ETİK
42
Nitekim nükleer teknolojinin yıkıcı gücü ikinci dünya savaşının son günlerinde Amerika Birleşik Devletleri tarafından Japonya ’ nın Hiroşima ve Nagazaki kentlerine atılan bombalarla birlikte gözler önüne serilmiştir . Bu tarihten sonra nükleer silah kullanımına ilişkin ciddi endişeler oluşmuş , geliştirilmesinin ve yaygınlaştırılmasının kontrolüne yönelik birçok uluslararası düzenleme yapılmıştır . Fakat aslında olması gereken binlerce kişinin ölümüne sebep olmadan önce nükleer gücün kullanımı konusunda etik bakış açısıyla uluslararası düzenlemeler yapılması değil miydi ?
Yapay zekâ etiğini ele alacağımız bu yazıya neden atom bombası ve Oppenheimer ile başladığımızı anlayabilmek için biraz yapay zekâ teknolojisinin gelişim süreci üzerinde durmamız gerekiyor .
Yapay zekâ (“ Artificial Intelligence ”) bilgisayar ve makine sistemlerinin öğrenme , bağlantı kurma , görüntü tanıma , fikir yürütme , yaratıcılık , sorun çözme gibi insana benzer bilişsel faaliyetleri taklit ederek yerine getirebilme becerisidir . 123 Yirmi birinci yüzyılın başından itibaren büyük bir hızla günlük hayatımıza giren yapay zekâ teknolojisini ; sağlık hizmetleri , bankacılık ve finans işlemleri , e-ticaret , ulaşım ve lojistik , eğitim , askeri savunma sanayi , dijital asistanlar , akıllı ev aletleri gibi hayatımızın birçok farklı alanında ve her geçen gün daha fazla miktarda kullanıyoruz .
2024 Şubat ayında çıkan bir habere göre ; “ ABD merkezli çokuluslu bir nakliyat şirketi olan United Parcel Service UPS , 116 yıllık tarihinde ilk kez en büyük işten çıkarmalara tanık oldu . İlk kez tam 12 bin kişiyi işten çıkaran UPS ’ in CEO ’ su Carol Tome , bunun kısmen de yapay zekâ gibi yeni teknolojiler sayesinde mümkün olabildiğini söyledi .
Yapay zekânın tarihsel gelişim sürecine baktığımızda kavramın ortaya çıkışının oldukça eski yıllara dayandığını görürüz . 1950 yılında yapay zekâ kavramı açısından bir dönüm noktası olan , matematikçi Alan Turing ’ in “ Makineler düşünebilir mi ?” sorusu üzerine odaklandığı “ Bilgi İşlem Makineleri ve Zekâ ” adlı makalesi yayınlanmıştır . Bu makalede yer alan Turing testine göre bir insan hem bir makine hem de bir insanla , her ikisini de görmeden konuştuğu zaman , hangisinin insan hangisinin makine olduğu ayrımını yapamıyorsa , o makinenin testi geçtiği kabul edilir .
Turing testi , yapay zekâ ve etik üzerine düşünülmesinin başlamasına neden olan önemli bir gelişmedir . Çünkü eğer bizimle konuşan karşımızdaki kişinin insan mı makine mi olduğu ayrımını yapamıyorsak , testi geçen makinenin alacağı aksiyonların tıpkı insanlarda olduğu gibi etik sonuçları olacağı sonucuna ulaşılmaktadır .
1 “ Yapay Zeka ( AI ) Nedir ?”, Son Güncelleme : Ekim 2024 , Yapay Zeka Nedir ? - Yapay Zeka ( AI ) Açıklaması - AWS ( amazon . com )
2 “ Yapay Zeka Nedir ? ”, Son Güncelleme : Ekim , 2024 , Yapay Zeka nedir ? | azure . microsoft . com
3 “ What is an artificial intelligence ( AI )?”, Son Güncelleme : Ekim , 2024 , What Is Artificial Intelligence ( AI )? | IBM www . ibm . com