History, Wonder Tales, Fairy Tales, Myths and Legends Geschiedenis van de Familie Adriaens | Page 365

De vergeten archieven
Overgenomen van : Lieve Vermeulen & André Van Wassenhove & Robert DeSmet
Een archief maakt op buitenstaanders altijd een statische indruk: stukken worden toegevoegd, af en toe wordt een
dossier terug actief en wordt weer uit het archief gelicht, en de rest staat rustig stof te verzamelen. Voor een deel is die
indruk onjuist: door de toenemende digitalisering van de kantoren en diensten moet ook een archiefdienst zich
aanpassen en krijgt het de mogelijkheid om veel dynamischer met het materiaal om te gaan. De dossiers geërfd van de
voorlopers van het OCMW, namelijk de Commissie van Openbare Onderstand, het Bestuur der Burgerlijke
Godshuizen en het Bestuur van Weldadigheid, blijven echter meestal wel onaangeroerd. De diensten binnen het
OCMW hebben zelden de behoefte om dit deel van het archief te raadplegen, en buiten het OCMW zijn er weinig
mensen die weten dat dit materiaal voorhanden is. Bovendien is dit historisch archief meestal nauwelijks of niet
geïnventariseerd en dus niet gemakkelijk toegankelijk. Dit is jammer, want het bevat heel wat gegevens over dat deel
van de bevolking dat maar zelden deel uitmaakt van de officiële geschiedschrijving.
De collecties “ bijgestane kinderen”
In het historisch archief van het OCMW-Gent zitten drie collecties die we geërfd hebben van het Bestuur der
Burgelijke Godshuizen en het Bestuur van Weldadigheid:
• de collectie met de registers van de vondelingen (32 boekdelen, 7632 registraties van 1790 tot 1922)
• de collectie met de registers van de verlaten kinderen (22 boekdelen, 4015 registraties van 1787 tot 1940)
• de collectie met de registers van de bestede kinderen (29 boekdelen, 6541 registraties van 1788 tot 1943).
De registers van de bestede kinderen komen van het Bestuur van Weldadigheid, hierin staan hoofdzakelijk
weeskinderen geregistreerd. Ze vermelden buiten de naam van de kinderen, hun leeftijd en de naam van de ouders
verder alleen de sommen geld betaald aan de pleeggezinnen waar de kinderen werden ondergebracht.
De registers van de vondelingen en der verlaten kinderen komen van het Bestuur van Burgerlijke Godshuizen en
bevatten heel wat meer gegevens, elke bladzijde is in feite een persoonlijk dossier van het kind.
Deze laatste registers worden wel af en toe geraadpleegd, voornamelijk ten behoeve van mensen die op zoek zijn naar
gegevens van hun voorouders, of door onderzoekers die geïnteresseerd zijn in sociale geschiedenis. Vooral de
vondelingenregisters hebben van die manipulatie te lijden, het was duidelijk dat een middel gezocht moest worden om
de boeken te beschermen, en de inhoud toch nog toegankelijk te maken. De archiefdienst heeft dan ook vorig jaar een
project gestart rond die vondelingenregisters.

De bewaring en de inventarisatie van de vondelingenregisters
Het OCMW stond zeker niet te springen om het historisch archief te digitaliseren. De gebruikers die het archief
bezoeken om opzoekingen te doen houden van het boek, het perkament , het papier. Er is een niet uit te leggen relatie
tussen de onderzoeker en het boek. Die relatie is duurzaam en daarom willen wij als archief daar zorgzaam mee
omgaan en ze zelfs koesteren.
Vanuit de opdracht “zorg dragen voor het oude boek” groeide echter de noodzaak de vondelingenregisters te
beschermen voor verdere aftakeling . Het werd moeilijk de registers zonder beschadiging te raadplegen. Immers bij
elke zoekopdracht moeten telkens meerdere registers geraadpleegd omdat de ons aangereikte gegevens soms zeer
vaag z