GÜ N D E M
Ya Tarih Gerçekten
Tekerrürden İbaretse…
Yazı: Tayfun ZAMAN, Ethics and Compliance Consultant
4
T
arihin tekerrürden ibaret ol-
duğu saptamasının ardındaki
dayanağın ne olduğunu bile-
miyoruz. Belki tarih doğası
gereği tekerrür eder; belki bu
bilgi kadim Maya Takvimi’nin
bir tespitidir.
Ben bu sözün en geçerli anlamının, “Tarih-
ten ders almayanlar aynı hataları tekrarla-
maktan kaçınamaz” olduğuna inanıyorum.
Bu sabah, yazılarını takip ettiğim ve tanış-
ma fırsatı bulduğum Kroll Uyum ve Risk
Danışmanlığı şirketi yöneticisi Arturo del
Kastillo’nun Enron hakkındaki bir yazısın-
dan yola çıkarak kendime tekrar soruyo-
rum: Tarih gerçekten tekerrürden mi iba-
rettir?
Cevap evet ise küresel ekonomi devasa
bir buzdağına doğru yol alıyor olabilir.
Bir çoğunuz hatırlayacaksınız, 2001 yılı bir-
çok skandala sahne olmuştu; bunlardan en
çarpıcısı, dünyanın en büyük danışmanlık
ve denetim şirketi Arthur Andersen’i de içi-
ne çeken Enron krizi oldu.
Enron, Amerika’nın 63 milyar dolarlık en
büyük 7. şirketi, 64 sayfalık etik kodunu
yayımladıktan sadece bir buçuk yıl sonra
2 Aralık 2001 günü iflasını istedi ve tarihin
en büyük suiistimal davası başlamış oldu.
Enron davası, Amerikan ekonomisinde Re-
agan hükümeti ile başlayan deregülasyon
döneminin de sonu ve regülasyon karşı
dalgasının arkasındaki itici güç oldu. Sar-
banes-Oxley Act (SOX) hayatımıza bu dö-
nemde girdi.
Aynı dönem bizlere 1990’lı yıllara geri
dönmek gereğini ve o dönemde hazırlanan
raporlar ve ilkeleri tekrar gözden geçirme
ihtiyacını hatırlattı.
The Cadbury Report on Financial Aspects
of Corporate Governance (1992), King Ra-
poru (1994) ve OECD Kurumsal Yönetim