Havacılık Tıbbı Derneği - Bülten Sayı 23 | Page 15

2 0 1 3 Eylül

SAYI: 23

HBOT, oksijen parsiyel basıncını yaklaşık 20 kat arttırarak çok hızlı biçimde kanı CO gazından temizler.
Erken uygulamada yüz güldürücü sonuçlar alınmaktadır.

Üçüncü sırada ise iyileşmeyen yara tedavisi
yer alır. Burada HBOT destek tedavi olarak kullanılır.
Kollajen sentezi artışı, anti bakteriyel aktivite artışı ve
hipoksinin ortadan kaldırılması sonucu yara iyileşmesi hızlanır.

Kontrendikasyonları:

Kesin kontrendikasyon, tedavi edilmemiş pnömotorakstır. Göreceli veya geçici olarak HBOT uygulanmaması gereken kontrendike durumlar şunlardır:
•Alt solunum yolları enfeksiyonu ve kronik sinüzit
•Nöbet hastalıkları (epilepsi)
•CO2 retansiyonlu amfizem
•Yüksek ateş
•Spontan pnömotoraks öyküsü
•Göğüs kafesi cerrahi öyküsü
•Otoskleroz cerrahisi öyküsü
•Viral enfeksiyon
•Konjenital sferositoz
•Optik nörit öyküsü

Ülkemizdeki Durum:

HBOT ülkemizde 1980’lerde GATA ve İstanbul Ü.
Tıp Fakültesinde başlamış olup, 1996 yılından sonra özel tedavi merkezleri kurulmuştur. Bugün yaklaşık 20 özel HBOT merkezi bulunmaktadır. Bunların
çoğu İstanbul’da olup, diğerleri Ankara, Antalya,
Adana, Adapazarı, Bursa, Eskişehir, Çorlu ve İzmir’dedir. Sağlık Bakanlığı Hastaneleri de 2006’dan
beri HBOT merkezi kurmaya başlamış olup; bugün
Trabzon, Erzurum, Van, Gaziantep, İzmir, Ankara ve
İstanbul’da hizmet vermektedir.

Sonuç

HBOT yaklaşık 50 yıldır modern tıpta uygulanan bir
tedavi yöntemidir. Endikasyonları halen tam oturmamış olup araştırmalar devam etmektedir. Özellikle
CO zehirlenmesi ve dekompresyon hastalığının tedavisinde çok önemli yeri vardır. Sualtı dalış bölgeleri
ile soba ve şofben zehirlenmesinin çok olduğu yerlerde bu merkezlerin kurulmasına öncelik verilemektedir.

HBOT Yan Etkileri:

Basınçlandırma esnasında hastaların Valsalva manevrası yaparak orta kulağa hava göndermesi ve orta
kulakta basınç eşitlemesi yapması gerekmektedir. Bu
yapılmadığı veya yeterli olmadığı takdirde orta kulak
barotravması gözlenir ki, en sık yan etki olarak bilinir. Yan etki listesi şöyledir:
•Barotravmalar: Kulak, sinüs, gastrointestinal, vs.
•Klostrofobi
•Revesibl miyopi
•Katarakt oluşumu (standart protokollerde görülmez)
•Oksijen zehirlenmesi: Merkez sinir sistemi oksijen
zehirlenmesi, epilepsi nöbetlerini uyarabilir; ancak
bu durum son derece nadirdir ve kalıcı hasar bırakmaz. Akciğerlerde oksijen zehirlenmesi, çok sayıda
seans uygulananlarda gözlenebilir.

Hazırlayan: Prof. Dr. Şenol YILDIZ (GATA Sualtı
Hek. AD.Başk.)
Kaynaklar:
1.Kindall, Eric P., Whelan, Harry T. Hyperbaric Medicine Practice, 3rd edit. Best Publishing Co, Flagstaff, Ariz. 2008
2.The Undersea and Hyperbaric Medical Society
(UHMS), Hyperbaric Oxygen Therapy Committee.
Guidelines: Indications for Hyperbaric Oxygen. Durham, NC: UHMS;2009

547