Havacılık Tıbbı Derneği - Bülten Sayı 21 | Page 23

2012

Aralık

SAYI: 21

3-Uçakta olması gerekenden daha az bulunan yakıt
miktarı pas geçme kararında önemli bir rol oynar.

Bazen 1.000 feet stabil olarak geçilse bile, ani arka
rüzgâr, yanlış iniş tekniği veya yüksek palye gibi etkenler uçağın, pistin ilk 900 metre veya pist boyunun ilk
1/3 mesafesi içersine teker koymasını imkânsız kılabilir.
Bu durumlarda en emniyetli karar pas geçmektir. Bazen
pilotun şansı yâver gider ve instabil bir yaklaşma sonrası sorunsuz inebilir; ama bu gereksiz yere risk almak
demektir. Eğer 1.000 feet stabil olarak geçilemiyor ise,
hemen pas geçme zorunluluğu da yoktur, ancak inişin
yapılmaması gerekir. Bu durumlarda pilot pas geçme
kararını 1.000 feet civarlarında verse bile iniş yapmayacağını diğer pilota bildirerek pas geçme manevrasını
hiç acele etmeden yavaşça da yapabilir.

4-Pilot yorgunluğu ve Eve Dönüş Sendromunun da pas
geçme kararında olumsuz etkisi vardır.
5-Pas geçme gerekliliğini önleyen CRM, stabilize yaklaşma ve pas geçme konularında eğitim yetersizliği söz
konusudur.
6-Artan instabil yaklaşmaların pas geçmek yerine iniş
ile sonuçlanması durumunda şirket yönetiminin duyarsız kalması veya yetersiz tepkisi, pilotlar için geribildirim eksikliği demektir.
7-Şirket yönetiminin bilgisizliği yüzünden, FDM (Flight
Data Monitoring) verilerinin yetersiz değerlendirilmesi
veya bu verilerin hiç bir şekilde uçuş emniyeti açısından dikkate alınmaması önemli bir unsurdur.

Birçok pilotun pas geçme manevrasını çok sık olarak
uygulamamasından dolayı bunu yapmak istemediği
ve simülatörlerde pas geçme sırasında tehlikeli hatalar

8-Birçok şirkette pas geçme kararının sadece kaptana
verilmesi; kokpitte her iki (veya üç) pilotun da pas geçme çağrısı yapabilmesi konusunda eğitim verilmemesi veya bunu destekleyen standart harekât usullerinin
(SOP) bulunmaması önemli eksiklerdir. Ayrıca şirket
yönetiminin pas geçme kararlarını uçuş emniyeti adına desteklemesi ve sorgulamaması gerekirken, pilotlara
“neden pas geçtin?” diye sorulması önemli bir olumsuzluktur.

yaptığı tespit edilmiştir. Şirketler simülatör eğitimlerinde pas geçme konusuna özellikle önem vermeli ve bu
uçuş manevrası gerekirse defalarca tekrarlanmalıdır.
Bu konuda şirketlerin Uçuş Emniyet departmanlarına
çok iş düşmektedir. İnstabil bir yaklaşma sonucu pas
geçmesi gerektiği yerde iniş yapan uçakların aylık bir
istatistiği tutulmalı, bu sayı önceden belirlenmiş limitleri aştığı takdirde eğitim departmanı ile birlikte ortak
çalışmalar hazırlanıp instabil yaklaşmalar kontrol altına
alınmalıdır. Aynı bağlamda, instabil yaklaşmalar sonucu pas geçme sayısında OLUMLU bir artışın sağlanabilmesi için şirket genelinde, pilotların pas geçme kararını
kolaylıkla vermelerine yardımcı olacak teşvik edici çalışmalar yapılmalıdır.

Hazırlayan: Kpt.Plt. Engin Aksüt (İsviçre)
Kaynak: Flight Safety Foundation – The Rare Go Around

459