History, Wonder Tales, Fairy Tales, Myths and Legends Geschiedenis van de Familie Adriaens | Page 59

Onze gewesten (1600-1830)

Spaans bewind

Van Spanjolen tot Sanskulotten
Binnen het Bourgondische Rijk, waarvan het Graafschap Vlaanderen in de 16de
eeuw deel uitmaakte, ontstond de Republiek der Verenigde Nederlanden. In 1648
scheidden de Zuidelijke Nederlanden (Graafschap Vlaanderen, Hertogdom
Brabant, Groothertogdom Luxemburg, prinsbisdom Luik met het Graafschap
Loon, ...) zich af bij de Vrede van Münster. De Zuidelijke Nederlanden blijven
tot 1713 onder Spaans gezag, terwijl ze bij de Vrede van Utrecht in 1713 aan
Aartshertogen Albrecht & Isabella
Oostenrijk werden toegewezen. In 1792 werd het gebied door de Fransen bezet
en in 1794 ingelijfd.
In 1798 komt de Vlaamse landelijke bevolking (de Brigands) op tegen de Franse
bezetters (de Sansculotten). Er waren meerdere redenen voor : een algemene
misnoegdheid over de anti-godsdienstige politiek en de plundering door de
Fransen, alhoewel de directe aanleiding de Wet op de algemene Dienstplicht (5
september 1798) was. Als begindatum voor de opstand was donderdag 25
oktober 1798 vastgesteld. Door een spontane uitbarsting van woede, veroorzaakt
door de zoveelste inbeslagname voor achterstallige belasting bij een inwoner van
Overmere (halverwege Gent en Dendermonde) begon dit Oost-Vlaamse dorp de
eigenlijke Boerenkrijg, twee weken te vroeg, op 12 oktober 1798.

Oostenrijkse bewind

Boeren heropenden parochiekerken, haalden de ondergedoken pastoors terug en
vernietigden de lijsten van dienstplichtigen en belastingsbetalers. Het verzet
Jozef II, de keizer-koster
hield niet lang stand : de Franse generaal Collaud sloeg de opstand neer : op 5
december 1798 was met de inname van Hasselt de opstand voorbij. In totaal
Frans bewind
werden duizenden gearresteerd, honderden gedeporteerd en de leiders van de
opstand (Constant, Corbeels en Meulemans) terechtgesteld. De belangrijkste
leider, Van Gansen, slaagde erin onder te duiken. De opstand die geleid was
geworden door burgers en uitgevochten door boeren was voorbij, de hoop op
Engelse steun was tevergeefs geweest.
Na de nederlaag van Napoleon en de aftocht van de Fransen besliste het Congres
van Wenen (1814-1815) dat Noord en Zuid tot het Koninkrijk der Nederlanden
zouden worden samengevoegd. Het Nederlands, de taal van driekwart van de
bevolking zou de landstaal worden en de administratieve taal van het gehele rijk. Napoleon I
Koning Willem I verwachtte dat het algemene gebruik van het Nederlands de
geestelijke eenheid van zijn koninkrijk zou bevorderen.
Hollands bewind
In 1819 vaardigde de regering een decreet uit waardoor vanaf 1823 het
Nederlands de enige officiële taal werd van de provincies (de indeling in
provincies was een nalatenschap van de Fransen) West-Vlaanderen, OostVlaanderen, Antwerpen en Limburg. Vier jaar later werd de werking van dat
decreet uitgebreid naar het Vlaamse deel van de provincie Zuid-Brabant, te
weten de arrondissementen Leuven en Brussel. Even zag het ernaar uit dat het
Nederlands alle Vlaamse dialecten zou overkoepelen.
Maar de taalpolitiek van Koning Willem I was er mede de oorzaak van dat de
Franstalige of Fransgezinde aristocraten en ambtenaren in Vlaanderen zich
verongelijkt voelden. En ook de katholieke geestelijken, vreesden dat met het
Nederlands of Hollands (zoals zij het noemden) het calvinisme zou worden
binnengesmokkeld. Velen die in Vlaanderen enig gezag hadden, keerden zich
tegen Willem I en vooral de gezagsdragers in Wallonië, die in de politiek van de
koning een bedreiging zagen voor de Franse taal en cultuur.

Willem I

Onafhankelijk België

Het verzet tegen Willem I nam toe. In 1829 haalde hij bakzeil en zag zich verplicht
het gebruik van het Frans opnieuw toe te staan voor de behandeling van sommige
administratieve en gerechtelijke stukken in de Vlaamse arrondissementen. In juni
1830, dat is nog vóór de Belgische Omwenteling plaatsvond, ging de koning
overstag en riep de absolute "taalvrijheid" uit. De verfransing van Vlaanderen kon
weer doorgaan.
De “septemberdagen” van 1830 betekenden het einde van het Koninkrijk der
Nederlanden. Het Koninkrijk België kreeg vorm en grondwet. Op 21 juli 1831
legde Leopold von Saksen-Coburg-Gotha de eed af als Leopold I, Koning der
Belgen.

Leopold I

59