şirketler için sürdürülebilirlik raporla- |
araçlarının başında , Ekonomik İşbir- |
||
ması uygulaması zorunlu hale geldi . |
liği ve Kalkınma Örgütünün ( OECD ) |
taraf ülke şirketlerine bir tavsiye ni- |
Sürdürülebilirlik dışında , sorumlu iş |
teliğinde hazırladığı “ Çok Uluslu Şir- |
||
anlayışı yaklaşımını gönüllülükten |
ketler Rehberi ” ve 2018 yılından bu |
||
zorunluluğa taşıyan ikinci kavram da |
yana rehberin ayrılmaz bir cüzü haline |
||
küresel değer / tedarik zincirleri . Ulus- |
gelen Özen Yükümlülüğü / Teknik De- |
||
lararası yatırım ve ticaretin omurgası |
ğerlendirme Rehberi gelmekte . Teknik |
||
haline gelen tedarik zincirleri , ülkemiz |
Değerlendirme , firmaların kendi teda- |
||
ekonomisinin katma değer üretimi ve |
rik zincirleriyle ilgili kapsamlı bir risk |
||
dış ticaretini de şekillendirmekte . Son |
analizinin yapılması ve firma genelin- |
||
yıllarda ana ticaret ortaklarımız olan |
de uygulanan risk yönetim sisteminin |
||
ekonomilerde , sorumlu iş yapmaya yö- |
temel bir parçası haline getirilmesini |
||
nelik alınan yasal / düzenleyici tedbir- |
ifade eder . |
ler , sorumluluk anlayışının benimsenmesini |
kaçınılmaz kılmakta . En güncel |
İlk kez 1976 yılında oluşturulan Reh- |
|||
örneklerden Alman Tedarik zinciri Yasası ve Avrupa Birliği Kurumsal Sürdü- |
ber , taraf hükümetlerce çok uluslu şirketlere yönelik sorumlu işletme |
Örneğin , Borsa İstanbul ’ un sürdürü- |
||
38 |
rülebilirlik Özen Yükümlülüğü Direktifi , bu ekonomilerle iş yapan şirketlere de bağlayıcı hükümler getirmekte .
Bu ve benzeri direktifler , tedarik zincirinde yer alan şirketlerin ticari faaliyetlerinin insan hakları , çevre ve yönetişim alanındaki olumsuz etkilerine
|
davranışı alanında yapılan tavsiyelerden oluşmakta . Uluslararası yatırım ve ticaret hareketlerinin artmasıyla beraber , yatırımcıların yasal haklarını sosyal yükümlülükleri ile dengelemek amacıyla hazırlanan rehber , 2000 , 2011 ve 2023 yıllarında güncellendi . Rehberin 2023 yılı versiyonunda , ik- |
lebilirlik endeksi çalışmaları , konunun tanıtılması ve özendirilmesi ile birlikte bu konuya önem veren firmaların yatırımcılar gözünde de ayrışmasını sağladı . |
|
ilişkin “ due diligence ” ( bağlamına |
lim değişikliği , biyoçeşitlilik , teknoloji , |
|||
göre özen yükümlülüğü , durum tespiti , teknik değerlendirme gibi tercüme edilen ) uygulamalarını zorunlu kıl- |
işletme bütünlüğü ile tedarik zinciri uyumu ve üye ülkelerde rehber ilkelerinin uygulanmasından sorumlu |
leri de bu alandaki en detaylı yönlendirmeyi sağlamakta . |
||
makta . Özen yükümlülüğü ile kast edilen , şirketlerin tedarik zincirlerinde insan hakları , çevre veya iyi yönetişim üzerinde olumsuz etkilerin oluşmasını önlemek için tüm önlemleri alma ve ortaya çıktıklarında giderme yükümlülüğü . Böylece şirketlerin faaliyet gösterdikleri ülke ve toplumlara karşı belli başlı sosyal sorumluluklarını yerine getirmeleri beklenmekte .
Sorumlu İş Davranışı ile , “ özen yükümlülüğü ” anlayışının şirketlerin risk yönetimine entegre edilmesi , şir-
|
Ulusal Temas Noktaları için Uygulama Prosedürleri daha kapsayıcı olacak şekilde revize edildi ve uygulama esasları güçlendirildi .
Sorumlu İş Anlayışı ve paralel olarak sürdürülebilirlik ile tedarik zinciri yasalarının getirdiği standartlara uyum için şirketlere yol gösterecek en sistematik ve kapsamlı uygulama araçlarının OECD ’ nin ilgili rehberleri olduğu söylenebilir . Ülkemizin de kurucu üyeleri arasında olduğu teşkilat , uluslararası kalkınma ve iş birliği alanına giren
|
Ülkemizde de Sorumlu İş Davranışı yaklaşımının ve ilgili rehber hükümlerinin tanıtımı ve sorumlu iş idaresi ilkeleri kapsamında adli olmayan şikayet mekanizması görevlerini yürütmek üzere Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı , Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğümüz “ Ulusal Temas Noktası ” ( UTN ) olarak belirlenmiştir . Türkiye UTN ’ si , OECD ’ deki çalışmaları da takip etmekte , bu alandaki düzenleme ve çok taraflı projelere katkı sağlamaktadır . |
||
ket kültürü ve yönetişiminin önemli bir parçası olarak içselleştirilmesi ve benimsenmesi hedeflenmekte . Bu |
hemen her konuda gerek akademik düzeyde gerek uygulamaya yönelik çalışmalarıyla tanınmakta . Nitekim , Çok |
Bu projelerden en güncel olanı , OECD İstanbul Merkezi ’ nce yürütülen ve |
||
doğrultuda , uluslararası şirketlerin |
Uluslu Şirketlere yönelik sorumlu iş |
2023-2026 yıllarını kapsayan üç yıllık |
||
başvurabileceği en önemli rehberlik |
anlayışı ve özen yükümlülüğü rehber- |
dönemde Fas , Mısır , Ürdün , Tunus ve |