılaştığımız iddialardan biri . Bu iddianın ispatı da ancak davranışlarımız ile mümkün . Zira bir eylem , milyonlarca sözden daha etkili olabiliyor . Bu nedenle etik ve uyum perspektifinden baktığımda geleceğin , ortaya sadece iddia koyanların değil , somut davranışları ile değişimi gerçekleştirenlerin olacağına inanıyorum .
Yazı : Fikret SEBİLCİOĞLU , CFE , CPA , TRACE Anti-Bribery Specialist , Cerebra CPAs & Advisors
2017 yılını bitirip 2018 yılına girdiğimiz şu günlerde geri dönüp baktığımızda iş dünyasında çalışan suiistimallerinin �y�lsuzluk ( yolsuzluk �e ve rüş�et� üşvet� , şirket varlıklarının kötüye kullanılması ve mali tab-
şir�
lo hileleri ) oranının azımsanmayacak seviyelere ulaştığını görüyoruz . Tarihin her anında olan bu olumsuzluklar , ekonominin küreselleşmesi ve iş ortaklık ağlarının ( üçüncü taraflar ) karmaşıklaşması ile etkisini çok daha fazla hissettirmeye başladı . Bir taraftan şirketlerin maruz kaldığı suiistimaller iş yapmanın maliyetini artırırken , dürüst iş yapan kaybetmeye başladı , rekabet bozuldu , verimsizlik arttı , yapılan uygunsuz işlemler mali tabloların doğruluğunu bozdu . Kısaca �ısaca pazarda en kıymetli olan �lan şey yani “ �gü�en� güven ” sü- sü�
rekli tırpanlandı ve tırpanlanmaya devam ediyor . Dünyada en fazla rüşvet veren küresel şirketler dahi ( özellikle ABD ’ li şirketler ) bu çürümüşlük savaşından zarar görmeye başlayınca , gelişmiş ekonomiler önlem almak durumunda kaldı . Bu rüzgar ile sınır ötesi etkisi olan FCPA ve UK Bribery Act gibi kanunlar çıkarıldı ve sert bir şekilde uygulanmaya başlandı . Tüm bu gelişmeler olurken “ etik ve uyum ” bu uğraşıların odağına oturdu . Zira karşılaşılan problemlerin panzehirinin yine etik ve uyum konularına odaklanmak olduğu açıktı . Bu yolculuk somut bir şekilde 1987 yılında Federal Sentencing Guidelines ile başladı . O günden bugüne özellikle regülasyonların da etkisi ile küresel şirketlerde rüşvetle mücadele başta olmak üzere etik , uyum ve itibar konularında önemli tedbirler alınıyor . Bu tedbirlerin odağında iç kontrol sisteminin kritik bir parçası olan etik ve uyum programları yer alıyor . Artık günümüzde etik ve uyum programları özellikle küresel şirketlerin ve iş ortaklarının kullandıkları etik ve uyum risklerini bertaraf etme noktasında vazgeçilmez bir araç ve fonksiyon haline geldi . Bu makalede yukarıda bahsettiğim mücadele yolculuğunda şirketleri bekleyen önemli bir tehlikeye dikkatinizi çekmek ve bazı örnekler ile çözüm önerilerimi paylaşmak istiyorum .
ETİK VE UYUM PROGRAMLARINDAKİ İDDİALAR Şirketlerin etik �e ve uyum pr�gramları programları inceledi� incelediğinde , bu programların iş etiği çerçevesinde dürüst ve kanunlara uygun iş yapma noktalarında birçok iddiayı içerdiğini