Havacılık Tıbbı Derneği - Bülten Sayı 25 | Seite 24

2014 Haziran SAYI: 25 PEDİATRİK HASTA NAKLİ Çocukların hastalık ve yaralanmaya olan yanıtları yetişkinlerden farklıdır ve doğru tedavi için uzman seviyede pediatri bilgisi ve bazı yetenekler gereklidir. İşte tam bu nedenle Pediatrik Yaşam Bakım Üniteleri (YBÜ) hasta nakli için artık kendi özel ekiplerini oluşturmaya başlamıştır. Hem lojistik olarak hem de uygun ekipman ve ilaçların hazırlanması açısından çocukların kilo, boy ve fiziksel özelliklerindeki değişiklikler, nakil şartlarını ister istemez etkiler. Yenidoğanlar (yaşamının birinci ayında olan neonatal bebekler) sık sık farklı uzmanlık dalları arasında nakil edilirler. Daha büyük çocuklarla ortak bazı problemlerin yanında, yenidoğanların kendine has patolojileri ve ihtiyaçları vardır. Bu bebeklerin ciddi hastalık durumlarında, eğitimli bir yenidoğan doktoru ve yenidoğan hemşiresi refakatinde seyahat etmesi uygun olur. Bazı bölgelerde yenidoğan nakli başlı başına bir uzmanlık dalı olarak kabul edilmektedir. Nakil Kimin Eşliğinde Yapılmalı? Eşlik edecek ideal kişi veya ekibin, nakil esnasında ortaya çıkabilecek tüm sorunlarla baş edebilecek şekilde eğitimli olması gereklidir. Kritik hasta bebekte tecrübeli bir doktor ve pediatrik YBÜ hemşiresi refakat etmelidir. ERİŞKİN VE PEDİATRİK HASTA FARKLARI Yetişkinler için hastane öncesi (primer) nakilde çok önemli olamayan bazı konular pediatrik hastalarda oldukça önemli hale gelebilir: • Hastane öncesi pediatrik hastanın tıbbi durmunun yönetimini bilen profesyonel sayısı görece daha azdır. •Kapsamlı pediatik ekipman her zaman el altında bulunmayabilir. •Çocuklar erişkinlerden daha hızlı kötüleşir. Örneğin solunum sistemi boşlukları çapları küçük olduğu için çok daha hızlı kapanır ve tıkanırlar. Bu sebeple hasta çocukta hastane öncesi erken evrede, kap-götür (scoop and run) tekniği uygun nakil politikası olacaktır. Ancak olay yerini terketmeden önce uygun oksijenizasyonun sağlanmış olması gereklidir. Eğer bu mümkün olmayacaksa, hızlıca ve direk olarak üst seviye uzman tedavi noktasına nakil sağlanmalıdır. Çocukların ölüm sebepleri yetişkinlere göre farklıdır. Örneğin 1 yaş altında en sık ölüm sebebi “beşikte ölüm” diye tabir edilen ani ölümlerdir. Daha sonra travma ve boğulma, zehirlenme gibi diğer aciller gelir. Kardiak arrest genelde bradikardiyi takiben görülür ve çoğunlukla hipoksi ve asidoz gibi respiratuar etkenlerin gecikmiş bir sonucu olarak ortaya çıkar. Bu nedenle resusitasyon ve diğer destek tedavilerin yegâne amacı etkili oksijenasyon olmalıdır. Bunun dışındaki diğer anatomik ve fizyolojik farklar klasik -ABC- Airway (Havayolu), Breathing (Solunum), Circulation (Dolaşım) yaklaşımı ile aşağıdaki şekilde ifade edilebilir: Havayolu (Airway) Çocukların havayolu yetişkinlerden farklıdır. •Dil büyük, tonsiller büyük ve dişler daha esnekdir. •Larinks anteriorda ve yüksektedir. •Havayolunun en dar yeri krikoid karliajdır. •Karinadaki açılanma daha simetriktir. •Üst havayolları dar ve kısadır. •6 yaş altı bebekler zorunlu olarak burundan nefes alıp verir. İKİNCİL NAKİL Nakil Esnasında Dikkat Edilecek Hususlar: Hastane içi veya hastaneler arası (sekonder) nakilde, nakil öncesi mutlaka çocuğun şartları optimize edilmeli, yataktan alınmadan önce stabilizasyon sağlanmalıdır. Ancak nakil kararı verildikten sonra gereksiz gecikmelere mahal verimemelidir. Doğru YBÜ nakil kalitesi transportun “hareketli YBÜ yatağı” seviyesinde yapılması ile sağlanabilir. Hastaneler arası nakil öncesinde sevk eden ve sevk edilen hastane ekipleri konsültan seviyesinde hastayla ilgili görüşmelidirler. Hastaneden ayrılmadan önce, hastanın hikayesi, devam eden tedavisi ve planlanan tedavi yöntemi detaylı olarak tartışılmalıdır. •Yolda entübe etmek daha zordur ve farklı tip laringoskop seti gerekebilir (düz bıçaklı, Miller). Eğer entübe bir çocuk taşınıyorsa eşlik eden hekim gerektiğinde re-entübe edebilme konusunda kendine güvenmelidir. •Endotrakeal tüpler, trakea kısa olduğu için kolayca çıkabilir bu sebeple sürekli ve dikkatli takip gerekir. Aksi halde çocuk hareket ettiğinde tüp kolayca çıkabildiği gibi karinaya kadar inip o bölgeye baskı uygulayabilir. ETT tüpler sabitlenmelidir. Çıkmadan önce elektif nazal entübasyon tüp stabilitesini artıracaktır. •Çocukların daha dar olan havayolları yetişkinlere göre HASTANE ÖNCESİ NAKİL VE HASTANE İÇİ / HASTANELER ARASI NAKİL 664