Andrew Arruda |
||||||||
30 |
avukatların işsiz kalıp kalmayacağı ise merak konusu. Deloitte Insight Report verilerine göre, hukuk alanındaki yaklaşık 100 bin görev önümüzdeki 20 yıl içerisinde otomatiğe bağlanıp yapay zeka tarafından icra edilebilecek hale gelecek. Aynı rapor önümüzdeki yıllarda yaşanacak reformlardan sonra hukuk sektöründeki insanların yaklaşık % 40’ ının işlerini kaybedeceğini iddia ediyor.( 4) Geçmiş davaların sonuçlarını ve gerekçelerini, yürürlükteki yasaları ve genel sözleşme maddelerini sistemine kaydedip bu konularla ilgili çoğunlukla isabetli kararlar veren ve önerilerde bulunan yapay zekalı avukatların, muhakeme ve ahlak değerlendirmesi gerektiren konularda ne yapabileceği ise bilinmiyor. Bu durumda bu robotların sınırlı görevlerde kullanılmaları kaçınılmaz gibi görünüyor. Yapay zeka mekanik işlerde kullanıldıkları sürece etik açıdan sorun teşkil etmeyecek ama hüküm verme aşamasında kullanılmaları çok ciddi sorunlar çıkaracağa benziyor.
YARGIDA YAPAY ZEKA 2016 yılında ABD’ de Wisconsin v. Eric Loomis davasında, yazılım algoritması kullanılarak hüküm belirlemek konusu gündeme gelmiş ve bunun ne kadar etik olup olmadığı konusu tartışma yaratmıştı. Verilen kararda ise bu algoritmanın hüküm açısından uygun olduğu kabul edilmişti. Davada kullanılan Northpoint Inc isimli özel bir şirkete ait içerisinde pek çok veri grafiği taşıyan Compas adındaki yazılım, Eric Loomis isimli şahsın tekrar suç işleme olasılığının yüksek olduğunu ve“ yüksek riskli bir birey” olduğunu belirledi. Davaya
|
Eric Loomis
2016 YILINDA ABD WINCONSIN’ DE GÖRÜLEN BIR DAVADA, NORTHPOINT INC ISIMLI ÖZEL BIR ŞIRKETE AIT, IÇERISINDE PEK ÇOK VERI GRAFIĞI TAŞIYAN COMPAS ADINDAKI YAZILIM, ERIC LOOMIS ISIMLI ŞAHSIN TEKRAR SUÇ IŞLEME OLASILIĞININ YÜKSEK OLDUĞUNU BELIRLEDI VE GÜMBÜRTÜ KOPTU.
|
bakan hakimler yazılımın ortaya çıkardığı sonuçları dikkate aldı ve bunun sonucunda algoritmayla mahkûmiyetine karar verildi. Karara itiraz eden Loomis, adil bir biçimde yargılanmadığından bahisle davayı Wisconsin Yüksek Mahkemesi’ ne taşıdı ama sonucu değiştiremedi. Kararı veren hakimler, yazılım dikkate alınmasa bile, eldeki verilere bakılarak aynı sonucun ortaya çıkacağını söylediler. Farklı bir hakim ise algoritmanın özellikle siyahi vatandaşlara yönelik daha önyargılı ve adaletsiz davranabileceğini iddia etti ancak şirket bu iddiaları yalanladı.( 5) Kararı eleştiren hukukçular; emsal niteliği taşıması durumunda bu tarz kararların etik açıdan sorunlu olduğunu, yargıda adalet ve eşitlik ilkelerinin zedelenebileceğini düşünüyor.
ETİK VE UYUM DEPARTMANLARINI NASIL ETKİLEYECEK? Yapay zeka, etik ve uyum alanında da kendine yer edinecek gibi duruyor. Yapılan çalışmaların ortaya çıkardığı prototiplerin, şirket içindeki dolandırıcılıkları belirleyip, vaka araştırması yapma ve gerektiği zaman özenli inceleme( due diligence) yapabilme özelliklerini barındırdığı iddia ediliyor. Risk analizi, izleme( monitoring), şirket içi ihbar hatlarının( hot line) ilk incelemesi, üçüncü taraf özenli incelemesi gibi konular da yapay zekanın etkin kullanılabileceği alanlar arasında. Otomasyona bağlamış hukuksal konularda olduğu gibi, neredeyse sınırsız olan veri hafızası sayesinde saniyeler içinde aramalar yapıp sonuçlarını paylaşma kabiliyetinden dolayı, etik ve uyum çevrelerinde bu sistemlere talep artabilir. Normal bir insanın yapabileceği mekanik
|