Havacılık Tıbbı Derneği - Bülten Sayı 25 | Page 18

2014 Haziran SAYI: 25 madde olduğu [10] göz önüne alındığında bu, en büyük handikaptı. Cihazların performansları, her madde için farklıydı. Diğer taraftan madde tespit süresi kandakine yakın olarak saatler/1 günle sınırlıydı [11] ve pozitif sonuç eski kullanımı değil, tam olarak görev anındaki madde etkisini gösterecekti. Ayrıca idrar testinde yaşanan katkı maddesi/idrarı değiştirme ile madde tespitinin engellenmesi gibi müdahalelerden uzaktı ve kullanım kolaylığı vardı. Tükürükte madde taraması yapan cihazların güvenilirliğinden emin olmak için Adli Tıp Kurumu ile ortak bir çalışma gerçekleştirdik. Bu çalışmada Türkiye’de pazarlaması yapılan 5 cihazı karşılaştırdık. Çalışma iki bölümden oluştu. İlk bölümde Sağlık Müdürlüğü’müzde görevli 10 gönüllüden tükürük toplandı ve test edildi. Bunun için cihaz tanıtımıyla yetkili kişilerin gözetiminde, her bir cihazın tükürük toplama yöntemi uygulandı. Bu aşamada cihazların öncelikle tükürük toplama süreleri ve yalancı pozitiflik oranları test edildi. İkinci bölümde Adli Tıp Kurumu’ndan görevlendirilmiş kişilerce numune toplama çubuklarına, cihazların bildirilmiş cut-off değerlerine eşit miktarlarda esrar, opiyat, kokain, amfetamin, metamfetamin eklendi. Bu işlem her bir cihaz için 3 kez tekrarlandı. Böylece cihazların test süreleri, hassasiyetleri ve tutarlılıkları saptandı. Sonuçta en güvenilir 2 cihaz belirlendi. THY prosedüründe, görev esnasında yapılan madde testlerinde genellikle tükürükten tarama yapılmakta, lüzumu halinde idrarda madde taraması da yapılabilmektedir. İdrar numunesi alırken European Workplace Drug Testing Society (EWDTS)’nin rehberine göre hareket edilmektedir [9]. Ayrıca uçuş hekimi/psikiyatri hekiminin muayenesinde madde kullanımına yönelik şüphe oluşması halinde saç testi de yaptırılmaktadır. Tarama testi pozitif çıkar ve kişi sonuca itiraz ederse uygun numune alınarak dış laboratuvarlarda konfirmasyon testi yaptırılmaktadır. Nefes testi pozitif çıkarsa kan numunesi alınarak enzimatik yöntemle alkol analizi yaptırılmakta; madde testi pozitif çıkarsa idrar örneği alınarak GC/MS yöntemiyle madde analizi yaptırılmaktadır. Nefes testinde pozitifliği, alkolmetrede 0.2 promil ve üstü olarak tanımladık. Tüketilen gıdaların olası alkol içeriği ve açlık durumunda oluşabilecek düşük miktarda alkolü göz önünde bulundurarak, 0.2 promile kadarki alkolü kabul edilebilir düzeyde değerlendirdik. Aşağıdaki tabloda hangi durumda hangi testlerin uygulandığı özetlenmiştir: Tablo1: Rastlantısal Alkol Testi Sayısı Tablo 2: Rastlantısal Madde Testi Sayısı Diğer taraftan kapsamdaki personeli eğitmek için on-line bir eğitim hazırladık. Bu eğitimin içeriğinde şu bölümler yer almaktadır: - Psikoaktif madde tanımı, beyne etkileri, alkolün etkileri ve metabolizması - Ulusal ve Uluslararası Kanunlar ve Havacılık Kuralları - THY Alkol ve Psikoaktif Madde Kontrolü Prosedürü. Star Alliance: 1997’de, yolculara geniş ve kolay uçuş ağı sağlamak için oluşturulmuş olan, dünyanın en büyük hava yolu ittifakıdır. Türk Hava Yolları Star Alliance’a Nisan 2008’de 21. üye olarak katılmıştır. 2 Maddenin tespit edilebileceği minimum değer. 1 Tablo 3: İşe girişte yapılan idrarda madde tarama testi sonuçları. *THC:Tetrahidrocannabinol, **BZD: Benzodiazepin, ***MET: Metamfetamin, ****BAR: Barbitürat 658