Havacılık Tıbbı Derneği - Bülten Sayı 21 | Page 12
2012
Aralık
SAYI: 21
Askeri Havacılarda ALKOL TARAMA TESTLERİ ve
Psikiyatrik Değerlendirme Sonuçları
Amerikan Deniz Kuvvetlerinde görevli
havacılarda alkol kullanım bozuklukları insidansı toplum geneline göre
düşük olmasına rağmen diğer psikiyatrik bozukluklara oranla 2 kat fazladır.
1990-2007 arasındaki 17 yıl boyunca
US. Navy personelinde alkole bağlı bozukluklarda (sayı ve sıklıkta) bir
azalma olmuştur. Fişlenme, kariyerlerinin olumsuz etkilenmesi, sosyal ve
yasal sistemlere menfi etkisi gibi nedenlerle gizlenen ve tanı konulmayan
olguların varlığı, uçuş emniyeti yönünden riskli durumların devam etmesi
anlamına gelir.
Uçuş emniyeti açısından alkolizm taramalarının sürekli olması çok önemlidir. İdeal bir tarama çabuk, doğru ve
hassas olmalıdır; profesyonel yorumlara ihtiyaç duyulmamalıdır. En sık kullanılan test CAGE sorgulama testi olup,
her bir soru 4 anahtar kelimeyle adlandırılmaktadır. Cevaplar evet-hayır formatında olup, skorun yüksek çıkması
risk faktörünün de yüksek olduğu lehinde yorumlanır. Bu testin hassasiyeti
%76-96 arasında değişir.
Diğer testler:
1. Michigan Alcoholism Screening
Test (MAST): l967’den beri kullanılmaktadır. Ancak yanlış pozitifler sık
görülmektedir.
2. Self-Administered Alcohol Screening Test (SAAST): MAST’ın bir modifikasyonu olup 34 soru içermektedir.
1975 yılından beri kullanılmaktadır.
15 dakikadan daha az sürede tamamlanmakta olup daha hassas bir testtir.
3. Alcohol-Use Disorders Identification Test (AUDIT): 10 soru içermektedir.
Puanlama 0-40 arasında olup, 0 hiç
alkol almayanlar, 8 ve yukarısı alkol
kullanma açısından puanlanır. Basit ve
kısa sürede tamamlanan bir testtir.
448
4. Common Alcohol Logistic Scale-Revised (CAL-R): MMPI testinden modifiye edilen, 18 yaş üstüne uygulanan
bir test olup, süresi 30-60 dakika arası
değişmektedir.
Araştırma Metodu: Bu geriye dönük
çalışma, havacılıkta kullanılan tarama
araçlarının geçerlik ve güvenilirliğinin
test edilmesi için olduğu kadar, istatistiksel veriler elde edilmesi ve koruyucu sağlık programlarının geliştirilmesi
için yapılmıştır. Hasta popülasyonu
ABD. Deniz K’de görevli personeldir.
2004-2005 yılında yapılan çalışmaya
yaş ortalaması 27 olan 111 kişi (51 havacı subay ve kontrol grubu olarak 60
er) alınmıştır. 27 bayan havacı arasından alkole bağlı bozukluklar gösteren
sadece 3 kişi çıktığı için bunlar çalışma dışı bırakılmıştır. Psikiyatrik değerlendirmelerde DSM kullanılmıştır.
Amaç, SAAST, AUDIT ve CAL-R testlerinin geliştirilmesi ve kombine edilerek
uçucularda kullanılmasını sağlamaktır.
Tartışma: Havacılık camiasında uçuş
güvenliğine verilen önem göz önüne
alındığında, spesifik bir testin alkol
bozukluğu olan kişilerin sayısını azaltmak için böyle taramaların yapılması
çok önemlidir.
1. CAL-R, psikiyatrik değerlendirme
için duyarlı olmakla birlikte özgüllüğü sınırlı bir testtir. Kritik puanı 4’dür.
Verdiği negatif bulgular oldukça güvenlidir ve ileri psikiyatrik değerlendirmeyi gereksiz kılar. Ancak test süresinin 1 saat kadar sürmesi, sonuçların
değerlendirilmesinde (MMPI-2’nin bir
modifikasyonu olduğundan) bir psikoloğa ihtiyaç duyulması gibi zorlukları
vardır. Diğer bir olumsuz yanı da, hassaslığı yüksek olmasına rağmen alkol
suistimalini (abuse) tespit oranının düşük olmasıdır. Bu çalışmada suistimal
ve bağımlılık birlikte ele alındığından,
sadece CAL-R kullanılan durumlarda
alkol suistimali gözden kaçmış olabilir.
2. SAAST, % 91 duyarlılık ve %93 özgüllük oranı nedeniyle iyi bir test olup,
AUDIT ile birlikte uygulanması tavsiye
edilmektedir. Literatürde bazı biyokimyasal testlerin (Gamma-glutamyl
transpeptidase, karaciğer fonksiyon
testleri, vs.) bile SAAST kadar aydınlatıcı sonuçlar vermediği iddia edil-
miştir. Ayrıca basit ve ucuzdur; uçuş
doktorları ya da AME’ler tarafından
uygulanabilir; potansiyel alkol suistimali olduğu uyarısında bulunarak
“alkole bağlı belirgin sosyal ve mesleki bozuklukların” tespitine yardımcı
olur. SAAST’ın değerlendirme kritik
(cut-off) puanının da 8 olarak göz
önüne alınması uygun olur.
3. AUDIT güncel ve yaşam boyu
kulanım seçeneklerine cevap veren,
özgüllüğü olan ve uçuş doktorları tarafından bile kolayca uygulanabilen
bir test olduğu için izlem testi olarak
kullanılabilir. Hastalık sürecindeki
durumların bilinmesi test sonuçlarının karşılaştırılmasında büyük önem
taşır. Kritik puan kontrol grubunda
8, havacı grubunda 4 olması standart
alkol problemlerinin tespitinde iyi bir
hassasiyet sağlamaktadır.
Bu iki testte, alkole bağlı bozukluğu
olmayan uçucularda da sonucun pozitif çıkmasını minimize etme özelliği
taşımakta olması olumlu bir gerçektir.
Gelecek çalışmalar iki tarama testinin
(SAAST ve AUDIT) birlikte kullanılmasının tek bir skor üreteceğinden,
yararın arttırılması sağlanmış olacaktır.
Sonuçlar: Uygulanan SAAST, AUDIT
ve CAL-R testleri her iki grup arasında
istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar
göstermiştir. Tüm bulgular doğrultusunda uçucu personelin alkol ile ilişkili bozuklukların taranmasında öncelikle hassas CAL-R, daha sonra daha
özgül olan SAAST ve AUDIT testiyle
başlamak mantıklı olacaktır. CAL-R
ve SAAST için kritik puan 4 olarak
saptanırken; AUDIT için bu rakam
8’dir. Bu skorların üstü alkole yatkınlık veya alkole bağlı bozukluklar için
k