günlük standart mesai saati ise sekiz
saat olarak düzenlenmiş durumda; yani
ayda 20 çalışma günü üzerinden düşü-
nüldüğünde devletin getirdiği kısıtlama
ile bir kişinin 8+5 saat çalıştırılmasında
yasal olarak bir sakınca yok. Basitçe
bir hesapla bu düzenleme ile hafta-
da beş gün çalışan bir kişinin haftada
60, ayda 240 ve yılda ise 3120 saate
denk gelen bir zaman dilimini çalışarak
geçirmesinin önünde yasal bir engel ol-
madığını görebiliyoruz. Şimdiye kadar
Japon hükümetinin attığı ilk adım olan
mesai saati kısıtlaması, her yıl binlerce
insanın kalp krizi, nefessiz kalma, inti-
har gibi sebeplerle ölümüne sebep olan
Karoshi’yi engellemekten en az 20 saat
uzak görünüyor.
TÜM SEKTÖRLER AYNI
Japon medyasının konuyu ele almakta-
ki çekincesi, eski bir medya sektörü ça-
lışanı tarafından kendi çalışma şartları-
na bağlanıyor. Çoğu gazetenin hem sa-
bah hem akşam yayını bulunuyor ve bu
sebeple bir yayın kuruluşunun haftada
80’i bulan çalışma saatleri ile 7/24 ya-
yında olması sıradanlaşmış bir durum.
Hatta aynı kişi, gece vardiyasındaki gö-
revlerinden birinin de müfettişler geldi-
ğinde onlara sunmak üzere sahte çalış-
ma saati belgeleri hazırlamak olduğunu
aktarıyor. Bunun yanında doktorluk gibi
aciliyet teşkil eden sektörlerde de fazla
mesai saatleri ayda 300’lere dayanıyor
ve tabii kaçınılmaz olarak ölümleri bera-
berinde getiriyor. İnsanları iyileştirmek,
hayatta tutmak, onlara daha kaliteli bir
yaşam standardı sunmak gibi amaçlara
hizmet eden doktorların ve sağlık perso-
nellerinin kendi hayatlarına müdahale
edemeyişleri son derece üzücü ve ken-
di doğasıyla çelişen bir durum.
Karoshi, herhangi bir sektörle sınırlı olma-
dığı gibi Japonya ile de sınırlı değil. Ben-
zer çalışma saati uygulamaları ve benzer
sonuçlar Güney Kore, Hindistan, Tayvan
ve Çin gibi ülkelerde de karşımıza çıkıyor.
Hatta burada ismi geçmeyen diğer birçok
ülke de tamamen masum değil; yalnızca
henüz bu durumu ifade edecek kelime-
leri bulunmuyor. Örneğin 2013 yılının
Ağustos ayında, Moritz Erhardt adında-
ki stajyer 72 saatlik çalışmanın ardından
evinde ölü bulunmuş. Londra’da Ameri-
Matsuri Takahashi
2. DÜNYA SAVAŞI SONRASINDA JAPON EKONOMISI CIDDI BIR
YÜKSELIŞ YAŞADI. BU YILLARDA UZUN ÇALIŞMA SAATLERI
VE AĞIR ÇALIŞMA KOŞULLARI SEBEBIYLE ERKEN ÖLÜMLER
YAYGINDIR. 1980’LI YILLARDA ISE, KRIZLE BERABER IŞSIZ KALMA
ENDIŞESI ÇALIŞANLARI IŞLERINE IYICE BAĞIMLI HALE GETIRDI.
kan Merrill Lynch Bankası’nda çalışan
21 yaşındaki Erhardt’ın yoğun ve stresli
çalışma temposunun tetiklediği epilep-
si hastalığı sebebiyle öldüğü belirtiliyor.
Ölümünün ardından banka, stajyerlerin
çalışma saatini günde 17 saat ile sınırlan-
dırmış bulunuyor.
ÇALIŞMAK İÇİN YAŞAMAK
Ülkemize baktığımızda ise OECD’nin
üye ülkeler arasında yaptığı araştırma
sonuçlarına göre Türkiye oransal olarak
en çok fazla mesainin yapıldığı ülkeler-
den biri. Araştırmaya göre Türkiye’de
çalışanların %43’ü haftada 50 saat ve
üzerinde çalışıyor. Yine aynı raporda “iş
ve yaşam dengesi”nde kötü performans
sergilediği belirtilen Türkiye’de yasal
olarak günlük çalışma saatinin günde
11 saati, bir yılda ise en fazla 270 saati
geçmemesi gerekiyor. Diğer yandan bu
saatler aşıldığında işveren fazla mesai
ücreti ödeme yükümlülüğü dışında her-
hangi bir cezai yaptırıma tabi değil.
Günümüz dünyasında hayatta kalmak
için elbette çalışmak gerekiyor ancak
görünen o ki çalışmak kimi zaman
ölmekle eşdeğer hale gelmiş durumda.
Yani ava giden hâlâ avlanıyor, yalnızca
bu defa silahlar tek bir elde toplanmış
bulunuyor. Değerlerimizi insan merkezli
belirlerken, kazançları kurum merkezli
ve tek taraflı belirlediğimiz noktada in-
sani değerler makyajdan öteye geçemi-
yor ve hep beraber kaybediyoruz, kay-
bedeceğiz. 4
Kaynakça:
https://www.forbes.com/sites/
adelsteinjake/2017/10/30/japan-is-
literally-working-itself-to-death-how-can-it-
stop/#5e214a022f14
https://tr.sputniknews.com/
asya/201612291026542368-calisani-
intihar-eden-japon-yonetici-istifa-etti/
http://www.straitstimes.com/asia/east-asia/
will-japan-finally-face-up-to-karoshi
https://www.cnnturk.com/video/ekonomi/
turkiye/turkiye-fazla-mesaide-dunya-lideri
http://www.diken.com.tr/durmak-yok-
oecdye-gore-turkiye-fazla-mesaide-ilk-
sirada/
http://www.bbc.com/capital/
story/20160912-is-there-such-thing-as-
death-from-overwork
45